Do książki tej sięgnie każdy, kto lubi wracać wspomnieniami do swojego dzieciństwa – tego wyjątkowego okresu w życiu, kiedy drzwi do przyszłości stoją przed nami otworem i kiedy nie ma żadnego marzenia, którego nie udałoby się zrealizować. Powrót do domu Bernharda Schlinka to właśnie wyprawa do krainy spokojnego i magicznego dzieciństwa, z którego trzeba było wyrosnąć, by podjąć wyzwania dorosłego świata. Schlink potrafił w tej książce oddać wyjątkową atmosferę rodzinnego domu, o którym chcielibyśmy zawsze pamiętać lub, co niestety często się zdarza, na zawsze zapomnieć.
Może właśnie dlatego mężczyźnie udało się ocalić tak wiele wyjątkowych wspomnień, które wracają do niego szczególnie wtedy, gdy dotyka materialnych rzeczy związanych z dzieciństwem. To one, niczym Proustowska magdalenka, stają się impulsem do wyprawy w krainę młodości. Przez przypadek Paul Gebauer odnajduje stare kartki składające się na powieść, którą poznał kiedyś dzięki swojemu dziadkowi. Teraz pragnie odnaleźć jej dalszy ciąg i wyjaśnić, kim był jej główny bohater – żołnierz, który wrócił do domu z Syberii i zastał u boku swojej żony innego mężczyznę.
Książka Bernharda Schlinka to opowieść o rodzicielskim domu, w którym nigdy nie było ojca. Matka bohatera – kobieta surowa, wymagająca, pozbawiona ciepła – odcisnęła piętno na jego życiu. Dlatego Gebauer, próbując rozwiązać zagadkę literacką, odbywa podróż do wnętrza samego siebie, prowadzi walkę ze swoimi kompleksami, fobiami i wewnętrznym chaosem.
W Powrocie do domu pojawia się postać Odyseusza – greckiego bohatera wędrującego do Itaki po zwycięskiej wojnie z Troją. Jest to w pewnym sensie mityczny odpowiednik Petera, poszukującego miejsca, w którym ktoś na niego czeka, kocha go i wciąż o nim myśli. Bo powieść Schlinka to książka o poszukiwaniu miłości jako inspiracji do życia. Słusznie stwierdził recenzent The Washington Post Book World, pisząc, że Powrót do domu to przejrzysta i pełna wdzięku powieść o miłości – nie tylko o jej cudzie, ale także o bólu, nie tylko o jej klęskach, ale także o możliwości utrzymania jej i odrodzenia. Wyjątkowe wrażenie wywierają na nas te fragmenty książki, w których Gebauer dowiaduje się, że jego ojciec żyje i mieszka na innym kontynencie. Wyprawa do Nowego Jorku ma zmienić jego życie, ale w świecie dorosłych nic nie dzieje się tak, jakbyśmy tego chcieli. Gebauer odkrywa wstydliwe sekrety swojego ojca i rezygnuje z tego, by zdradzić mu swoją tożsamość.
Powrót do domu Bernharda Schlinka to literatura bez fajerwerków stylu, o skomplikowanej fabule i zaskakującym zakończeniu. Cóż z tego, kiedy książka Schlinka nawiązuje do najlepszych tradycji prozatorskich, proponujących czytelnikowi spokojną, obiektywną, stonowaną opowieść, w której liczy się człowiek, jego historia, los i przeznaczenie. Właśnie dlatego powieść Bernharda Schlinka ma w sobie to coś, co wyróżnia ją z tłoku lepszych i gorszych powieści zalegających na zakurzonych półkach w antykwariatach. Bo jest to książka o kimś, kto przypomina nas samych – wciąż poszukujących szczęścia, miłości i spełnienia. Poszukujących swojej drogi do domu.
