Konserwanty w żywności

Na opakowaniach produktów żywieniowych znajduje się wiele niezrozumiałych i tajemniczych oznakowań. Symbol E połączony z trzycyfrowym numerem identyfikacyjnym, jak pewnie większość osób wie, to oznaczenie konserwantów. Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę z tego, co dokładnie oznaczają ani w jaki sposób oddziałują na zdrowie człowieka.

Regulacje prawne

Dlaczego w przemyśle spożywczym stosuje się konserwanty? Konserwanty żywności zwiększają czas przydatności produktów do spożycia. Dzięki nim proces psucia jedzenia znacznie się spowalnia. Jedzenie można dłużej przechowywać. Mimo zalet konserwantów, posiadają one spore wady, o których jest ostatnio coraz głośniej. Środki do konserwowania żywności mogą negatywnie wpływać na nasze zdrowie.

Zanim konserwanty zostaną dopuszczone do użycia, badana jest ich szkodliwość dla zdrowia. Żeby sprawdzić, jaka ilość danego środka jest dopuszczalna, warto sięgnąć do wskaźników ADI (Acceptable Daily Intake – dzienne dopuszczalne spożycie). W Polsce obowiązuje lista konserwantów dopuszczona do użycia, określająca ich dawki oraz zakres stosowania. Lista znajduje się w zarządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki.

Symbol E

Najczęstsze konserwanty dodawane do żywności to:

• E-210, czyli kwas benzoesowy

Zanim zaczęto stosować kwas benzoesowy, w przemyśle spożywczym stosowano kwas salicylowy. Jednak wycofano go, a na jego miejsce wprowadzono właśnie E-210. Kwas benzoesowy używany jest głównie do konserwowania przetworów owocowych, warzywnych, napojów gazowanych, margaryn, majonezów, tłuszczów kuchennych. To dzięki niemu produkty mające środowisko kwaśne nie pleśnieją tak szybko, poza tym kwas ten eliminuje rozwój drożdży i innych bakterii. Kwas benzoesowy działa drażniąco na błonę śluzową żołądka oraz jelit. Zakwasza też organizm. E-210 zmienia poza tym smak produktów. Osoby cierpiące na chorobę wrzodową lub chorobę nowotworową powinny wyeliminować z diety produkty, w których znajduje się E-210. Spożycie dużej ilości pokarmów konserwowanych E-210 powoduje nieprzyjemne dolegliwości – bóle głowy, nudności i wymioty. U osób zmagających się z astmą oskrzelową lub alergią pokarmową kwas może nasilać reakcje uczuleniowe i problemy przewodu pokarmowego (zwłaszcza u osób uczulonych na aspirynę).

• E-236, czyli kwas mrówkowy

Dodawany jest do surowych soków owocowych, żelatyny, marynat, kiszonek warzywnych, soków owocowych i napojów z dodatkiem dużej ilości cukru. E-236 zapobiega rozwojowi drożdży i hamuje tworzenie pleśni. Kwas mrówkowy ulega całkowitej metabolizacji w organizmie człowieka. Czasami jednak zastosowany w nieodpowiedniej ilości podrażnia błony śluzowe, powoduje kwasicę metaboliczną, wpływa niekorzystnie na wydolność nerek i wywołuje problemy ze wzrokiem.

• E-234, czyli nizyna

Nizyna jest rodzajem antybiotyku dodawanego do serów dojrzewających i topionych. Dzięki niej bakterie masłowe i mlekowe nie mogą się rozwinąć. Jest to jeden z najmniej agresywnych antybiotyków stosowanych w przemyśle spożywczym.

Stosowane są też: E-280, czyli kwas propionowy, E-220, czyli bezwodnik kwasu siarkowego, E-200, czyli kwas sorbowy, E-251, czyli azotan sodowy.