Żywność ekologiczna

MAŁGORZATA GRUDZIŃSKA • dawno temu

Żywność ekologiczna (nie mylić ze „zdrową żywnością”) to żywność uzyskiwana z produktów roślinnych lub zwierzęcych, które wytwarzane są w systemie gospodarstwa ekologicznego, tzn. takiego, w którym unika się stosowania nawozów sztucznych, pestycydów, regulatorów wzrostu i dodatków żywnościowych. W takim gospodarstwie prowadzona jest kontrola sposobu produkcji, a nie tylko produktu końcowego. Jakość produktów zależy zarówno od warunków środowiskowych, jak i od sposobu ich wytwarzania.

Na jakiej glebie wyrosły warzywa z Twojej sałatki?

Czy kupując owoce masz informacje o środkach chemicznych, których użyto podczas ich uprawy, transportu na duże odległości i przechowywania?

Czy ser w Twojej kanapce został zrobiony z mleka krów, którym wstrzykiwano hormony?

To są bardzo trudne pytania. W pewnym stopniu przyczyną niedostatecznej wiedzy większości osób na temat żywności jest fakt, że nieświadomość jest wygodna. Idziemy do marketu i wybieramy raczej to, co ma kolorowe opakowanie, ładnie wygląda i jest względnie tanie. Nie zastanawiamy się raczej nad tym, czy akurat jest to dla nas zdrowe. A nawet jeśli zdajemy sobie sprawę, że dany produkt spożywczy zawdzięcza świeżość, masę i apetyczny wygląd metodom nienaturalnym, to przecież tłumaczymy sobie, że niewielka ilość danego produktu nam nie zaszkodzi. Czy jest to słuszne podejście? Aby nie spełniło się przysłowie: “ziarnko do ziarnka, uzbiera się miarka”, może warto sięgnąć po żywność ekologiczną?

Co to jest żywność ekologiczna?

Dlaczego żywność ekologiczna?

Już dawno słusznie zauważono, że pożywienie ma bezpośredni wpływ na zdrowie oraz, że pokarm słabej jakości lub też całkowicie pozbawiony składników odżywczych może być szkodliwy dla zdrowia. Np. może powodować złe samopoczucie, brzydki wygląd cery, otyłość, czy inne choroby powstające na tle wadliwego żywienia. Dzieje się tak wówczas, kiedy nie dostarczamy organizmowi składników odżywczych, a jedynie coś, co zapycha żołądek i w ten sposób zaspokaja uczucie głodu. Dotychczasowe wyniki badań wykazały, że ekoprodukty z rolnictwa ekologicznego zawierają więcej witamin, składników mineralnych, fruktozy, skrobi, białka i tzw. suchej masy w porównaniu z żywnością pochodzącą z upraw konwencjonalnych.

Na przykład w małych główkach kapusty ekologicznej w 100g surowca jest ok. 96mg witaminy C, natomiast w kapustach intensywnie nawożonych tylko 49mg.Ekoprodukty zawierają mniej metali ciężkich, azotanów, aflatoksyn i pozostałości pestycydów. Ich zawartość jest znacznie poniżej dopuszczalnych norm lub nie jest w ogóle wykrywalna. Ale żywność pochodząca z rolnictwa ekologicznego wyróżnia się przede wszystkim walorami smakowymi.

Jednocześnie warzywa i owoce uprawiane w gospodarstwach ekologicznych są mniejsze od tych uprawianych metodą konwencjonalną, mają gorszy wygląd, nie są tak kolorowe i dorodne. Żywność taka nie jest ładna, ale wyprodukowana w sposób przyjazny dla środowiska i zdrowia.

Ponadto produkty takie posiadają lepsze właściwości przechowalnicze. Warzywa z upraw konwencjonalnych nawożone azotanami zawierają więcej wody w komórkach i posiadają wysoką aktywność enzymatyczną, co przyspiesza ich gnicie i obniża ogólną odporność na infekcje podczas przechowywania, czego nie zauważono w produktach z gospodarstwa ekologicznego.

Wpływ żywności uprawianej metodami naturalnymi na zdrowie jest niebagatelny. W badaniach na zwierzętach stwierdzono, że tym, którym podawano paszę wytworzoną z produktów pochodzenia ekologicznego przeżyło 73% młodych w miocie, a karmionych paszą z rolnictwa konwencjonalnego — 49%.

Gdzie możemy kupić żywność ekologiczną?

W Polsce sprzedaż i produkcja żywności ekologicznej dopiero raczkuje. Tylko 1,5% polskich gospodarstw rolnych stosuje ekologiczne metody uprawy roślin i hodowli zwierząt. Żywność ekologiczna jest w Polsce niepopularna, niedostępna w supermarketach i w większości sklepów, ponieważ rolnictwo ekologiczne jest mniej wydajne, i przez to same produkty są dużo droższe. Zmienia się to jednak i obecnie na rynku znajduje się kilka firm, które oferują produkty żywność ekologiczną.

Zwrócić jednak trzeba uwagę na to, że muszą być one opatrzone odpowiednimi certyfikatami. W Polsce stosuje się certyfikaty: Agrobiotest, Bioeksperta, Ekoland, Ekogwarancja, PSTRE, Cobico i PCBC.

Idąc do sklepu to już od nas będzie zależało czy wybierzemy mdłe, neutralne w smaku warzywa szklarniowe i wodniste, kurczące się mięso z chowu masowego, czy też produkty gwarantujące wysoką jakość żywieniową i ważny element w profilaktyce zdrowotnej. 1. dr inż. U. Sołtysiak (SGGW), materiały wykładowe,
2. prof. dr inż. E Rębiałkowska (SGGW), materiały wykładowe,
3. prof. dr inż. Anna Brzozowska, dr inż. Danuta Kołożyn Krajewska, „Bezpieczna Żywność” (czasopismo),
4. Sylwia Żakowska-Biemas, Krystyna Gutkowska (SGGW), „ Rynek żywności ekologicznej w Polsce i w krajach Unii Europejskiej”