Wybierz antykoncepcję dla siebie

Metody naturalne

W przypadku naturalnych metod planowania rodziny należy zapoznać się z podstawowymi informacjami na temat cyklu miesiączkowego. W cyklu 28 — dniowym owulacja występuje około 14.–15. dnia cyklu. W cyklach nieregularnych jest to około 12–16 dni przed miesiączką. Współżyjąc podczas fazy przedowulacyjnej, istnieje możliwość dłuższego przetrwania plemników lub wcześniejszego wystąpienia owulacji. Podczas współżycia w fazie poowulacyjnej prawdopodobieństwo zapłodnienia jest minimalne. Dlatego też niepłodna, poowulacyjna faza cyklu jest pewniejsza niż przedowulacyjna. Kobiety, które nie chcą zajść w ciążę, powinny współżyć tylko w tej fazie cyklu. Zawsze warto więc, w razie niepewności, doliczyć do przewidywanego okresu płodnego 2 lub 3 dni albo dodatkowo się zabezpieczyć. Pomóc mogą także pomiary wzrostu podstawowej temperatury ciała i gęstości śluzu szyjkowego.

Skuteczność tej metody jest duża (wskaźnik Pearla 1–3) pod warunkiem, że współżycie odbywa się tylko w drugiej części okresu niepłodnego. Uprawiając seks podczas całego okresu płodnego, ryzyko zajścia w ciąże jest większe, wskaźnik waha się w granicach 2–20.

Zaletą naturalnych metod jest brak jakichkolwiek kosztów związanych z zabezpieczaniem się. Poza tym akceptuje je wiele osób o różnych poglądach religijnych i kulturowych.

Antykoncepcja hormonalna

Polega ona na przyjmowaniu przez kobiety pojedynczych hormonów bądź ich kombinacji. Jej główne działanie opiera się na zapobieganiu jajeczkowania. Istnieją dwa rodzaje preparatów hormonalnych — dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne (zawierające estrogeny i gestageny) oraz zawierająca wyłącznie gestageny. Zanim kobieta zdecyduje się na przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych, powinna porozmawiać z lekarzem na temat ich przyjmowania i konsekwencji wynikających z zapominania o ich zażywaniu.

Do zalet tej metody zalicza się jej wysoką skuteczność w zapobieganiu ciąży oraz wygodę użycia. Poza tym zmniejsza się ryzyko występowania raka endometrium i raka jajnika, a miesiączki są mniej bolesne. Niestety, antykoncepcja hormonalna ma także wiele wad. Najczęstsze skutki niepożądane to nudności, wymioty oraz bóle głowy. Mogą także wystąpić uporczywe plamienia i krwawienia, zmiany skórne takie jak trądzik czy łojotok, nadmierne owłosienie, ale istnieją także tabletki poprawiające stan skóry trądzikowej. Zdarza się czasami, że następuje przyrost masy ciała.

Do poważniejszych następstw stosowania tabletek antykoncepcyjnych można zaliczyć niewielki wzrost ciśnienia tętniczego krwi u osób predysponowanych, wzrost ryzyka choroby zakrzepowej, zawału serca czy udaru, szczególnie u osób powyżej 35. roku życia, cierpiących na nadciśnienie tętnicze, otyłych i palących papierosy, a także raka szyjki macicy.

Warunkiem skuteczności tej metody jest regularne przyjmowanie tabletek.

Kształtka wewnątrzmaciczna

Kształtkę zaleca się kobietom, które już rodziły. Zaletą kształtki jest brak niepożądanych działań ogólnoustrojowych. Zdarza się jednak, że na skutek jej długiego stosowania pojawiają się dłuższe i obfitsze miesiączki. Działania niepożądane występują zazwyczaj tylko w wyniku nieprawidłowego założenia kształtki. Wtedy może dojść nawet do uszkodzenia macicy. Przez pierwsze 20 dni od założenia kształtki zwiększa się także ryzyko zakażenia (co może w przyszłości mieć wpływ na płodność). W trakcie użytkowania należy pamiętać o regularnych wizytach u ginekologa.

Indeks Pearla waha się pomiędzy 0,2–3,0.

Metody mechaniczne

Do jednej z metod należy błona dopochwowa. Jest to pierścień z rozpiętą cienką błoną gumową, który należy umieścić w odpowiedni sposób w pochwie. Jego skuteczność poprawia smarowanie środkiem plemnikobójczym. Wskaźnik Pearla waha się w szerokich granicach 4–20.

Kapturek naszyjkowy zakłada się bezpośrednio na szyjkę macicy. Wskaźnik Pearla to 5–10. Zarówno błonę jak i kapturek najlepiej zakładać kilka godzin przed stosunkiem i utrzymywać w pochwie ok. 8 godzin po stosunku.

Metody mechaniczne zapobiegają niektórym zakażeniom przenoszonym drogą płciową. Nie dotyczy to jednak wirusa HIV, opryszczki czy kiły. Mogą natomiast działać ochronnie przeciw wirusom HPV. Wady metody to zwiększone ryzyko zakażeń układu moczowego, może wystąpić miejscowy odczyn zapalny w pochwie.

Prezerwatywy dla kobiet zapewniają intensywniejsze doznania niż w przypadku zwykłej prezerwatywy. Prezerwatywa damska zmniejsza ból utrudniający współżycie (np. ten podczas miesiączki), a prawdopodobieństwo jej pęknięcia jest mniejsze. Chroni przed zakażeniami przenoszonymi drogą płciową, także tymi o etiologii wirusowej, nie ulega uszkodzeniu pod wpływem środków chemicznych. Ich skuteczność równa jest prezerwatywom męskim.

Środki plemnikobójcze

Są to substancje, które unieruchamiają i niszczą plemniki. Występują w postaci globulek, żeli, kremów, pianek, tamponów. Preparat aplikuje się do pochwy w pozycji leżącej, 20–30 minut przed każdym stosunkiem.

Stosowanie środków plemnikobójczych cechuje ogromna rozbieżność, wskaźnika Pearla (1–30!). Są one łatwe w stosowaniu, ale zalecane są tylko kobietom ze zmniejszoną płodnością.

Do działań niepożądanych należą podrażnienia lub uszkodzenia nabłonka pochwy. Większość obecnie dostępnych środków niszczy czynniki chorobotwórcze, nie potwierdzono jednak ich działania w stosunku do HIV.

Prezerwatywa

Wskaźnik Pearla mieści się w granicach 2–15, ale może być mniejszy niż 2 (przyczyną niektórych przypadków pęknięcia, a także większości przypadków zsunięcia są błędy samych użytkowników). Zdarzają się uszkodzenie mechaniczne np. ostrymi paznokciami, założenie „na lewą stronę” w pośpiechu, w chwili podniecenia, dlatego powinno się zakładać jeszcze przed jakimkolwiek kontaktem narządów płciowych, zostawiając na końcu trochę wolnej przestrzeni.

Do niepodważalnych zalet prezerwatyw należy zapobieganie większości chorób przenoszonych drogą płciową (w tym HIV).

Źródło: informacja prasowa Adriana Pawłowska Pastylka