Wegetarianizm - za i przeciw

Wegetarianizm to sposób żywienia polegający na odżywianiu się produktami roślinnymi. W zależności od rodzaju wegetarianizmu dopuszczane są różne produkty pochodzenia zwierzęcego. Może to być dieta ściśle wegetariańska, wykluczająca nie tylko mięso, ale również wszystkie produkty pochodzące od zwierząt, takie jak mleko, masło, jaja. Dieta laktowegetariańska pozwala na spożywanie mleka i jego produktów, a dieta laktoowowegetariańska — również jaj. Do najbardziej restrykcyjnych diet można zaliczyć frutarianizm (spożywanie tylko surowych owoców) oraz witarianizm (spożywanie oprócz owoców surowych warzyw). Coraz większą popularność zdobywa również makrobiotyczny sposób żywienia oparty głównie na produktach zbożowych.

Idea wegetarianizmu wywodzi się z Indii i Bliskiego Wschodu. Obecnie wegetarian można spotkać w niemal każdym miejscu kuli ziemskiej. Ten sposób żywienia ma swoich zwolenników, jak też przeciwników. A jedni, jak i drudzy przytaczają mnóstwo dowodów na poparcie swoich racji. Oceniając wegetarianizm trzeba przyznać, że ma on swoje zalety, które istnieją obok ujemnych stron. Większe spożycie produktów roślinnych sprzyja większemu spożyciu takich składników odżywczych, jak witaminy rozpuszczalne w wodzie (zwłaszcza witamina C) oraz węglowodany złożone. Wegetarianie spożywają również więcej błonnika pokarmowego, który reguluje pracę jelit i pomaga usuwać nie strawione resztki pożywienia. W tradycyjnej diecie najczęściej spożycie tego składnika pokarmowego jest zbyt małe. Ale należy pamiętać, że zarówno nadmiar, jak i niedobór jest szkodliwy. Ponadto produkty roślinne zawierają mniej niż zwierzęce takich związków jak sól kuchenna (jej spożycie jest średnio trzykrotnie za wysokie w statystycznej diecie) oraz różnych związków kancerogennych (czyli sprzyjających powstawaniu nowotworów). Zaletą takiej diety jest również niska zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych oraz cholesterolu, który występuje tylko w produktach zwierzęcych.

Mówiąc o ujemnych stronach wegetarianizmu należy pamiętać o wielu jego odmianach. Diety dopuszczające produkty pochodzenia zwierzęcego łatwiej skomponować, tak, aby dostarczały wszystkich składników odżywczych w odpowiednich ilościach. Produkty roślinne zawierają mniejsze ilości białka, które ma gorszą wartość biologiczną oraz jest w nich obecne żelazo niehemowe, gorzej przyswajalne niż żelazo występujące w produktach zwierzęcych. Dobrym źródłem białka i żelaza są nasiona roślin strączkowych, które w diecie wegetariańskiej „zastępują” mięso. Osoby eliminujące mleko i jego przetwory muszą wiedzieć, że są to produkty bogate w wapń, którego w produktach roślinnych jest niewiele. Ponadto dieta wegetariańska dostarcza mniej energii niż przeciętna polska kuchnia. I ten fakt trudno zakwalifikować jednoznacznie do dodatnich lub ujemnych stron. Biorąc pod uwagę rosnącą liczbę osób z nadwaga i otyłością w naszym społeczeństwie to niewątpliwie jest to pozytyw. Ale osoby młode, rosnące oraz ciężko fizycznie pracujące muszą pamiętać o odpowiedniej energetyczności posiłków.

Wegetarianie, jak też osoby na tradycyjnej diecie mogą „zdrowo” się odżywiać, muszą tylko układać swój jadłospis, tak by był zrównoważony pod względem zawartości składników odżywczych i oczywiście smaczny.