Różne oblicza opryszczki

Przykre pęcherzyki, popularnie zwane „zimnem”, wywołuje wirus – Herpes simplex (HSV). Prawdopodobnie miało z nim styczność nawet 80–90 procent ludzi, ale nie u wszystkich pojawi się opryszczka, bowiem organizmy części z nich wirusa wyeliminują. Niektórzy będą mieć z tą dolegliwością problem co kilka miesięcy, inni tylko parę razy w życiu. Pęcherzyki zaatakują już małe dziecko albo dopiero w dojrzałym wieku. Nie ma reguły ani – jak dotychczas – szczepionki.

Poza tym ten sam wirus HSV wywołuje także inne choroby u ludzi i jeszcze więcej u zwierząt. Przy czym są to inne typy wirusa. Są one przyczyną chorób takich jak ospa wietrzna i półpasiec, jeszcze inne typy wywołują np. mononukleozę. Samej opryszczki wyróżniamy dwa rodzaje: opryszczkę wargową (HSV-1) i płciową (HSV-2) powodującą podobne pęcherzyki na genitaliach Poszczególne typy wirusa Herpes łączy to, że jest bardzo łatwo zaraźliwy.

Skupmy się właśnie na dwóch rodzajach opryszczki. Tą wargową zarazić się można niezwykle łatwo – nie tylko przez pocałunki, dotyk, ale również przez picie z tej samej butelki, używanie jednego ręcznika lub sztućców co osoba z właśnie trwającą infekcją. Nie znaczy to jednak, że nie zdarzają się przypadki zakażenia od osoby, która jest nosicielem wirusa, lecz jest on obecnie utajony, więc niewidoczny. Dlatego zasady higieny są ważne zawsze, nie tylko gdy mamy do czynienia z kimś z opryszczką na ustach. Z tego samego powodu trudno zapobiec rozprzestrzenianiu się opryszczki wśród dzieci – mają one zwyczaj brania „łyka” i „gryza” od siebie nawzajem.
Opryszczka genitalna przenosi się podczas kontaktów seksualnych osoby chorej ze zdrową.

Charakterystyczne jest, że wirus opryszczki wargowej atakuje najczęściej wtedy, gdy odporność jest niższa – w okresie przeziębień, a szczególnie chętnie gdy już mamy katar. Wówczas dodatkowo drażnimy pęcherzyki na wardze przy wycieraniu nosa chusteczką, narażamy się na większy ból i rozsianie wirusa wokół ust i też na nos. Ale odporność organizmu spada też na skutek stresu, jaki towarzyszy m.in. wielu ważnym wydarzeniom, takim jak egzaminy, trudne rozmowy w pracy, a także ślub, co jest już wyjątkowo nieprzyjemne. U kobiet występuje często przed okresem, bo wtedy również spada odporność na infekcje.

Pęcherzyki, zaczerwienienie, a potem strupy znikają same mniej więcej po tygodniu, jednak bardzo zależy nam, żeby objawy złagodzić i przyspieszyć ich ustępowanie. Te same substancje stosuje się w leczeniu obu typów opryszczki: miejscowo maści i kremy osuszająco-odkażające, np. maść cynkowa, a doustnie acyklowir (nazwy leków to Heviran, Zovirax i inne). Ponadto lekarz może doradzić branie witamin B1 i B2. W przypadku opryszczki wargowej można przyklejać plastry, które przyspieszają gojenie. Leczenie jest skuteczne, ale wirus pozostaje w organizmie na zawsze i prawdopodobnie ponownie wywoła infekcję. Jeśli opryszczka pojawia się bardzo często, stosuje się długofalowe leczenie acyklowirem, nawet do roku. Później nie powinna się już zdarzyć.

Opryszczka jako taka nie jest groźna, raczej nieprzyjemna. W niektórych przypadkach może jednak wywołać powikłania, atakując inne narządy. Typ genitalny czasem roznosi się na sąsiednie organy – odbyt, cewkę moczową. Poza tym ten rodzaj wirusa jest bardzo szkodliwy dla kobiet w ciąży, a w zasadzie dla ich dzieci. Matki mogą je zarazić podczas porodu, jeśli właśnie walczą z infekcją i dlatego powinno się u nich wykonywać cesarskie cięcie. U noworodków, u których nie wykształcił się jeszcze system odpornościowy, wirus opryszczki może wywołać ciężkie infekcje skóry, jamy ustnej czy płuc. Nie wykryto co prawda związku między wirusem opryszczki genitalnej a rakiem szyjki macicy, ale można przypuszczać, że infekcja wywołana przez opryszczkę, która uszkadza śluzówkę narządów rodnych, ułatwia jednocześnie przeniknięcie do organizmu innego wirusa – brodawczaka ludzkiego.

U osób dorosłych wirus opryszczki wargowej też czasem, choć na szczęście rzadko, wywołuje powikłania. Są to infekcje oczu takie jak zapalenie rogówki, a nawet zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Nie tylko ze względu na wygląd, ale też ryzyko groźnych powikłań, nie należy bezczynnie czekać, aż opryszczka sama zniknie, tylko ją skutecznie i szybko wyleczyć.