Statystycznie co szesnasta Polka zachoruje na raka piersi. Niepokojące jest tempo zachorowalności, duża liczba zgonów i niższy wskaźnik wyleczalności w porównaniu z innymi państwami. Polki nadal nie mają świadomości, jak ważna jest samokontrola oraz regularne badania profilaktyczne wykonane u lekarza. Nowotwór piersi wykrywany jest na ogół w zaawansowanym stadium. Nowotwory złośliwe są pierwszą przyczyną zgonu kobiet poniżej 65. roku życia w naszym kraju. Najwyższy czas na zmianę.
Poznaj wroga
Żeby wiedzieć jak walczyć, trzeba najpierw dobrze poznać swojego wroga. Nowotwór piersi to niekontrolowany wzrost komórek w obrębie gruczołu. W zdrowym organizmie człowieka komórki dzielą się do pewnego stadium. U osoby, u której stwierdza się występowanie nowotworów, procesy hamujące rozrost komórek funkcjonują nieprawidłowo. Komórki dzielą się w sposób chaotyczny układając się w nieprawidłowe kształty. Przyczyną takiego zaburzenia jest powstawanie nowych tkanek, które są szkodliwe dla organizmu. Nowotwory pobierają do życia bardzo dużo energii z organizmu. Z tego powodu jednym z zauważalnych objawów u osób chorych jest szybka redukcja masy ciała.
Powstałe guzy mogą mieć charakter niezłośliwych i złośliwych. Pierwsze z nich mają ograniczone możliwości rozwoju, najczęściej nie powodują przerzutów do innych narządów a rokowanie na wyleczenie tego typu nowotworu jest duże. Nowotwory złośliwe mają natomiast skłonność do atakowania także innych części ciała niż narząd pierwotny. Komórki rozprzestrzeniają się po organizmie za sprawą układu krwionośnego i limfatycznego. Doprowadzają do zniszczenia kolejnych partii organizmu i rozwijania się procesu chorobowego. Guz może także naciekać na narządy bliskie swojej lokalizacji.
Komórki nowotworowe różnią się od siebie stopniem inwazji i rozsiewu a także stopniem odporności na leki. Błędne jest więc przekonanie, że rak zawsze kończy się przerzutami lub śmiercią. Większość chorób nowotworowych można wyleczyć.
Wiele zależy od ciebie
Jest wiele czynników, które mają wpływ na wystąpienie raka piersi. Pierwszym z nich jest podłoże genetyczne. Dotychczas zidentyfikowano dwa geny, których mutacje są najczęstszą przyczyną raka piersi: BRCA1 i BRCA2. Przypuszcza się, że powodują one ponad 50% zachorowań na raka piersi. Specjaliści doszli do wniosku, że kobiety, które są "nosicielkami" jednego z tych genów zachorują na raka piersi w 80%. Naukowcy sądzą, że genów związanych z powstawaniem raka piersi jest prawdopodobnie dużo więcej, a badania nad nimi cały czas trwają. Należy jednak pamiętać, że genetyka daje jedynie predyspozycje do wystąpienia nowotworu a nie gwarancję. Na nasz organizm ma wpływ wiele czynników, które mogą być odpowiedzialne za powstawanie choroby lub jej brak. Należą do nich:
hormony (zarówno stężenie wydzielanych przez organizm jak i tych, które są sztucznie przyjmowane przez kobietę), wiek (około 80% nowotworów piersi występuje u kobiet powyżej 50. roku życia),karmienie piersią (ryzyko zachorowania na raka jest znacznie mniejsze u kobiet, które karmią piersią), dieta (podejrzewa się, że częściej na raka chorują kobiety, które spożywają większe ilości tłuszczu w pożywieniu. Badania potwierdzające są jednak w trakcie realizacji. Zauważono jednak, że istnieje zależność między otyłością kobiet a występowaniem raka piersi),alkohol (częste picie alkoholu zaburza proces przemiany metabolicznej estrogenów w wątrobie a to może być przyczyną występowania raka piersi. Niewłaściwie rozłożone estrogeny ponownie przedostają się do krwi, co podnosi ich stężenie i jest jedną z przyczyn powstania raka piersi),palenie papierosów (badania dowiodły, że kobiety, które palą papierosy, rzadziej zapadają na raka piersi. Ma to związek - z faktem, że są one na ogół szczuplejsze, co likwiduje jeden z czynników kancerogennych - a także z obniżeniem poziomu estrogenów poprzez palenie papierosów. Nie można jednak traktować palenia papierosów jako skuteczną metodę profilaktyczną. Palenie jest szkodliwe - powoduje raka płuc oraz nowotwory innych narządów jak oskrzela, żołądek, trzustka, przełyk, krtań, jama ustna),narażenie na promieniowanie, położenie geograficzne (choroba częściej występuje w Azji i Afryce, jednak są to jedynie pewne zaobserwowane tendencje), status społeczny i ekonomiczny (kobiety o wyższym statusie chorują częściej, ma to jednak związek z ich - często zaniedbanym w kwestii zdrowotnej – trybem życia).
Samokontrola
Część z wymienionych czynników możemy po prostu wyeliminować z naszego życia. Nikt jednak nie będzie oczekiwał od nas przeprowadzki na drugi koniec świata ani zmiany pracy, powiększenia lub pomniejszenia statusu materialnego. Warto jednak pamiętać, że skoro jesteśmy pod wpływem pewnych szkodliwych czynników, to należy wprowadzić do swojego życia elementy wspomagające nasz organizm. Należy zmniejszyć spożycie tłuszczów na rzecz pełnoziarnistego pieczywa, jeść więcej owoców i warzyw, co uchroni nas przez nagromadzeniem się w naszym organizmie nadmiernej ilości tłuszczu. Do dobrze dobranej diety warto włączyć ćwiczenia fizyczne. Konieczne jest – także ze względu na inne czynniki – ograniczenie spożywania alkoholu.
Niezależnie od tego, jakie elementy zdrowego stylu życia zastosujemy, nie zwalniają nas one z regularnej samokontroli piersi i wizyt u lekarza. Samokontrolę należy wykonać w ciepłym nagrzanym pomieszczeniu. Powinnyśmy zapewnić sobie intymność i bezpieczeństwo a także odpowiednią ilość czasu tak, aby nikt nas nie popędzał. Na początku należy porównać wielkość i kształt piersi, zaobserwować, czy nie występują zmiany na skórze bądź na brodawce. Biust oglądamy zarówno z rękoma uniesionymi do góry jak i swobodnie spuszczonymi wzdłuż ciała. Samo badanie palpacyjne na początku może sprawić nam wiele trudności. Pierś jest gruczołem, który posiada naturalne zgrubienia i nie każde, które wyczujemy pod ręką, będzie oznaczało nieprawidłową zmianę. Dlatego przed przystąpieniem do badania warto zapoznać się z materiałami zaprezentowanymi na stronie www.rakpiersi.pl. Znajduje się tam także szczegółowy film instruktażowy, który pomaga prawidłowo przeprowadzić samokontrolę i zdiagnozować nasze piersi.
Jeśli nie będziemy czuły się pewnie, należy udać się do lekarza. Jeśli pierś posiada pewne zmiany na skórze, czujemy jakieś zgrubienia lub, gdy z brodawki wycieka płyn, należy zgłosić te objawy podczas wizyty u lekarza – jak najszybciej. Najgorsze, co możemy zrobić, to zlekceważyć sprawę. Szczegółowe badanie może wykonać lekarz rodzinny lub ginekolog. Jeśli on będzie miał podejrzenia o zaistniałych nieprawidłowościach, zleci USG bądź mammografię. Warto także brać udział w bezpłatnych akcjach profilaktycznych, podczas których możemy skorzystać z pomocy fachowców. Mammografię powinno wykonywać się raz na dwa lata. Samokontrolę warto robić po każdej miesiączce.
W Polsce badania przesiewowe wykonywane są u kobiet w wieku 50-69 lat. Ośrodki wykonujące badanie zwykle są wyraźnie oznaczone, a większość kobiet otrzymuje do domu pisemne zaproszenie do udziału w badaniu. Takie zaproszenie nie jest jednak konieczne. Jeśli badanie nie było wykonywane w przeciągu ostatnich dwóch lat, do ośrodka Panie mogą zgłosić się same.
Badania przesiewowe mają ogromne znacznie nie tylko w prawidłowej profilaktyce raka piersi, ale także w zmniejszeniu jego zachorowalności i umieralności. Działania przeprowadzone w USA oraz Szwecji dowiodły, że prawidłowa profilaktyka raka piersi doprowadziła do zmniejszenia o 30% liczby zgonów u kobiet powyżej 50. roku życia. Rak im wcześniej wykryty, tym ma mniejsze szanse. Może warto sobie w końcu uświadomić, że to głównie od nas zależy, jak silną stoczymy z nim walkę.
Źródło: www.rakpiersi.pl
