Nietrzymanie moczu. Wstydliwy problem

W Polsce na nietrzymanie moczu cierpi 3 miliony osób. Jest problemem ok. 10 proc. populacji na świecie. Dwukrotnie częściej NTM zagrożone są kobiety niż mężczyźni. Choroba dotyczy co siódmej kobiety na świecie powyżej 20. roku życia. Ryzyko jego wystąpienia wzrasta z wiekiem, cierpi na nie 30 – 35 proc. pacjentek po 45. roku życia. Wbrew powszechnie panującej opinii, nie dotyczy jednak wyłącznie pań w starszym wieku, 12 procent chorych ma 30 – 39 lat.

NTM kojarzy się z niekontrolowanym popuszczaniem moczu podczas kaszlu, śmiechu lub wysiłku. Objawy mogą być jednak różne, np. parcie przy niewielkiej ilości moczu w pęcherzu, ale też nietrzymanie z minimalnym przepełnieniem, które u zdrowych ludzi nie stanowi problemu. Wywołane może być również dysfunkcją układu nerwowego, wtedy chory nie odczuwa parcia na pęcherz, który opróżnia się samoistnie, co jest szczególnie kłopotliwe, bo nigdy nie wiadomo, kiedy to nastąpi.

I choć z nietrzymaniem moczu można żyć wiele lat, to skutki są bolesne. Stale mokra bielizna oraz przykra woń mogą być powodem kompleksów, unikania kontaktów z innymi ludźmi i depresji. Oprócz objawów psychicznych, na skórze narażonej na ciągłe działanie wilgoci występują zmiany zapalne i przebarwienia.

Przyczyny NTM

Wśród głównych przyczyn nietrzymania moczu na pierwszym miejscu lekarze wymieniają osłabienie mięśni dna miednicy, menopauzę oraz przebyte infekcje i choroby układu moczowego. Często ta przykra dolegliwość wiąże się ze starzeniem, na co nie mamy wpływu. Zarówno do pojawienia, jak i jej rozwoju możemy też przyczynić się poprzez prowadzenie niezdrowego stylu życia. Na dolegliwość cierpią osoby z nadwagą, bowiem duży ciężar ciała może obciążać mięśnie brzuszne i dna miednicy. Alkohol, napoje kofeinowe (np. kawa, coca cola), herbata mają działanie moczopędne i mogą przy tym podrażniać pęcherz moczowy. Ruch to zdrowie, to wie każde dziecko, ale zbyt intensywny wysiłek fizyczny czasami powoduje przeciążenie organizmu, ucisk przepony na jamę brzuszną, podnosząc w niej ciśnienie, a to w konsekwencji może prowadzić do pojawienia się NTM. Dlatego na tę dolegliwość częściej cierpią kobiety wykonujące ciężką pracę fizyczną, niż biurową. Wśród innych przyczyn nietrzymania moczu można wymienić także przyjmowanie dużej ilości leków, problemy z zaparciami i cukrzycą.

Leczyć zamiast się wstydzić

Niezależnie od przyczyn nie ma powodu cierpieć w milczeniu. Nietrzymanie moczu trzeba leczyć. Do specjalisty warto wybrać się, kiedy zaobserwujemy pierwsze objawy choroby. Może ona jednak rozwijać się z różnym nasileniem. W niektórych przypadkach w początkowej fazie nie pojawiają się żadne dolegliwości, inni pacjenci narzekają na ból. Dopiero diagnoza lekarska wykrywa NTM. Specjalista przeprowadzi badanie ogólne, zleci posiew moczu, stężenie kreatyniny i mocznika w surowicy krwi, USG, a także badania urodynamiczne i radiologiczne. Od rodzaju choroby zależny jest sposób leczenia, np. farmakologicznie, a w niektórych przypadkach konieczna jest operacja — plastyka krocza, pochwy lub cewki moczowej.

Często można też pomóc samemu sobie poprzez zmianę nawyków, ćwiczenia mięśni Kegla, trzymanie odpowiedniej wagi. Nie ma konieczności rezygnować z kawy, jeśli nie wyobrażamy sobie ranka, bez jej zapachu. Należy ograniczyć jednak do dwóch filiżanek dziennie i do minimum coca colę i inne napoje gazowane. Nie trzeba rezygnować z aktywności, ale niech ona będzie umiarkowana i wyważona. Raczej zapomnij o biegach przełajowych, czy wyciskaniu siódmych potów na siłowni, a zamiast tego wybierz się na spacer lub basen. Konieczna jest szczególna dbałość o higienę intymną tak, żeby nie doprowadzać do infekcji. Co prawda palenie papierosów nie ma bezpośredniej przyczyny nietrzymania moczu, to jednak palacze często kaszlą, bowiem mają podrażnione drogi oddechowe, a podczas kaszlu pojawia się niekontrolowane moczenie się. Należy pamiętać o opróżnianiu pęcherza zaraz po pojawieniu się odczuciu parcia, o częstym zmienianiu bielizny, zapewnianiu sobie łatwego dostępu do toalety — zamiast autobusem w podróż wybrać się pociągiem, gdzie są toalety. Przy nasilonych objawach choroby konieczne jest używanie specjalnych wkładek i pieluchomajtek.