Wypadanie włosów

Chociaż kobiety rzadko łysieją, problem rzednięcia włosów dotyczy ich w takim samym stopniu jak mężczyzn. Zjawisko to może mieć różne przyczyny, dla kobiet jest ponadto o wiele bardziej stresujące i wstydliwe niż dla panów. Przede wszystkim musimy sobie uświadomić, że codzienna utrata włosów jest rzeczą całkowicie normalną, pod warunkiem że nie wypada ich bardzo dużo.

Co oznacza „normalne” wypadanie włosów?

Utrata od 100 do 120 włosów dziennie nie jest niczym dziwnym lub nieprawidłowym, chociaż jeśli są długie i grube, może to wyglądać niepokojąco. W rzeczywistości 100 to niewiele w porównaniu z całkowitą liczbą włosów na głowie wynoszącą około 100 000! Wypadanie to normalna, ostatnia faza cyklu rozwoju włosa, tzw. faza telogen. Zwykle znajduję się w niej zaledwie 1–2% włosów na głowie, większość jest natomiast w fazie wzrostu (anagen, około 90%), a pozostałe 8–9% w fazie spoczynku (katagen). Należy się niepokoić, dopiero kiedy proces wypadania włosów jest znacznie bardziej nasilony.

Jakie mogą być przyczyny wypadania włosów?

Niestety, tutaj dużą rolę odgrywają skłonności genetyczne, i to nie tylko jeżeli chodzi o utratę włosów, ale przede wszystkim o to, czy są one mocne i gęste, czy też słabe, delikatne i rzadkie. Ta reguła nie zawsze jednak obowiązuje i niekoniecznie musimy obawiać się o swoją czuprynę, jeżeli nasz ojciec łysieje. Utrata włosów u kobiet przebiega poza tym znacznie mniej gwałtownie.

Niektóre zabiegi, jakim poddajemy nasze włosy, także mogą wywoływać ich wypadanie – niewskazane jest np. noszenie włosów spiętych ciasno w koński ogon lub kok, bo ściąganie włosów mocno do tyłu przyspiesza naturalny proces ich wypadania. Na temat szkodliwości innych zabiegów opinie są podzielone. Co prawda bardzo częste szczotkowanie, mycie, suszenie i wreszcie farbowanie włosów może je niszczyć, jednak nie sam mieszek włosowy, co najwyżej łodygę, czyli część znajdującą się ponad powierzchnią skóry. Nagłą silną utratę włosów może też spowodować bardzo natężony stres związany z tragicznym wydarzeniem, takim jak śmierć najbliższej osoby.

Wypadanie włosów może być często objawem chorób, więc jeśli trwa co najmniej kilka tygodni lub się nasila, należy skonsultować się z lekarzem. Utrata włosów może być następstwem m.in. niedożywienia, anemii, chorób tarczycy, jajników i nadnerczy, wywołujących zaburzenia hormonalne. Wydaje się, że właśnie hormony najbardziej wpływają na kondycję naszej skóry i włosów. Zatem gwałtowne zmiany poziomu hormonów wynikające z zaburzeń ich wydzielania mogą powodować wypadanie włosów. Może dziać się tak podczas menopauzy wskutek zmniejszonego wydzielania estrogenu – wtedy włosy często stają się słabe, a skóra wysuszona. Z tego samego powodu – spadku poziomu estrogenu podwyższonego w czasie ciąży – włosy mogą zacząć wypadać kilka tygodni po porodzie. U młodych matek najczęściej kondycja włosów poprawia się samoistnie, po kilku miesiącach, natomiast u kobiet w okresie menopauzy pomaga hormonalna terapia zastępcza.

Łysienie u kobiet – rodzaje i metody leczenia

Łysienie androgenowe. Zwane też męskim, ponieważ wywołuje je podwyższony poziom męskich hormonów – androgenów, szczególnie jednego: dihydrotestosteronu. Większość przypadków łysienia u kobiet ma właśnie taki charakter, a choroba ta dotyka aż jednej piątej kobiet. O występowaniu łysienia androgenowego decydują skłonności dziedziczne – zbyt duża wrażliwość mieszków włosowych na hormony męskie. Doprowadza to do stopniowego osłabienia, a później nawet zaniku mieszków włosowych. Początkowo włosy nie tyle nawet intensywnie wypadają, ile stają się coraz cieńsze i rzadsze. Tym zaburzeniom często towarzyszy trądzik, łojotok, a także hirsutyzm, czyli nadmierne owłosienie ciała – włosy pojawiać się mogą na twarzy, a na nogach czy brzuchu stać się znacznie mocniejsze, jak u mężczyzn. Leczenie schorzenia polega na podawaniu hormonalnych leków estrogenowych, np. niektórych doustnych środków antykoncepcyjnych, oraz stosowaniu zewnętrznie płynów zawierających minoksydil. Na szczęście u kobiet łysienie rzadko doprowadza do całkowitej utraty włosów, raczej do ich przerzedzenia, głównie w okolicy przedziałka czy na czubku głowy.

Łysienie telogenowe. Może się pojawić na skutek bardzo silnego stresu, po porodzie czy operacji chirurgicznej lub przebytej ciężkiej chorobie (także infekcji z bardzo wysoką gorączką). Polega na tym, że normalny proces wymiany włosów – wypadania jednych i wzrostu drugich – zostaje zaburzony i jednocześnie znacznie więcej włosów niż zwykle jest w fazie wypadania. Najczęściej ten rodzaj łysienia ustępuje samoistnie, po kilku miesiącach od momentu, gdy przestał działać wywołujący je czynnik. Wspomagająco na odrastanie włosów wpływa biotyna, cynk, niebiesko-zielone algi, a także różnorodna, bogata w białko, warzywa i owoce dieta.

Grzybica skóry głowy. Infekcja grzybicza jest inną częstą przyczyną łysienia. Włosy łamią się wtedy blisko powierzchni skóry, często schorzeniu towarzyszy stan zapalny skóry i swędzenie. Ta forma łysienia jest całkowicie wyleczalna, wymaga kuracji przeciwgrzybiczej lekami doustnymi, trwającej 6–8 miesięcy. Zalecana jest również zmiana diety – unikanie słodyczy i innych produktów zawierających cukier oraz drożdże.

Łysienie plackowate. Występuje częściej u mężczyzn i u dzieci, ale dotyka też kobiety. Jego przyczyna nie jest dokładnie znana, przypuszcza się, że łysienie plackowate jest reakcją autoimmunologiczną organizmu, który niszczy własne mieszki włosowe. Włosy wypadają, czasem całkowicie, na dużych powierzchniach skóry głowy, a nawet lekkie pociągnięcie może spowodować wypadanie. Tę dolegliwość leczy się najczęściej kortyzonem, steroidowym lekiem likwidującym stan zapalny, podawanym w postaci zastrzyków bezpośrednio w skórę głowy. Po wczesnym rozpoznaniu i rozpoczęciu wielomiesięcznej kuracji możliwe jest całkowite wyleczenie schorzenia, ale często występują nawroty. Dodatkowo, jako wspomaganie leczenia, zaleca się preparaty zawierające witaminy i mikroelementy oraz zróżnicowaną dietę, bogatą w nienasycone kwasy tłuszczowe (przede wszystkim ryby).