Środki przeczyszczające

Problem z regularnym wypróżnianiem dotyczy co trzeciego Polaka. Często zamiast wyeliminować przyczynę dolegliwości, sięgamy po środki przeczyszczające. Choć mogą przynieść tymczasową ulgę, na dłuższą metę wyrządzają więcej szkody niż pożytku.

Za prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego odpowiada perystaltyka jelit - mechanizm polegający na przesuwaniu pokarmu w przewodzie pokarmowym. Na każdym odcinku jelita zachodzą procesy trawienne, czyli rozkład substancji dostarczonych wraz z pokarmem. Efektem końcowym trawienia mają być łatwe do wchłonięcia i przyswojenia składniki odżywcze oraz resztki, zagęszczane i wydalane przez jelito grube. Kiedy perystaltyka zostanie zaburzona, może dojść do dwóch skrajnych sytuacji — pokarm będzie przesuwał się zbyt szybko (biegunka) lub zbyt wolno — wówczas mówimy o zaparciach.

Środki przeczyszczające na zaparcia

O zaparciach mówimy wtedy, gdy częstotliwość wypróżnień w ciągu tygodnia jest mniejsza od trzech, a gęstość stolca jest większa niż konsystencja pasty do zębów. Zaparciom często towarzyszy uczucie niepełnego wypróżnienia oraz ból podczas parcia.

Zbyt małe porcje błonnika i wody w diecie, niedostateczna ilość ruchu, spędzanie wielu godzin w pozycji siedzącej, stres, pośpiech — to wszystko powody, dla których praca jelit zostaje zaburzona. Niekiedy zaparcia mają podłoże chorobowe i są konsekwencją zespołu jelita drażliwego, stanów zapalnych lub zwężenia jelita.

Pierwszym krokiem w leczeniu zaparć jest przejście na dietę bogatą w błonnik oraz dostarczanie do organizmu większej ilości płynów. Zwiększenie aktywności fizycznej oraz nieignorowanie potrzeby wypróżnienia to kolejne czynniki wpływające na uregulowanie częstotliwości wypróżnień. Dopiero gdy te metody zawiodą, można sięgnąć po środki przeczyszczające, koniecznie konsultując się z lekarzem.

Działanie środków przeczyszczających

Środków przeczyszczających nie powinno stosować się dłużej niż tydzień. W innym wypadku może dojść do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i w konsekwencji wpędzenia się w inną chorobę. Dostępne w aptece leki przeczyszczające bez recepty można stosować jedynie doraźnie.

Chętnie kupowane są preparaty zawierające aloes, korę kruszyny lub rzewień. Środki te podrażniają ściany jelita, prowokują i przyspieszają motorykę jelit i jednocześnie zmniejszają wchłanianie wody i elektrolitów. Działają po 5–10 godzinach od zażycia, dlatego zaleca się spożywanie ich przed snem, aby wypróżnienie nastąpiło rano. Mogą uzależniać, powodować alergie oraz stany zapalne jelita grubego.

Bezpieczniejsze w stosowaniu są środki pochłaniające wodę z jelita. Rozciągają ściany jelit, rozluźniają stolec i pobudzają ruchy robaczkowe. Podczas ich stosowania ważne jest dostarczanie do organizmu odpowiedniej ilości płynów, aby nie doszło do sklejenia się treści jelitowej, a w efekcie do niedrożności jelit.

Środków przeczyszczających nie powinny stosować kobiety w ciąży. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze i przyjmujące leki, gdyż ingerencja w proces wypróżniania może zaburzyć wchłanialność leków. Nigdy nie podawaj środków przeczyszczających dzieciom, bez konsultacji z pediatrą. Stosowanie preparatów przeczyszczających jako tabletek na odchudzanie, jest szkodliwe dla zdrowia.