Choroba lokomocyjna

Choroba lokomocyjna, zwana inaczej kinetozą, potrafi zepsuć nawet najlepiej zaplanowaną i najbardziej oczekiwaną podróż. Większość z nas cierpiała na nią w dzieciństwie, ale niestety bywa i tak, że wielu osobom ta dolegliwość towarzyszy przez całe życie.

Objawy choroby pojawiają się już w kilka minut po rozpoczęciu podróży, a ich intensywność narasta w czasie jej trwania. Są to: zmęczenie, osłabienie, zawroty głowy, zimne poty i nudności, które zwykle kończą się wymiotami.

Przyczyną kinetozy jest nadwrażliwość organizmu na niezgodność bodźców, które w czasie podróży dochodzą do mózgu z różnych narządów zmysłów. Takich bodźców dostarczają oczy, a także błędnik, czyli narząd równowagi znajdujący się w uchu wewnętrznym, oraz receptory czucia głębokiego znajdujące się w mięśniach, stawach i skórze. Na przykład, gdy znajdujemy się na statku nasz błędnik rejestruje jego kołysanie, a z kolei oczy widzą spokojny krajobraz. W samochodzie jadącym z dużą prędkością oczy rejestrują szybko zmieniające się widoki, a narządy czucia głębokiego wysyłają do mózgu informację o tym, że siedzimy. W momencie, gdy nasz mózg bombardowany jest taką ilością sprzecznych sygnałów, dochodzi do wzmożonego wydzielania neuroprzekaźników, które wywołują szereg przykrych objawów i stymulują ośrodek wymiotny.

Na kinetozę cierpią przede wszystkim dzieci, głównie przedszkolaki i uczniowie szkoły podstawowej. Apogeum choroby przypada na wiek 10–12 lat, potem u niektórych szczęśliwców choroba powoli mija. W przypadku dorosłych — kobiety chorują częściej niż mężczyźni, a szczególnie silne objawy występują u nich podczas miesiączki oraz w czasie ciąży. Na wystąpienie choroby lokomocyjnej narażeni są także ludzie w podeszłym wieku, osłabieni i podatni na migrenowe bóle głowy.

Choroby lokomocyjnej nie można niestety wyleczyć, lecz można próbować jej zapobiegać i łagodzić jej objawy przestrzegając kilku prostych zaleceń.

Przed podróżą zjedz niewielki posiłek. Nie rezygnuj z jedzenia i nie objadaj się. Unikaj picia kawy, która może nasilać nudności. Podczas podróży siadaj zawsze przodem do kierunku jazdy. W autobusie zajmij miejsce z przodu, z dala od osi kół. W samolocie siadaj w okolicy skrzydeł, a na statku na śródokręciu. Podczas jazdy nie czytaj i nie patrz na przesuwające się za oknem obiekty.W czasie podróży unikaj picia napojów gazowanych i o bardzo kwaśnym lub słodkim smaku. Najlepsza jest niegazowana woda mineralna popijana małymi łykami.Jeżeli jest to możliwe (np. podczas jazdy samochodem lub autobusem) rób przerwy w podróży, przespaceruj się na powietrzu głęboko oddychając. W razie wystąpienia nudności połóż chłodny okład na czoło, zamknij oczy i staraj się głęboko oddychać.

W zapobieganiu chorobie lokomocyjnej pomocne mogą być także leki. Najpopularniejszym środkiem jest dimenhydramina. Lek jest zwykle bardzo skuteczny, jednak powoduje senność, zmęczenie i zmniejsza zdolność koncentracji. Alternatywnym środkiem polecanym w zapobieganiu kinetozy jest korzeń imbiru. Obecne w nim związki czynne wywierają działanie przeciwwymiotne, a także łagodzą wzdęcia, odbijanie i zaburzenia trawienne. W jednym z przeprowadzonych badań 80 duńskim kadetom podczas żeglugi na wzburzonym morzu podawano kapsułki z imbirem lub placebo. Okazało się, że wśród badanych przyjmujących imbir ponad 72% uniknęło choroby morskiej. Dużą zaleta imbiru jest fakt, że nie działa on hamująco na układ nerwowy i nie powoduje senności. Skuteczna dawka imbiru to pół łyżeczki sproszkowanego korzenia (np. rozpuszczona w szklance ciepłej wody). W aptekach można również kupić kapsułki lub cukierki zawierające sproszkowany korzeń imbiru.