„Ojciec”, Miljenko Jergović

Książka opublikowana została w serii „Sulina”, prezentującej teksty przekraczające granice i odkrywające fenomen zwany Europą. To podróż przez wydarzenia historyczne, wspomnienia, smaki, zapachy i krajobrazy. Niewątpliwy talent autora polega na umiejętności osadzania historii w szerszym kontekście i interpretowania ważnych wydarzeń z perspektywy intymnej.
Dominik Sołowiej

Na kartach książki pojawia się m. in. pradziadek Jergovića, twardy Liczanin, który przegrał w kości szczęście swojej rodziny, nie mógł z tego powodu być rozgoryczony na siebie – był rozgoryczony na Żydów i prawosławnych. Jest tu babka Štefanija, religijna działaczka parafialna, żarliwa Chorwatka. Jergović pisze o swoim ojcu – znanym interniście i hematoonkologu, który zajmował się leczeniem białaczki. Całość dopełnia niezwykle żarliwy obraz matki, która rozwiodła się z mężem zaraz po urodzeniu syna. Tę sytuację Jergović ciekawie zestawia z ówczesną obyczajowością i polityką. Otóż w ówczesnym socjalizmie na Bałkanach istniało coś, co pisarz nazywa milczącym kultem rozwodów. Ich istnienie było dowodem obecności swobód obywatelskich w socjalistycznym społeczeństwie, tak różnym od społeczeństwa burżuazyjnego, które nie pozwalało sobie na rozwody z powodów religijnych. To porównanie pokazuje, w jaki sposób Jergović potrafi przejść od osobistej historii do polityki i spraw obyczajowych. Na tym polega niewątpliwy talent autora: umiejętność osadzania historii w szerszym kontekście i interpretowania ważnych wydarzeń z perspektywy intymnej.

Książka Jergovića to, jak słusznie zauważył recenzent Szymon Kloska, szperactwo w pamięci własnej i cudzej. Jergović z nadzwyczajną łatwością wskrzesza w swojej pamięci jednostki wybitne, niebanalne, lecz i osoby, które swój los przegrały, niszcząc siebie i rodzinę. Wszystko przesycone tragicznym klimatem Bałkanów – miejsca, w którym od dawien dawna Serbowie, Chorwaci i Bośniacy toczyli okrutne, wyniszczające walki. Wspomnienia Jergovića pozwalają poznać podskórny klimat tego miejsca i lepiej zrozumieć to, co wydarzyło się w historii: Jak w tamtych czasach czuła się babka Štefanija, co robiła, kiedy jeszcze przed wkroczeniem ustaszów do Sarajewa miejscowa hołota – jak na ironię, głównie Cyganie z Gorlicy – włamała się do synagogi i rabowała? Czy stała tam i patrzyła? Gdzie była, kiedy w mieście rozbijano witryny serbskich sklepów? Czy rzuciła kamieniem? Odpowiedzialność za holokaust jest częścią odpowiedzialności społecznej, a więc zbiorowej.

Jergović nie napisał swojej książki po to, by brutalnie rozliczać się z przeszłością, wyciągając na światło mroczne tajemnice. Jego opowieść to próba zrozumienia historii swojej rodziny i miejsca, w którym przyszło mu żyć. To książka spokojna, miejscami poetycka, bardzo wyważona. Znajdziemy w niej proste, codzienne sytuacje, które splatają się ze sobą w zawiły sposób, wpływając na losy narodów i jednostek. Co ważne, Jergović nie szuka wyjaśnień na siłę, zagłębiając się w psychologiczne i egzystencjalne rozważania. Dlatego jego książkę doskonale się czyta. Przecież my także posiadamy własne historie, a od Jergovića możemy nauczyć się o nich mówić.

Wybrane dla Ciebie
Zęby też się starzeją. Jak poprawić ich wygląd i zdrowie?
Zęby też się starzeją. Jak poprawić ich wygląd i zdrowie?
Diety cud nie działają. Działa…
Diety cud nie działają. Działa…
Czas na wiosenne porządki! Jak Mini Paczka InPost pomoże Ci pozbyć się zbędnych drobiazgów?
Czas na wiosenne porządki! Jak Mini Paczka InPost pomoże Ci pozbyć się zbędnych drobiazgów?
Trendy w meblach ogrodowych 2025 – inspiracje na meble tarasowe i balkonowe
Trendy w meblach ogrodowych 2025 – inspiracje na meble tarasowe i balkonowe
Złoty naszyjnik w codziennych stylizacjach – jak go nosić, by wyglądać stylowo?
Złoty naszyjnik w codziennych stylizacjach – jak go nosić, by wyglądać stylowo?
Domowe dania jednogarnkowe na chłodne dni
Domowe dania jednogarnkowe na chłodne dni
Wymarzona łazienka w mniej niż tydzień? To możliwe!
Wymarzona łazienka w mniej niż tydzień? To możliwe!
Ubezpieczenie AC – co to jest i dlaczego warto je mieć?
Ubezpieczenie AC – co to jest i dlaczego warto je mieć?
Opaski stabilizujące do noszenia na co dzień: komu mogą pomóc?
Opaski stabilizujące do noszenia na co dzień: komu mogą pomóc?
Jak działają parownice do ubrań i w czym mogą pomóc?
Jak działają parownice do ubrań i w czym mogą pomóc?
Botki zimowe na obcasie, platformie czy płaskie – które sprawdzą się na co dzień?
Botki zimowe na obcasie, platformie czy płaskie – które sprawdzą się na co dzień?
Zegarki damskie sportowe – połączenie funkcjonalności i stylu
Zegarki damskie sportowe – połączenie funkcjonalności i stylu
ZANIM WYJDZIESZ... NIE PRZEGAP TEGO, CO CZYTAJĄ INNI! 👇