Bóle owulacyjne – cierpi na nie jedna dziesiąta kobiet

Dzień dobry,

Dodam jeszcze, że miesiączki nadal są regularne, bezbolesne i trwają 6–7 dni.

Aleksandra, Krosno

Dr n. med. Anna Paczkowska, specjalista ginekolog-położnik, zastępca kierownika oddziału ginekologiczno-położniczego Szpitala Świętej Rodziny w Poznaniu. Ma 22-letnią córkę i 25-letniego syna. Lubi urządzać i zmieniać swój dom: malować, tapetować, wyszukiwać w second handach tanie starocie – meble, kubki, garnki, talerzyki. Nie mogłaby żyć bez muzyki. Lubi czytać i podróżować. W konkursie na Pamiętniki Lekarzy zdobyła II miejsce.

Bólom owulacyjnym poświęca się zwykle mniej uwagi niż menstruacyjnym, tymczasem na te pierwsze cierpi jedna na dziesięć kobiet.

Owulacja najczęściej występuje pomiędzy 13. a 15. dniem przed krwawieniem miesiączkowym. To proces, polegający na uwolnieniu komórki jajowej z jajnika, co następuje po pęknięciu pęcherzyka Graafa. Może się zdarzyć, że owo pęknięcie spowoduje niewielkie krwawienie. Wówczas krew gromadząca się w jamie otrzewnowej może ją podrażniać i powodować ból podbrzusza.

Dolegliwość utrzymuje się zwykle dwa-trzy dni. Postać bólu może być różna: od ostrego i kłującego, mającego charakter skurczów, aż do tępego, sprawiającego wrażenie ucisku na pęcherz. Bywa mylony z zapaleniem wyrostka robaczkowego (gdyż najczęściej występuje w prawym jajniku). W niektórych przypadkach, obok bólu, mogą pojawić się inne dolegliwości, takie jak uczucie zmęczenia, obrzęki, nudności czy plamienia międzymiesiączkowe.***Po porodzie zmieniają się warunki anatomiczne w miednicy: dookoła macicy i przydatków (jajników i jajowodów) pojawiają się poszerzone naczynia (żylaki), na ogół nieco zmienia się unerwienie narządów płciowych, więzadła i powięzie mają inne napięcie, blokowana przez okres ciąży i laktacji oś podwzgórze — przysadka — jajnik zaczyna na nowo działać. Po porodzie "nic już nie jest tak samo".

Nie umiem jednoznacznie, bez badania, odpowiedzieć na pytanie, dlaczego u pacjentki pojawiły się bóle owulacyjne. Mogą być spowodowane czynnościową przewagą estrogenów (związaną z utrzymującym się nieco podwyższonym poziomem prolaktyny i względnym niedoborem progesteronu). Estrogeny powodują zatrzymywanie wody w organizmie (stąd odczucie obrzęku, obrzmienia, parcia na pęcherz). Dolegliwości bólowe mogą wiązać się również ze zmienionym ukrwieniem i unerwieniem narządów płciowych czy obecnością pęcherzyka owulacyjnego o większych niż przed ciążą rozmiarach.***W sytuacji opisanej przez Czytelniczkę stawianie hipotez niczego nie wyjaśni. Dr Anna Paczkowska radzi, by autorka maila udała się do swojego ginekologa w momencie, kiedy występują dolegliwości. Tylko badanie lekarskie będzie w stanie potwierdzić, jaka jest rzeczywista przyczyna odczuwanego bólu (którego przed porodem nie było).***Czasami człowiek „gdyba”, wymyśla niestworzone rozwiązania i zalecenia, a potem zbada się i przyczyna okazuje się prostsza niż wszelka nauka.***Może się jednak zdarzyć, że badanie ginekologiczne nie da stuprocentowej pewności co do powodu odczuwanych dolegliwości. Wtedy można szukać sposobów na poprawienie komfortu życia podczas jajeczkowania.***Można czasowo zablokować owulację lekami antykoncepcyjnymi lub – jeśli pacjentce zależy na utrzymaniu płodności – wzmocnić drugą fazę cyklu progesteronem i nieco obniżyć poziom prolaktyny (np. lekami ziołowymi Castagnus, Cyclodynon). Dałabym też doodbytniczo niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. Diclofenac), działające przeciwprostaglandynowo i tym samym przeciwbólowo, w schemacie: co 8 godzin 1 czopek 50 mg.Na pewno nie zaszkodzi przyjmowanie leków wzmacniających ściany naczyń krwionośnych (np. Cyclo3fort) i leków wpływających na unerwienie (witaminy B complex, preparatów magnezu). Bardzo pomocne wydają się także: aktywność fizyczna, ćwiczenia aerobowe, spożywanie odpowiedniej ilości płynów i dieta niskosolna. Czasem matki są bardzo przemęczone, zniechęcone, depresyjne, ich tryb życia — przestawiony całkowicie na dziecko — nie jest specjalnie zdrowy i to mocno odbija się na ich samopoczuciu.***Bolesne miesiączki oraz bolesna owulacja nie prowadzą zwykle do poważniejszych powikłań. Wiele kobiet skarży się na występowanie bólu w trakcie jajeczkowania po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych. Jeśli dolegliwość upośledza komfort życia – niewątpliwie warto skonsultować się z lekarzem.

dr Anna Paczkowska

oprac. Izabela O’Sullivan