Owocowy czy warzywny? A może owocowo-warzywny?

Oto kilka ciekawych i prostych przepisów na soki, napoje i koktajle.

Sok ze świeżych ogórków
składniki: 1 kg ogórków, sól, cukier, sok cytrynowy.
sposób przyrządzania: ogórki umyć, obrać, opłukać, zetrzeć na tarce o dużych otworach, wycisnąć sok przez gazę, przyprawić do smaku solą, cukrem i sokiem z cytryny.

Napój życia
składniki: 1 kg buraków, cukier, 5 dag skórki z chleba razowego, 2 l wody.
sposób przyrządzania: buraki umyć, opłukać, pokroić w cienkie plastry lub zetrzeć na tarce jarzynowej, włożyć do garnka, dodać cukier, skórkę z chleba i zalać ciepłą przegotowaną wodą, garnek przykryć gazą i pozostawić w ciepłym miejscu. Po sfermentowaniu (3–5 dniach) zlać do butelek i postawić w chłodnym miejscu. Kwas podawać czysty, rozcieńczony wodą gotowaną, serwatką bądź kefirem.

Koktajl maślankowo-marchwiowo-porzeczkowy
składniki: 1 l maślanki, 20 dag marchwi, ¼ szklanki cukru, 10 dag porzeczek czarnych świeżych lub mrożonych.
sposób przyrządzania: umytą, oskrobaną i opłukana wrzątkiem marchew zetrzeć na tarce z drobnymi otworami i odcisnąć sok przez gazę lub przepuścić przez sokowirówkę. W ten sam sposób wycisnąć sok z porzeczek. Część maślanki zagrzać i rozpuścić w niej cukier, wlać do reszty maślanki, a następnie połączyć z sokiem z marchwi i porzeczek. Przyrządzać bezpośrednio przed podaniem.

Grejpfrutowa kpina
składniki: 40ml malibu, sok grejpfrutowy, sok z limetki.
sposób przyrządzania: składniki wymieszać w shakerze z paroma kostkami lodu i przelać przez sito do szklanki.

Śmiejący się banan
składniki: proporcje — 1/5 ginu (jałowcówki), 2/5 martini, 2/5 zimnego mleka, dwa mocno dojrzałe banany.
sposób przyrządzania: wszystkie sładniki porządnie schłodzić i wymieszać mikserem. Podawać z plasterkami cytryny uprzednio umytej i sparzonej.

***

Soki owocowe i warzywne ze względu na wysokie walory smakowe jak i wysoką wartość odżywczą powinny na stałe wejść do codziennego jadłospisu. Regularne ich picie pokrywa dobowe zapotrzebowanie na witaminy, składniki mineralne, węglowodany i wodę. Z witamin na pierwszym miejscu znajdziemy w sokach wit. C, ß- karoten i bioflawonoidy, pierwotnie nazywane wit. P lub wit. Q, co daje sokom warzywnym bardzo ważne miejsce w profilaktyce chorób cywilizacyjnych, m.in. nowotworów. Ponadto mają one właściwości bakteriostatyczne, przeciwzapalne i ściągające. Ze składników mineralnych zawartych w sokach najważniejszymi są fosfor, cynk, magnez, potas, sód, wapń i żelazo. Biorą one udział w wielu procesach metabolicznych w organizmie, utrzymują równowagę kwasowo-zasadową oraz wchodzą w skład niezbędnych do życia układów enzymatycznych i hormonalnych. Bardzo ważne w sokach są również węglowodany. Minimalne zapotrzebowanie na węglowodany dla kobiet wynosi 300–350g/dobę, natomiast dla mężczyzn 350–400g/dobę, co dać mogą nam dwie pełne szklanki soku dziennie.

W dziennym jadłospisie przeciętnego Polaka powinny znaleźć się również warzywne soki przecierowe, a to ze względu na wysoką zawartość błonnika, który przyspiesza proces trawienia, a w dietach odchudzających pomaga oszukać głód. Soki warzywne nie zawierają tłuszczów i są bogate w najcenniejsze składniki odżywcze niezbędne zarówno podczas stosowania diety jak i wtedy, kiedy organizm potrzebuje dodatkowego źródła energii. Pektyna, jako jedna z frakcji błonnika, obniża poziom cholesterolu we krwi, ma zastosowanie w leczeniu zatruć metalami ciężkimi, zapobiega biegunkom i innym schorzeniom przewodu pokarmowego. Ponadto ma pozytywne oddziaływanie w leczeniu cukrzycy.

Napoje owocowe i warzywne, które sprzedaje się w sklepach, powstają w wyniku rozcieńczenia soków wodą. Zawierają one takie same składniki odżywcze jak sok, jednak żeby dostarczyć taką samą ich ilość do organizmu należy je wypijać w większej ilości. Koktajle natomiast mogą dostarczać nawet więcej składników, a to ze względu na dodatek innych napojów jak choćby mleka, kefiru czy jogurtu, dostarczających wapnia, magnezu, witamin z grupy B, a w przypadku alkoholu — energii (1g alkoholu= 7kcal).

Komu soku, komu?
Amerykańscy naukowcy wykazali, że soki powinny być spożywane o godz. 12.00 w południe oraz przed snem. Nie należy ich spożywać podczas i tuż po posiłku. Soki i napoje nie tylko poprawiają trawienie, ale również wpływają na lepsze wykorzystanie składników pokarmowych i oczyszczanie organizmu, a tym samym lepsze samopoczucie.
W żywieniu dzieci soki i napoje zwiększają przemianę materii, pobudzają apetyt. W przypadku niemowląt karmionych sztucznie w czwartym miesiącu życia można już podawać soki, żeby pokryć zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne. Trzeba jednak pamiętać o tym, że nie wszystkie rodzaje soków są tu dozwolone.
W diecie sportowców i ludzi ciężko pracujących soki pełnią ważną rolę, ponieważ dostarczają im dodatkowej energii, której dobowe zapotrzebowanie w zależności od uprawianej dyscypliny sportu czy rodzaju wykonywanej pracy fizycznej może wynosić nawet 7000kcal. Ponadto w tej grupie osób występuje konieczność uzupełniania strat wody dochodzących bardzo często do kilku litrów, a wraz z nią witamin i składników mineralnych.
W żywieniu diabetyków istotną rolę odgrywają soki niskokaloryczne warzywne ze względu na zawartość pektyn, mających zdolność resorpcji glukozy.
W profilaktyce chorób nowotworowych zawarte w sokach i napojach bioflawonoidy są naturalnymi antyoksydantami i zapobiegają powstawaniu komórek nowotworowych.
W profilaktyce przeciwcholesterolowej błonnik zawarty w sokach obniża poziom cholesterolu we krwi, a flawonoidy wzmacniają ścianki naczyń włosowatych.
W leczeniu otyłości soki są bardzo ważnym źródłem witamin i składników mineralnych.W żywieniu osób z niedowagą, u których prócz niedoboru masy ciała widoczny jest niedobór składników mineralnych i witamin.
W leczeniu zaburzeń przewodu pokarmowego, gdzie soki i napoje warzywne zapobiegają zarówno biegunkom, jak i zaparciom.