Kiedy dziecko ćpa

Z badań wynika, że około 17–18 procent gimnazjalistów i uczniów szkół średnich ma za sobą eksperymenty z narkotykami. Natomiast około 2 procent nastolatków w wieku 16–19 lat regularnie bierze środki psychoaktywne. I wcale nie są to wyłącznie dzieci z rodzin patologicznych. Inne badania przeprowadzone wśród młodzieży szkół średnich pokazały, że osoby, które miały kontakt z narkotykami, mają statystycznie lepiej wykształconych i zarabiających rodziców, niż rówieśnicy, którzy nie eksperymentują ze środkami psychoaktywnymi. Rodzice często są zbyt zapracowani, żeby zauważyć, że dziecko ma problemy. Najczęściej zaczynają coś podejrzewać kiedy jest już uzależnione, zaczyna wagarować i ma poważne problemy z nauką.

Obserwuj swoje dziecko

Najprościej byłoby porozmawiać z dzieckiem, ale większość z nich zwyczajnie nie przyzna się do kontaktu z narkotykami. Dlatego jeśli podejrzewasz, że może brać, jednym z najskuteczniejszych sposobów przekonania się o tym, jest spojrzenie dziecku w oczy, a dokładnie w źrenice. Bardzo małe źrenice mogą świadczyć o zażyciu opiatów (heroina, opium, morfina), ale też w niektórych przypadkach marihuany. Natomiast powiększone źrenice mówią o przyjmowaniu kokainy, amfetaminy, methamfetaminy, efedryny, atropiny oraz marihuany. Do tego mogą dochodzić zaczerwienione białka i tzw. martwy wzrok.

Czasami jednak trudno ocenić, czy dziecko ma źrenice innej wielkości, niż zwykle i nie zawsze musi to być objawem brania środków psychoaktywnych, ale np. zmęczenia czy długich godzin przed komputerem. Zwykle idą za tym inne objawy, u nastolatków styl ubierania się, ale też szybki spadek lub wzrost wagi, nakłucia na skórze, zaczerwienienia na wlocie nosa, a także zmiana kolorytu cery. Zwróćmy także uwagę na zapach. Słodka woń oddechu, włosów i ubrania jest charakterystyczna dla osób palących marihuanę, kwaśna – przyjmowania środków halucynogennych.

Poza tym wraz z przyjmowaniem narkotyków pogarsza się stan zdrowia dziecka. Ma obniżoną odporność, częściej łapie infekcje, ma wahania ciśnienia krwi i przede wszystkim w szybkim tempie pogarsza się stan uzębienia. Kiedy dziecko zaczyna sięgać po narkotyki, często zmienia się jego zachowanie: ma huśtawki nastrojów, staje się rozdrażnione, nerwowe, a bywa, że i agresywne. Pojawiają się problemy z koncentracją, obniżają się wyniki w nauce, dziecko przestaje angażować się w działalność pozalekcyjną, staje się zobojętniałe.

Od heroiny po dopalacze

Większość rodziców nawet nie wie, co ich dzieci mogą barć. Nie ma bowiem żadnych doświadczeń z narkotykami. Nie rozumie slangu. Łatwiej zorientować się, że ma kontakt z narkotykami, kiedy cokolwiek się o używkach wie i potrafi odczytywać język, którym posługuje się nastolatek.

Heroina - slangowe określenia: hera, brown sugar, grzanie, helena, mączka, leśna tabaka, wilcza wiśnia, maja, helupa, kompo, strzała. Narzędzia do zażywania: strzykawka, łyżka, zapalniczka, szklana lufka, folia aluminiowa.

Amfetamina - slangowe określenia: amfa, proszek, spid, proch, feta, setka, witamina A. Występuje w postaci tabletek i kapsułek albo białego proszku. Może być brana doustnie, dożylnie albo wdychana. Warto zwrócić uwagę czy dziecko ma igły, strzykawki, ale też rurki lub zwinięte banknoty.

Ekstazy - slangowe określenia: piguła, drops, cukierek, kółko, koło, exa, piksa, miłość, talerz, tusi, mitsubishi, wiśnia, smerf, guzik, witamina, versace, bmw.

Kokaina - slangowe określenia kokainy: koka, koks, kolumbia, nosy, ameryka, teki, torby, droższe białe, temat. Narzędzia do zażywania: karta, zwinięty banknot, lusterko, szklana lufka.

Dopalacze - to najnowsze narkotyki, sprzedawane legalnie, uwagę powinny wzbudzić kolorowe opakowania z napisem do celów kolekcjonerskich.

Dlaczego dziecko bierze

Powody mogą być bardzo różne. Ciekawość, chęć zaimponowania kolegom i zaistnienia w grupie. Nastolatki chcą być modne, a narkotyki to dla nich szpan. Inne powody, to problemy emocjonalne: brak akceptacji, ciepła i wsparcia w domu. Badania pokazują, że częściej po narkotyki sięgają dzieci, które są mniej odporne na stres. Zwykle mają też słabszy kontakt z rodzicami, bo ci są zapracowani, albo zbyt rygorystyczny wzorzec zachowania wyniesiony z własnego domu, nie pozwala im na ciepły, życzliwy kontakt z dzieckiem. Wychowanie kojarzy im się wyłącznie z zakazami i nakazami.

Konieczna terapia

Dziecko, które bierze narkotyki, zawsze potrzebuje pomocy. Forma wsparcia zależy od tego, na ile jest uzależnione. W każdym przypadku powinna to być troska rodziców, ale też praca z psychologiem lub psychoterapeutą albo pobyt w ośrodku odwykowym. Muszą zmienić swoje życie, wartości i nauczyć się żyć w świecie bez narkotyków. Dziecko, które bierze narkotyki, zaczyna też kraść i oszukiwać, żeby zdobyć pieniądze na używki, a także wagarować i kłamać, żeby ukryć uzależnienie. I w końcu takie zachowanie staje się normą. W ośrodku uczy się, że należy żyć inaczej, tutaj obowiązują jasne reguły, za kłamstwo można zostać usuniętym. Przy czym bardzo ważna jest współpraca z rodzicami dziecka. Terapeuci oceniają, że szansa na wyjście z uzależnienia, gdy aktywnie włączają się w to rodzice, rośnie do 80 procent.

Pomocne adresy i telefony:

Ogólnopolski Telefon Zaufania Narkotyki — Narkomania: 0 801 199 990 (czynny codziennie od 16.00 do 21.00 codziennie)

Infolinia Stowarzyszenia KARAN: 0 800 120 289 (połączenie bezpłatne, czynne od pn. do pt., w godzinach 10.00 — 17.00)

Narkomania — Pomoc Rodzinie, Infolinia Towarzystwa Rodzin i Przyjaciół Dzieci Uzależnionych "Powrót z U": 0 800 120 359 (czynny codziennie od pn. do pt. w godzinach 10.00 — 20.00, soboty 10.00 — 19.00. Infolinia bezpłatna.)

Anonimowa policyjna linia specjalna: 0 800 120 148 (połączenie bezpłatne, czynne całą dobę)

www.narkomania.org.pl — poradnia on-line

www.ptzn.org.pl/index.php — Polskie Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii