Dieta bezglutenowa

Osoby chorujące na celiakię nie mogą spożywać pokarmów zawierających białko roślinne, czyli gluten. Białko roślinne znajduje się w ziarnach zbóż pszenicy, żyta i jęczmienia. Celiakia, tj. nietolerancja glutenu zaliczana jest do chorób autoimmunologicznych. Organizm wytwarza przeciwciała przeciwko glutenowi i uszkadza kosmki jelitowe. Osoby chore muszą przebywać na diecie bezglutenowej przez całe życie, dzięki temu zapobiegną występowaniu objawów choroby.

Gluten w pokarmach

Jeżeli nie masz pewności, czy dany produkt zawiera gluten, możesz to sprawdzić. Poniższy test nie wykazuje jednak obecności glutenu w żywności, a jedynie potwierdza występowanie skrobi w pokarmach, w których nie powinno jej być. Musisz mieć pod ręką płyn Lugola lub związki jodu (np. jodyna). Wystarczy, że spryskasz konkretny produkt płynem lub jodyną, które pod wpływem zetknięcia ze skrobią zmienią swoją barwę z pomarańczowej na granatowoczarną. W ten sposób dowiesz się, czy w danym produkcie jest skrobia. Jeżeli tak, to możesz przyjąć, że gluten również tam się znajduje.

Gluten to białko roślinne znajdujące się w zbożach, zwłaszcza w pszenicy, życie i jęczmieniu. Dla chorób z nietolerancją pokarmową nie jest niebezpieczny owies. Niemniej jednak, owies występuje przeważnie z domieszką innych zbóż, a bardzo rzadko można go spotkać w czystej postaci. Prewencyjnie więc, owies również jest zakazany. Gluten występujący w pokarmach, mimo obróbki żywności, jest cały czas niebezpieczny dla osób chorych.

Produkty bezglutenowe można otrzymać w sposób sztuczny, tj. w wyniku modyfikacji żywności, która pierwotnie zawierała gluten. W przyrodzie występują też produkty naturalnie pozbawione glutenu. Należą do nich: ryż, kukurydza, soja, proso, gryka, ziemniaki, tapioka, fasola, groch, amarantus, komosa ryżowa, chleb świętojański, mąka z orzechów, maniok, słodkie ziemniaki.

Osoby z celiakią powinny zachować ostrożność w spożywaniu gotowych wyrobów garmażeryjnych, mielonego mięsa, parówek, pasztetu, wędlin, słodyczy (głównie nadziewanej czekolady i cukierków), piwa, śmietany, jogurtów, serków, deserów, leków. Powyższe produkty nie zawsze zawierają gluten, niemniej jednak zdarza się, że jest inaczej.

Dieta a nietolerancja glutenu

Kiedy w domu pojawia się osoba cierpiąca na nietolerancję glutenu, inni domownicy muszą ją wspierać. Pierwsze próby ułożenia urozmaiconego jadłospisu mogą wydać się trudne. Co jeść na śniadanie? Jak powinien wyglądać obiad? Warto więc zacząć od wypisania produktów zakazanych i dozwolonych w diecie. Niestety, tradycyjne wypieki mączne, płatki owsiane czy kasza manna muszą całkowicie zniknąć z jadłospisu. Zasady diety bezglutenowej należy przestrzegać w sposób restrykcyjny. Konieczne jest racjonalne odżywianie.

Do produktów bezpiecznych zaliczają się: mięsa, ryby, owoce, warzywa, mleko, przetwory mleczne, jaja, tłuszcze roślinne, pestki słonecznika, pestki dyni, ziarna sezamu, orzechy, budynie, kisiele, galaretki. Wśród produktów bezglutenowych wymienić można też: grykę, ryż, kukurydzę, proso oraz żywność wyprodukowaną na bazie mączki ziemniaczanej.

Całkowicie wykluczyć należy pszenicę, ryż, jęczmień i owies. Na półkach sklepowych z łatwością można znaleźć żywność zawierającą gluten. Pewne jego ilości można spotkać w mięsie mielonym, wędlinach, przetworach rybnych, czekoladzie i cukierkach, lodach, niektórych przetworach mlecznych (śmietanie, jogurtach, serach), gotowych sosach, ketchupie, koncentratach spożywczych, majonezie, przyprawach, napojach, kawach (szczególnie w tych tańszych gatunkach kaw, do których dodawana jest kawa zbożowa).