Depresja sezonowa

Koniec lata i coraz krótsze wieczory wiążą się z ryzykiem zaburzeń nastroju. Jego poważny spadek może świadczyć o pojawieniu się depresji sezonowej. Dowiedz się o niej więcej, aby móc rozpoznać jej ewentualne objawy u siebie lub swoich bliskich. Szybciej będziesz mogła im wówczas zaradzić.

Depresja sezonowa to szczególny typ przebiegu zaburzeń  nastroju, które charakteryzują się występowaniem epizodów depresji przede wszystkim zimą (na przełomie jesieni – zimy lub u części osób zimy – wiosny). U części chorych obserwuje się także, występujące głównie wiosną, stany hipomanii. Może to wskazywać na możliwość rozpatrywania depresji sezonowej jako szczególnej odmiany przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych.

Kto choruje zimą?

Depresja zimowa dotyka przede wszystkim młode kobiety (60–90% chorych). Ocenia się, że wpływ na częstość zachorowania ma także stopień niedoboru światła słonecznego w czasie zimy, co miałoby skutkować większą liczbą chorych w rejonach, w których szczególnie go brakuje (w niektórych rejonach Alaski częstość zachorowań sięga 10%).  

Za mało słońca

Korelacja ze zmieniającymi się porami roku i stopniem nasłonecznienia wskazuje na przyczyny depresji zimowej związane z zaburzeniami rytmów biologicznych. Wynikają one z okresowo pojawiających się niedoborów światła słonecznego, szczególnie w godzinach rannych, co skutkuje zakłóceniem rytmu dnia i wydzielania niektórych hormonów. To może powodować zmniejszone stężenie serotoniny, którą uważa się za kontrolera naszych nastrojów. Nie jest pewny udział w patogenezie choroby zmniejszonej sekrecji melatoniny, która również miałaby być skutkiem mniejszego stopnia nasłonecznienia zimą.  

Apetyt na węglowodany

W porównaniu z typowym epizodem depresji w przebiegu choroby afektywnej jednobiegunowej epizod depresji w chorobie sezonowej jest łagodniejszy, o umiarkowanym nasileniu. Zwykle trwa kilka tygodni, czasem 3–4 miesiące, ustępuje najczęściej razem z nadejściem wiosny, lata. Są to typowe objawy depresyjne:

• obniżony nastrój, mniejsza aktywność,
• lęk,
• drażliwość,
• uczucie bezradności, bezsilności,
• trudność z koncentracją,
• utrata zainteresowań,
• brak motywacji do działania.

Do charakterystycznych objawów depresji zimowej należy wzmożony apetyt, szczególnie na węglowodany, co często skutkuje przyrostem masy ciała. Słodycze, jako źródło węglowodanów, pobudzają wydzielanie serotoniny w mózgu, a jej wyższy poziom poprawia nam nastrój. To jest najprawdopodobniej przyczyna zwiększonego apetytu na słodycze i popularnych poglądów, że czekolada poprawia humor. 

Innym typowym objawem depresji zimowej jest także hipersomnia, czyli nadmierna senność, znaczne obniżenie aktywności, ospałość. Wydawałoby się,  że są to dość charakterystyczne cechy nie tylko dla depresji zimowej, lecz także w ogóle dla sezonu jesienno-zimowego.  

Czy zatem każde takie objawy zalicza się do depresji sezonowej?

Nie. Rozpoznanie takie można postawić, jeśli objawy występują każdego lub prawie każdego dnia, przez co najmniej 2 tygodnie. Stan taki musi trwać przez 2 sezony jesienno-zimowe.  

Leczenie światłem

Fototerapia, jak w żadnym innym typie depresji, zyskała szczególne miejsce w leczeniu depresji sezonowej. U wielu osób pozwala ona na zmniejszenie podstawowych objawów depresji: obniżonego nastroju, ospałości, zwiększonego apetytu. Fototerapia polega na codziennym naświetlaniu oczu sztucznym jasnym światłem, emitowanym przez specjalne do tego celu lampy. Natężenie takiego światła jest wielokrotnie większe od zwykłego światła w pomieszczeniu. Działania niepożądane stosowania fototerapiisą rzadkie lub wcale ich nie ma. U nielicznych osób zdarzają się bóle głowy lub zaczerwienienie oczu. Fototerapię rozpoczyna się zwykle około tygodnia przed zmianą czasu na zimowy. Stosuje się ją najczęściej 2 razy dziennie: rano i wieczorem. Używa się jej także w celach profilaktycznych.  

W depresji zimowej zastosowanie mają także leki przeciwdepresyjne stosowane w typowych epizodach depresyjnych oraz psychoterapia.

Źródło: abcDepresja.pl