Właściwości szpinaku

Zielona kraina szpinaku bez wątpienia wielu nie kojarzy się z beztroskim czasem dzieciństwa, a raczej z koszmarnymi chwilami, kiedy rodzice bądź panie w przedszkolnej stołówce starały się na wszelkie sposoby przekonać nas o magicznej mocy tego zielonego warzywa liściowego. I choć nadal ma on sporo przeciwników, głównie z racji nieapetycznego wyglądu i smaku, to nie można nie doceniać jego właściwości zdrowotnych.

Prawdy i mity o szpinaku

Szpinak to warzywo pochodzące z Azji. Do Europy został przywieziony z dawnej Persji jeszcze w średniowieczu. Nie sposób nie docenić wartości odżywczej szpinaku, jego liście zawierają wiele witamin i składników mineralnych, zwłaszcza chlorofilu i przeciwutleniaczy (luteiny i beta karotenu) oraz duże ilości dobrze przyswajalnego żelaza. Na zasłużoną sławę szpinak musiał jednak poczekać. Świat usłyszał o nim dopiero w XIX w. dzięki pielęgniarkom, które opiekowały się nędzarzami. Preparowały one ze szpinaku rodzaj napoju i podawały go słabym i anemicznym podopiecznym, osiągając niejednokrotnie zdumiewające rezultaty. Przed II wojną światową swój szpinak z powodzeniem reklamowali także amerykańscy producenci.

Składniki odżywcze w szpinaku

• 100 g gotowanego szpinaku dostarcza:
• 20 kalorii;
• 5,1 g białka;
• 0,5 g tłuszczu;
• 1,4 g węglowodanów;
• 6,3 g błonnika;
• 600 mg wapnia;
• 490 mg potasu;
• 120 mg sodu;
• 93 mg fosforu;
• 59 mg magnezu;
• 2,4 mg żelaza;
• 0,4 mg cynku.

Zaletą szpinaku jest jego niskokaloryczność. Zawiera on kwas foliowy, który powoduje, że organizm łatwiej wytwarza krwinki czerwone i wykorzystuje substancje białkowe, jest on również niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu trawiennego. Pamiętajmy, że szpinak mrożony, jakkolwiek nie przekonywaliby nas o tym producenci mrożonek, traci swoje właściwości.

Dla kogo szpinak?

Szpinak jest łatwo przyswajalny i mogą go jeść zarówno młodzi, jak i dzieci oraz osoby prowadzące siedzący tryb życia, mające problemy z trawieniem. Szpinak pomaga także w zwiększeniu masy mięśniowej, dlatego zaleca się jego spożycie osobom anemicznym, rachitykom oraz rekonwalescentom po dużym upływie krwi. Ponadto pomaga on w chronicznych schorzeniach trzustki, zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych, zwłaszcza raka płuc. Zdaniem amerykańskich naukowców szpinak może przywrócić wzrok, lecz bez zdolności postrzegania barw. Gotowane w oleju liście szpinaku stosuje się jako okład na opryszczkę, liszaje, trudno gojące się rany oraz przy łuszczycy.

Niestety szpinak jest zasobny w kwas szczawiowy, który w połączeniu z wapniem tworzy nieprzyswajalny szczawian wapnia. Dlatego niektórym szpinak, mimo swych dobroczynnych właściwości, może szkodzić. Szpinaku nie powinny spożywać przede wszystkim osoby w podeszłym wieku, mające problemy z nerkami, reumatyzmem, artretyzmem czy wątrobą.

W Polsce dosyć często spotykana jest nowozelandzka odmiana szpinaku, która zawiera tyle samo wartości odżywczych, co tradycyjny szpinak. W sprzedaży pojawia się ona, kiedy kończy się sezon na zwykły, polski szpinak. Jego zbiór trwa od kwietnia do końca listopada.