Smacznego jajka

Niektórzy nie wyobrażają sobie śniadania bez jajka na miękko, są też tacy, którzy unikają jaj jak ognia, bojąc się o zwiększenie poziomu cholesterolu we krwi. Wszystkim jednak jajka, będące symbolem nowego życia, najbardziej kojarzą się z Wielkanocą, kiedy tradycyjnie zjadamy ich najwięcej.

Warto wiedzieć, że jajka posiadają doskonałą kombinację składników odżywczych. Zawierają bowiem wszystko, co jest niezbędne dla stworzenia i odżywienia nowego organizmu — kurczaka. Jajka zawierają bardzo wartościowe i łatwo przyswajalne białka zasobne we wszystkie niezbędne dla człowieka aminokwasy. Są bogate w witaminy z grupy B, zawierają również spore ilości witamin rozpuszczalnych w tłuszczach — A, D i E. W jajkach znajdziemy też duże ilości niezbędnych składników mineralnych: żelazo, fosfor, siarkę, wapń, cynk, magnez, mangan i miedź. Warto pamiętać, że żelazo z żółtka jaja jest bardzo dobrze przyswajane przez nasz organizm.

Przez wiele lat jajka cieszyły się złą sławą, gdyż uważano, że przyczyniają się do podniesienia poziomu cholesterolu we krwi. Faktycznie zwierają one dość sporo tego związku, jednak równocześnie są zasobne w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, które przyczyniają się do obniżenia poziomu „złego” cholesterolu we krwi. Liczne badania, przeprowadzone przede wszystkim w USA, wykazały, że u zdrowych osób jadających codziennie jedno jajko, nawet po długim okresie, nie zaobserwowano wzrostu poziomu cholesterolu we krwi.

Jajka możemy zjadać pod różnymi postaciami, również na surowo, np. w postaci kogla-mogla, różnych kremów i majonezu. Należy jednak pamiętać, że surowe białko jaja jest szkodliwe dla zdrowia, ponieważ zawiera awidynę – glikoproteinę, która wiąże witaminę H i uniemożliwia jej wchłanianie w jelitach. Awidyna przestaje być czynna pod wpływem wysokiej temperatury, a także podczas ubijania białek na pianę. Przed przygotowaniem potraw z jaj, szczególnie surowych, trzeba zawsze pamiętać o bardzo dokładnym ich umyciu i sparzeniu wrzątkiem, gdyż na skorupce mogą czaić się groźne dla zdrowia bakterie, np. Salmonelli.

Jajka są szczególnie wartościowym pokarmem dla rozwijających się organizmów dzieci. Niestety jednak są one również często przyczyną alergii pokarmowej. Uczula najczęściej białko jaja, zawierające glikoproteiny, wśród których najsilniejszymi alergenami są: owoalbumina, owomucoid i owotransferyna. Dlatego też do diety niemowląt wprowadza się najpierw tylko gotowane żółtko (około 7 miesiąca życia), a całe jajko dopiero pod koniec pierwszego roku życia, uważnie obserwując reakcję dziecka. Niekiedy zdarza się, że dzieci uczulone na jajka kurze dobrze tolerują jaja przepiórcze.

Najczęściej jadamy jaja kurze, inne, takie jak przepiórcze, kacze czy strusie są dużo mniej popularne. Najbardziej smaczne i bogate w składniki odżywcze są jajka od kur hodowanych w małych gospodarstwach, gdzie nie są one zamknięte w klatkach lecz swobodnie chodzą po wybiegu, dobierając sobie pokarm według własnego uznania. Gdy nie mamy możliwości kupowania takich prawdziwych, wiejskich jajek, to kupując je w sklepach warto zwrócić uwagę, z jakiego chowu pochodzą. Informują o tym pierwsze cyfry oznaczeń (kodów) na skorupkach jaj. Najlepsze są jaja oznakowane cyfrą 0, które pochodzą od kur hodowanych ekologicznie. Cyfra 1 oznacza jajka z chowu wolnowybiegowego. Cyfrą 2 opisane są jaja z chowu ściółkowego. Oznacza to, że kury nioski hodowane są w zamkniętym pomieszczeniu, ale mogą się swobodnie poruszać. Cyfra 3 oznacza jajka z chowu klatkowego – kury całe życie nie mogą się poruszać, są zamknięte w klatkach, gdzie znoszą jaja. W ramach protestu przeciw takiemu traktowaniu zwierząt, warto ich po prostu nie kupować. Droższe o złotówkę jaja dostarczą nam więcej składników odżywczych, a kurom oszczędzą cierpienia.