Te badania mogą uratować życie

Co roku na raka szyjki macicy w Polsce umiera 2 tys. kobiet, a 4 tys. na raka piersi. Tymczasem badania profilaktyczne zarówno cytologiczne, jak i mammograficzne są bezbolesne, szybkie i bezpłatne. Dlaczego więc Polki nie chcą z nich korzystać?

Polki podróżują, coraz lepiej zarabiają, ubierają się jak Europejki, eksperymentują w kuchni, coraz częściej chcą mieć partnerski związek. A przy tym są pracowite; obowiązki zawodowe godzą z domowymi; mają zrobione zakupy, zadbany dom, a mąż i dzieci zawsze obiad na stole. Tylko nie potrafią zadbać o siebie. Widać to na przykładzie umieralności na raka szyjki macicy. Na tę chorobę codziennie umiera około 5 kobiet, chociaż mogłoby je przed tym uchronić szybkie, bezbolesne badanie cytologiczne wykonywane raz do roku. Tymczasem regularnie bada się jedynie 30 proc. Polek, a co trzecia nigdy nie miała cytologii. W naszym kraju statystyki nie zmieniły się od lat 60. Podczas kiedy już dzisiaj w Szwecji na raka szyjki macicy umiera nie więcej niż 50 kobiet rocznie, u nas 2 tys. Pod tym względem zajmujemy drugie miejsce w Europie, tuż za Rumunią.

Dlaczego Polki nie robią badań profilaktycznych? Okazuje się, że najczęstszą przyczyną jest niewiedza. Większość z nich nie wie, po co i jakie badania należy wykonać. Uważają, że do lekarza chodzi się wtedy, kiedy coś dolega. Inne mówią, że zdają sobie sprawę, jak ważna jest profilaktyka, ale w natłoku obowiązków nie mają czasu na chodzenie do lekarza. Tymczasem o wiele mniej czasu zajmuje zrobienie badań, niż leczenie. Warto więc na listę spraw do załatwienia wpisać także badania profilaktyczne. Dzięki nim będziesz mogła spać spokojnie, poczujesz ulgę, bo będziesz wiedziała, że jesteś zdrowa.

Cytologia:

Co roku raka szyjki macicy rozpoznaje się u 4 tys. Polek. Życia połowy z nich nie udaje się lekarzom uratować, bo za późno zrobiły badania. Rak szyjki macicy w początkowym stadium jest zupełnie bezobjawowy. Każda dorosła kobieta powinna robić badanie cytologiczne raz do roku. Najlepiej pomiędzy 11 a 23 dniem cyklu. Można je zrobić w każdym gabinecie ginekologicznym podczas rutynowej wizyty. Trwa krótko i jest bezbolesne. Lekarz pobiera rozmaz komórkowy z pochwy w okolicach szyjki macicy, który następnie badany jest pod mikroskopem.

USG dopochwowe:

Dzięki niemu można zdiagnozować zmiany w narządach rodnych, których nie da się stwierdzić podczas zwykłego badania ginekologicznego. Wykrywa torbiele, mięśniaki, nowotwory jajników i trzonu macicy. Lekarz wsuwa do pochwy sondę, a obraz narządów śledzi na monitorze. Po raz pierwszy należy zrobić je około trzydziestego roku życia, a następnie powtarzać co 3 lata, około pięćdziesiątego roku życia zaleca się robić je raz do roku.

Mammografia:

Co roku w Polsce u 12 tysięcy kobiet diagnozuje się raka piersi i aż 80 procent w późnych stadium choroby, kiedy leczenie jest trudne i nie zawsze przynosi efekty. Tymczasem badanie mammograficzne, które pozwala zdiagnozować raka piersi trwa około minutę, jest proste i zupełnie bezbolesne. Pozwala wykryć już 2 milimetrowe guzki, które są niewyczuwalne podczas badania palcami. Wczesne wykrycie choroby aż w 80–90 procentach daje szansę na przeżycie. Badania mammograficzne niezależnie od wieku powinny zrobić kobiety, które mają podejrzenia co do zdrowia, bo np. wyczuły guzki. Jeśli krewne miały ten rodzaj nowotworu, mammografię warto wykonać po trzydziestym piątym roku życia, po czterdziestym powtarzać co dwa lata, a po pięćdziesiątym obowiązkowo raz do roku.

Kolonoskopia:

Raka jelita grubego w Polsce diagnozuje się rocznie u 11 tysięcy osób, a około 8 tysięcy z nich umiera. Ten rodzaj nowotworu rozwija się dość długo. Często zaczyna się od polipów jelita grubego, które są niezłośliwą odmianą raka. Zwykle jednak nie dają żadnych objawów. Tylko kolonoskopia pozwala je wykryć. Wcześnie zdiagnozowane pozwolą zapobiec rozwojowi choroby i powstaniu nowotworów złośliwych. Do badania trzeba się przygotować. O sposobie decyduje lekarz. Najczęściej na dwa dni przed badaniem wskazana jest lekka dieta i zażywanie środków przeczyszczających. Często stosuje się też lewatywę. Kolonoskopię wykonuje się w szpitalu. Niestety to badanie dla wielu może być nieprzyjemne. Wziernik grubości palca wskazującego wprowadzany jest przez odbyt do jelita grubego. Trwa od piętnastu do sześćdziesięciu minut. Badanie powinno się wykonywać kiedy są niepokojące objawy: bóle w dole brzucha, obecność krwi w stolcu, nagłe wystąpienie biegunek z jednoczesnym oddawaniem gazów, mdłości, zaparcia, uczucie napięcia w brzuchu, nieuzasadniona utrata masy ciała. U osób po pięćdziesiątce zaleca się raz na 10 lat kolonoskopię jako badanie profilaktyczne.

Badanie ciśnienia:

Nadciśnienie tętnicze jest jedną z chorób cywilizacyjnych. Z badań wynika, że w 2000 roku na świecie na nadciśnienie tętnicze chorowało 972 miliony dorosłych ludzi, z czego 639 milionów w krajach rozwiniętych. Liczba jednak wciąż rośnie i naukowcy przewidują, że 2025 będzie na świecie 1,5 miliarda osób z nadciśnieniem.

W Polsce na nadciśnienie choruje około 30 proc. dorosłych. Nadciśnienie uszkadza nerki i serce, prowadzi do wielu chorób, takich jak zawał, udar mózgu, choroba wieńcowa czy miażdżyca. Naukowcy są zdania, że nie bez znaczenia są czynniki genetyczne. Jeśli nie ma niepokojących objawów, pierwsze badanie powinno się wykonać po dwudziestym pierwszym roku życia. Potem przynajmniej raz do roku. Często jednak lekarze rodzinni mierzą ciśnienie przy okazji kolejnej wizyty. Można je też wykonać samodzielne. Optymalny wynik to 140/90.

Rentgen klatki piersiowej:

Rak płuca to najczęstszy nowotwór złośliwy u mężczyzn i jest na 2 miejscu pod względem umieralności kobiet na nowotwory. Co roku na świecie umiera na niego 1,3 mln osób. Na badanie należy się zgłosić, kiedy zaobserwujemy takie objawy jak: kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej i krwioplucie. W przypadku osób palących po czterdziestym roku życia badanie powinno wykonywać się raz do roku. Poza rakiem płuc rentgen klatki piersiowej pozwala wykryć: gruźlicę, zapalenie płuc, odmę opłucnową, obecność płynów w opłucnej czy rozedmę.

Badanie poziomu cholesterolu:

Po raz pierwszy należy to zrobić już w dwudziestym roku życia, a potem co 3–4 lata, o ile utrzymuje się on w normie. Osobom starszym, kobietom w okresie menopauzy zaleca się wykonywanie takiego badania raz w roku. Poziom cholesterolu mierzy się podczas badania krwi. Zbyt wysoki poziom prowadzi do zawału, miażdżycy, choroby wieńcowej, udarów mózgu.