„Róża i wieprz”, Anne Provoost

Dawno, dawno temu, w odległych czasach późnego średniowiecza, we wsi nieopodal Antwerpii rodzi się zdeformowana dziewczynka, dziecko jeszcze w pełni nie uformowane. Wszystkie znaki na niebie i ziemi wskazują, że jej życie będzie krótkie, dlatego nie otrzymuje nawet imienia, a przerażona akuszerka ucieka na jej widok. Dziewczynka upada na podłogę, ale przed śmiercią ocalają ją elfy podłogowe. One też każdej nocy karmią ją świńskim mlekiem, które wypluwają wprost jej do ust. I tak ta brzydka dziewczynka żyje jako wybryk natury, wbrew logice, wbrew wszystkiemu, w strefie granicznej między życiem doczesnym a życiem pozagrobowym. Dzięki swoim opiekunom – elfom staje się piękna, wzbudzając tym samym zazdrość swoich mniej urodziwych sióstr. Szpetota była jej przekleństwem, a teraz staje się nią jej piękno.

Gdy ojciec gubi się w drodze do domu i trafia do zamku straszliwej Bestii, najmłodsza córka, nie zastanawiając się nad konsekwencjami swojej decyzji, spieszy mu na ratunek. Dziewczynka wyrusza w daleką podróż i nie jest to zwyczajna wyprawa. Jej wędrówka ma głęboki sens psychologiczny. Bohaterka podąża za swoim wewnętrznym głosem, poszukując sensu swojego istnienia, odkrywając w sobie pokłady miłości, poznając siebie, docierając do źródeł swej kobiecej natury. Z pomocą zaczarowanych mieszkańców zamku, wśród których są: imbryk, świecznik i zegar kominkowy — odkrywa, że Bestia skrywa w sobie ludzkie serce. Potwór jest bowiem księciem, na którego rzucono zły urok…

Powieść „Róża i wieprz”, która gatunkowo przypomina baśń, jest historią o dojrzewaniu, o poszukiwaniu samego siebie, o podążaniu za swoim przeznaczeniem. Nietrudno zauważyć, że książka napisana jest na motywach znanej wszystkim „Pięknej i bestii”, choć ma również charakter powieści inicjacyjnej i symbolicznej. Średniowieczne mroki, elfy, które opiekują się dzieckiem, rywalizacja między siostrami są tylko sposobem do pokazania złożoności ludzkiego wnętrza.

Chociaż Anne Provoost, belgijska pisarka tworząca po niderlandzku, adresuje swoje książki przede wszystkim do młodzieży, to jednak „Róża i wieprz” wydaje się raczej powieścią dla dorosłych. Tylko oni mogą w pełni docenić jej znaczenie. Książka ta jest pierwszą powieścią autorki przetłumaczoną na polski.