Nadciśnienie - choroba cywilizacyjna

Nadciśnienie tętnicze jest chorobą układu krążenia, objawiającą się zwiększonym ciśnieniem krwi w naczyniach tętniczych. Jest to choroba przewlekła i niestety podlega długotrwałemu leczeniu, często do końca życia. Większość osób nie wie, że ma nadciśnienie lub po prostu leczy je nieskutecznie. Najprawdopodobniej jest to spowodowane tym, że osoba z nadciśnieniem rzadko odczuwa dolegliwości wynikającace z nadciśnienia, ponadto nie stosuje regularnie leków obniżających ciśnienie, ponieważ mogą one powodować przejściowo gorsze samopoczucie.

Leczenie nadciśnienia wymaga zaangażowania nie tylko leczonego, ale także i leczącego. Czasem nawet najbardziej wyszukane zastawy leków nie przynoszą pożądanych skutków. A choroba ta jest główną przyczyną rozwoju choroby niedokrwiennej serca, zawałów i udarów mózgu. U osób z nadciśnieniem tętniczym również częściej występuje niewydolność mięśnia sercowego oraz niewydolność nerek.

Jakie powinny być prawidłowe wartości ciśnienia?

Optymalne wartości ciśnienia tętniczego nie powinny przekraczać 120/80 mm Hg. Ogólnie nie powinno przekraczać 140/90 mm Hg.

Jak leczyć nadciśnienie tętnicze?

Istnieją dwie metody leczenia tej choroby. Jedną z nich jest leczenie farmakologiczne, polegające na przyjmowaniu odpowiednich leków przepisanych przez lekarza. Drugim sposobem jest leczenie niefarmakologiczne, które powinno być stosowane równolegle z farmakologicznym, ponieważ decyduje o jego skuteczności. Polega na zmniejszenie ilości soli w diecie, zwiększeniu aktywności fizycznej, ograniczeniu picia alkoholu, zrzuceniu nadwagi przy stosowaniu odpowiedniej diety i zaprzestaniu palenia papierosów.

Jak sól wpływa na nadciśnienie tętnicze?

Nadmierne spożywanie soli jest plagą państw wysokorozwiniętych. Tak naprawdę potrzebujemy tylko 1g soli i nie więcej niż 5g. na dobę Niestety, przeciętny Polak spożywa jej nawet do 14g dziennie. Jeżeli dana osoba już wie, że ma nadciśnienie powinna ograniczyć spożycie soli do maksymalnie 5g dziennie, dzięki czemu osiągnie zauważalny efekt. Należy również zwrócić uwagę na to, że leki przeciwnadciśnieniowe będą wówczas działały skuteczniej, co pozwoli na zmniejszenie ich dawki. Niektórzy mówią, że jedzenie bez soli nie ma smaku. Nie jest to do końca prawdą. Jeśli przetrzyma się dwa tygodnie bez niej to później potrawy mocno słone wydadzą się niesmaczne. Należy zdawać sobie z tego sprawę z tego, że niektóre produkty gotowe zawierają dużo soli, jak np. wędliny, chipsy, niektóre sery, pizza czy hamburger (aż 100mg sodu w jednym kęsie), warzywa konserwowe, zupy w proszku, orzeszki słone itp. Ograniczenie spożycia soli można osiągnąć także poprzez dobranie odpowiedniej wody mineralnej. Etykiety na butelkach z wodą mineralną przedstawiają wyniki badań analitycznych wody. Godne polecenia są te, które zawierają nie więcej jak 100mg sodu i nie mniej niż 300g chlorków na 1 litr wody.Aby doprowadzić do zmniejszenia ciśnienia tętniczego należy również schudnąć (to najczęściej osoby otyłe mają problemy z nadciśnieniem), czyli ograniczyć kaloryczność spożywanych posiłków. Wartość energetyczna diety osób walczących z nadciśnieniem nie powinna być wyższa niż 2000 kcal, jednak przy znacznym wysiłku fizycznym może być nieco zwiększona. W jadłospisie osoby chorującej na nadciśnienie powinny się obowiązkowo znajdować warzywa liściaste, szklanka soku warzywnego i warzywa gotowane 4 do 5 razy dziennie. Tyle samo powinno się zjadać owoców, gdyż są one skarbnicą witamin i minerałów. Unikać należy jednak warzyw i owoców z puszki. Podstawowym źródłem energii i błonnika w tej diecie są produkty zbożowe, których powinno się spożywać od 6 do 7 porcji dziennie. Produkty mleczne powinny być odtłuszczone. Trzeba ich spożywać 2–3 porcje dziennie. Szklanka mleka, kubeczek jogurtu bądź 50g chudego białego sera stanowi jedną porcję. Bardzo rzadko na naszych stołach goszczą warzywa strączkowe i nasiona a są one bardzo dobrym źródłem magnezu, potasu, białka i błonnika. Jedną porcję stanowi np. pół szklanki ugotowanego grochu i 3 łyżeczki nasion. Należy zjadać od 4 do 5 takich porcji tygodniowo. Przy diecie zmniejszającej ciśnienie tętnicze powinno się zwrócić uwagę na ograniczenie spożycia tłuszczu. Dlatego mięso i ryby powinny być jak najchudsze. Powinno się je dusić lub gotować a nie smażyć. Dziennie należy spożywać 1 porcję (ok. 60g). Jeśli ktoś bardzo lubi słodycze, nie musi ich całkowicie eliminować, choć wskazane jest ich ograniczenie. Tygodniowo można zjadać 5 porcji, gdzie jedna porcja to np. łyżeczka dżemu.

Przy nadciśnieniu tętniczym należy także zaprzestać palenia papierosów. Po porzuceniu tego złego nałogu zmniejsza się wymagana ilość przyjmowanych leków przeciwnadciśnieniowych. Należy również ograniczyć spożycie alkoholu. Najlepiej jest to robić stopniowo, aby po nagłym odstawieniu uniknąć nagłego skoku ciśnienia. Osoby cierpiące na tę chorobę powinny także unikać kawy, gdyż znajduje się w niej kofeina powodująca wzrost ciśnienia oraz bezsenność, zgagę i zaparcia.

Zwiększenie aktywności ruchowej jest nieodzownym elementem leczenia nadciśnienia. Może to być np. intensywny spacer, prowadzący do lekkiej zadyszki. Można biegać, jeździć na rowerze czy też pływać. Każdy sport jednak, aby przyniósł pożądany skutek, musi być uprawiany regularnie.

Jak stres wpływa na rozwój nadciśnienia?

Stres zazwyczaj łączy się z nieprzyjemnymi sytuacjami w życiu i bez względu na to, czy ktoś ma nadciśnienie czy nie, pod wpływem stresu ono zawsze wzrośnie. “Życie w ciągłym stresie”, jak nazywamy potocznie sytuację, gdy nasza praca wiąże się z ryzykiem bądź przemęczeniem, wpływa na rozwój chorób układu krążenia i miażdżycy. Aby łagodzić skutki stresu, należy umieć odpowiednio zorganizować sobie czas wolny, uprawiać więcej sportu i więcej spać oraz zdrowo się odżywiać.