Która metoda antykoncepcji najlepsza dla nastolatki? List do Ginekologa

Wybór antykoncepcji to bardzo ważna decyzja, zwłaszcza dla osób rozpoczynających współżycie. Wpływa na zdrowie i komfort, a niekiedy decyduje o dalszym życiu. Na pytanie czytelniczki o sposoby zabezpieczania się przed nieplanowaną ciążą odpowiada dr Monika Knapik- Rybka.

Pani Doktor!

Skończyłam 17 lat i planuję rozpocząć współżycie. Bardzo boję się jednak, żeby nie zajść w ciążę. Wprawdzie mam stałego chłopaka, z którym spotykam się od dwóch lat, ale planuję iść na studia i nie chciałabym z powodu nieplanowanej ciąży z nich rezygnować. Nie wiem, jaką metodę antykoncepcji wybrać, aby dawała mi pewność, że nic nas nie zaskoczy. Ja chciałam prezerwatywy, ale mojemu chłopakowi ten pomysł nie bardzo się podoba. Z kolei tabletek ja trochę się boję. Przeraża mnie pamiętanie o nich i ewentualne skutki uboczne. Co proponuje Pani dla osoby w moim wieku, aby było skuteczne, niekłopotliwe i bezpieczne?

Anka

***

Monika Knapik-Rybka — absolwentka krakowskiej AM im. M Kopernika. Ma wieloletni staż pracy w zawodzie, II stopień specjalizacji w zakresie ginekologii i położnictwa. Kluczowe są dla niej zagadnienia planowania rodziny. Chciałaby, żeby każde rodzące się dziecko było chciane i kochane od poczęcia. Od kilkunastu lat zajmuje się też ultrasonografią, która zafascynowała ją u progu nowego tysiąclecia. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego i posiada certyfikat PTU na wykonywanie badań USG w zakresie ginekologii i położnictwa. Prywatnie żona i matka, miłośniczka zwierząt, właścicielka dwóch psów i kota. Lubi się relaksować przy farbach i sztaludze. Jej hobby to projektowanie i wykonywanie biżuterii dla nietuzinkowych kobiet.

Witaj!

Proszę wybaczyć, że swoim zwyczajem odpowiem stosując pewne uogólnienia, ale sądzę, że to pozwoli mi przybliżyć temat lepiej niż odpowiedź stricte na Pani pytanie.

Udało się Pani zadać  mi jedno z najtrudniejszych możliwych pytań.:)
Bo…? Bo, dobór antykoncepcji dla pacjentki młodocianej jest dla lekarza ginekologa swoistą kwadraturą koła.:) Z każdej strony kontrowersyjne. Dorośli, w tym oczywiście lekarze, nie oczekują od nieletnich dziewcząt dorosłych zachowań i problemów.

Do tego stopnia, że pomimo iż prawo nie zabrania współżycia z osobą powyżej 15. roku życia, to preparaty antykoncepcyjne mogą być zapisane dziewczynie poniżej 18-go roku życia tylko za wiedzą i zgodą opiekuna ustawowego (najczęściej rodzice).

Zapewne dorośli mają prawo uważać, że w celu uniknięcia dylematów etycznych i rozmaitych możliwych problemów optymalne byłoby, gdyby młodzi ludzie, niedojrzali pod względem społecznym a często również fizycznie i emocjonalnie, nie podejmowali jeszcze decyzji o rozpoczęciu współżycia…

Swoją drogą NIE WSPÓŁŻYĆ to najpewniejsza i obarczona najmniejszą ilością możliwych skutków ubocznych antykoncepcja. :)

A teraz całkiem poważnie.

Jeżeli jednak decyzja o współżyciu zostaje już podjęta, to ja osobiście cieszę się, gdy dziewczyna zgłasza się po antykoncepcję jeszcze przed pierwszym stosunkiem.:)

Partnerzy, którym do samodzielności jest jeszcze daleko, którzy nie tworzą jeszcze związków „na całe życie”, potrzebują antykoncepcji niejednokrotnie bardziej pewnej niż pary "ustawione "życiowo tylko jeszcze na potomstwo niegotowe. Dlatego pomimo dylematów moralnych i możliwego niekorzystnego wpływu na organizm kobiety  należy rozważyć zastosowanie antykoncepcji hormonalnej jako dającej wysoki stopień zabezpieczenia. Oczywiście, nie każda dziewczyna może stosować hormony. (Ewentualne przeciwwskazania ustala lekarz w trakcie wizyty w celu przepisania antykoncepcji).

Jeśli lekarz nie stwierdzi przeciwwskazań, można wybrać między tabletkami, plastrami czy krążkiem. (Teoretycznie można brać pod uwagę jeszcze zastrzyki działające przez 3 miesiące, ale nie polecam tej metody z uwagi na jej trudną odwracalność oraz możliwe niegroźne, lecz uciążliwe skutki uboczne np. trądzik, przybór wagi, nieregularne krwawienia. Działania zastrzyku nie można przerwać. Trzeba przeczekać.)

Zasada ich działania jest taka sama — zablokowanie owulacji, różnią się jednak tzw. drogą podania oraz  częstością stosowania. Tabletki doustne trzeba przyjmować codziennie, plastry przykleja się jednak co 7 dni, a krążek zakłada się do pochwy na 21 dni. Tak więc, kobieta która obawia się, że będzie zapominać o codziennym zażyciu tabletki, może zastosować np. plastry.

Młodociane pary powinny wziąć pod  uwagę także zastosowanie prezerwatywy. Jest ona bowiem jako samodzielne zabezpieczanie dość skuteczna. W rankingu środków antykoncepcyjnych zajmuje pod względem skuteczności trzecie miejsce. Dodatkowo  jej mechaniczne działanie można wzmocnić, stosując dopochwowe gałki antykoncepcyjne zawierające substancje plemnikobójczą. Jest to praktyczne rozwiązanie na wypadek zsunięcia się prezerwatywy lub jej mechanicznego uszkodzenia. Niewątpliwą zaletą tej metody jej całkowity brak ingerencji w organizm kobiety. Jako tzw. bonus można potraktować fakt, że zabezpiecza ona też przed  infekcjami przenoszonymi drogą płciową.

Zdecydowanie nie zalecam nastolatkom stosowania  naturalnych metod antykoncepcji. Można bowiem spokojnie przyjąć, że nastolatka ma prawo do  nieregularnych cykli i nieco nieprzewidywalnej owulacji, ponadto nie ma jeszcze dostatecznej znajomości swojego organizmu potrzebnej, by metody te mogły zdać egzamin. Zabezpieczenie za pomocą tzw. spirali czy inaczej wkładki domacicznej jest dla nich zbyt ryzykowne z uwagi na możliwy niekorzystny wpływ na późniejszą płodność.

Reasumując, myślę że Pani i Pani chłopak powinniście ponownie przedyskutować  te dwie metody, o których już rozmawialiście. Metoda antykoncepcji powinna być waszym wspólnym wyborem. Ma służyć wam obojgu i  nie powinna dla Pani ani dla niego być źródłem dyskomfortu. Wygodniejsza i bardziej pewna byłyby antykoncepcja hormonalna. Jeśli jednak obawia się Pani jej stosowania z uwagi na wpływ na organizm lub wręcz ma Pani jakieś medyczne przeciwwskazania, to nie powinna Pani ustępować.

Z pewnością jest Pani dla swojego chłopaka na tyle ważna, że nie będzie chciał narażać Pani zdrowia.

Monika Knapik-Rybka

Kontakt do ginekologa: os. II Pułku Lotniczego 50 m. 26 (VI p.) w Krakowie, telefom  12 647 57 92, monika@knapik-rybka.org.pl, www.knapik-rybka.org.pl

Masz problem, wyślij do nas list z pytaniem do ginekologa: magda.trawinska@kafeteria.pl  (z dopiskiem List do Ginekologa)