"Sztuka podróżowania", Jacek Pałkiewicz

Pobieżny ogląd Sztuki podróżowania Jacka Pałkiewicza daje mylne wrażenie książki napisanej przez specjalistę dla tych, którzy pragną specjalistami zostać. W tym konkretnym wypadku – śnią o ośmiotysięcznikach, wędrówce przez dżunglę ku wioskom kanibali albo nurkowaniu w morzu pełnym rekinów. Nic z tego, Pałkiewicz, skądinąd senior survivalu, napisał praktyczne kompendium dla podróżników i turystów, nawet takich, dla których wyprawą życia jest weekend na Słowacji.

Wielbiciele opisu egzotyki mogą się rozczarować. Dużą część książki zajmują rady związane z techniczną stroną podróżowania: jak ubrać się w góry, co wziąć ze sobą do Afryki i w jaki sposób zachowywać się na statku. Poznajemy metody radzenia sobie w sytuacji głodu, przegrzania, wyziębienia, a także kłopotów związanych z życiem w społeczeństwie – rozruchami na przykład.Dowiadujemy się, że węgorz elektryczny to nic miłego, a w niektórych krajach islamskich najbardziej nawet zakochani nie powinni chodzić za rękę (chyba, że to dwóch facetów). Otrzymujemy całą podróżniczą typologię, wykład o rodzajach dokumentów potrzebnych w podróży oraz pouczający wykład dbania o zdrowie, rzecz bezcenną w naszych, używkowych czasach.

Jakby specjalnie dla czytelniczek Kafeterii przygotowano rozdział poświęcony kobiecie w podróży. Pałkiewicz z niekłamanym podziwem pisze o znanych podróżniczkach – kobiecie bowiem podróżuje się trudniej, wcale nie dlatego, że rzekomo jest słabsza od faceta (bo nie jest), lecz ze względu na ogrom lokalnych zwyczajów i uprzedzeń, nie zawsze niewiastom przyjazny. Wychodzi też mimochodem, że zawodowy podróżnik bywa figurą dwóch profesji, mianowicie, prócz podziwiana świata zajmuje się szpiegowaniem.

Osobna grupa informacji dotyczy historii. Poznajemy dzieje najwybitniejszych podróżników – w tym polskich, Beniowskiego i Mierosławskiego – oraz miejsca, które odwiedzili. Mimochodem przywołuje historię kolonializmu, czy starcia Zachodu z Islamem, unikając jednocześnie zbyt nachalnych sądów. Niechętnie wychodzi ze skóry obserwatora, rozumiejąc, że świata nie zmieni, a każdy powinien mieć prawo żyć, jak chce.

Do tego, część informacji posiada praktyczne zastosowanie nie tylko na wyjeździe za granicę – poznajemy sposoby zabezpieczenia domu przed złodziejem, zasady udzielania pierwszej pomocy czy radzenia sobie z odmrożeniami. Warto zwrócić uwagę na krótki, szalenie precyzyjny samouczek pacyfikowania przeciwnika. Pałkiewicz pisze prosto z mostu: Istnieje szeroki wachlarz technik obrony, ale nas interesują tutaj działania niekonwencjonalne. Czyli walić w nasadę nosa, kark, wbić palec w oko, oraz bezbłędne: Jądra. Chwycić je. Skręcać. Rwać. Jeśli autor bije się tak jak włada piórem, lepiej go nie zaczepiać.

Podróże to także opowieści. Tych wielkich w Sztuce podróżowania znajdziemy całe mnóstwo, ale czasem zwykłe zdjęcie jest historią. Pałkiewicz ma oko do fotografii i niekiedy, jak w przypadku dziewczyny z Buenos Aires (s. 306), jednym tylko zdjęciem snuje ciekawszy wątek niż inni w całych powieściach.

Ludzie wielkich pasji – na przykład podróżnicy – rzadko umieją wytłumaczyć czemu robią to, co robią. Świadczą za to swoim życiem i twórczością. Istnieje mnóstwo powodów, dla których warto ruszyć się z domu, od edukacyjnych po erotyczne, ale z Sztuki podróżowania przebija jeden, szczególny. Autor, człowiek po sześćdziesiątce pisze z pasją i siłą dwudziestolatka. Młodzieńcza energia niemal rozsadza niektóre strony. Ech… czas kupić marynarską kamizelkę…