Któż z nas w okresie przesilenia jesienno- zimowego nie był zmuszony do wizyty u lekarza z powodu ostrego przeziębienia. Wtedy też bardzo często z gabinetu lekarskiego wychodzimy z receptą na antybiotyk. Wiele z nich posiada szerokie spektrum działania, pozbawiając życia bakterii wywołujących chorobę. Niestety, niejako przy okazji, antybiotyki zabijają naturalnie bytującą w organizmie człowieka dobrą mikroflorę. Po kuracji antybiotykowej jelito jest wyjałowione, a tuż za rogiem czyhają na nasze komórki okrutne bakterie z rodzaju Clostridium difficile, czy drożdże Candida albicans, które tylko marzą o tym, żeby się namnożyć i wywołać biegunkę poantybiotykową. Okazuje się jednak, że jest jakieś wyjście z tej dramatycznej sytuacji. Z pomocną dłonią wyjdą nam naprzeciw probiotyki.
Czym jest probiotyk?
Probiotyki (z greckiego: pro bios - dla życia) to drobnoustroje, najczęściej bakterie, które wywierają korzystny wpływ na organizm człowieka. Do najbardziej popularnych szczepów probiotycznych należą bakterie z rodzaju Lactobacillus, Bifidobacterium i Streptococcus.
Nie każda bakteria, która trafi do naszego organizmu, zasiedli go. I całe szczęście - inaczej bardzo szybko doszłoby do rozwoju licznych chorób. Bakteria probiotyczna, zanim osiedli się w jelicie, musi stoczyć walkę z wieloma przeciwnikami. Najpierw z lizozymem zawartym w ślinie, który wykazuje działanie bakteriobójcze, potem z kwasem solnym w żołądku i solami żółciowymi w dwunastnicy. Jeśli szczęśliwie przebrnie przez ten kawałek przewodu pokarmowego i udowodni, że jest silniejsza od napotkanych w jelicie innych gatunków mikroorganizmów, będzie musiała z nimi konkurować o składniki odżywcze oraz „domek” w śluzówce jelita, etc. Jeśli "dobra bakteria" przejdzie szczęśliwie przez tę drogę, to dopiero wówczas można ją uznać za probiotyk.
Jak działają probiotyki?
Probiotyki pełnią wielorakie funkcje w organizmie, w tym:
Łagodzą objawy nietolerancji laktozy, która występuje na skutek braku rozkładającego laktozę enzymu ß-galaktozydazy; niektóre probiotyki produkują ten enzym, dlatego dodaje się je do jogurtów dla osób ze słabą tolerancją. Zapobiegają powstawaniu nowotworów. Bakterie gnilne i fekalne znajdujące się w jelicie grubym wytwarzają substancje toksyczne, w tym kancerogenne. Badania wykazały, że podczas regularnego spożywania jogurtów i kefirów rakotwórcze działanie tych “złych” bakterii w jelicie grubym zostaje zahamowane. Są bezpośrednim producentem witamin z grupy B, dlatego ich niedobór można niwelować odżywiając i dbając o „dobrą” florę bakteryjną. Obniżają poziom „złego” cholesterolu frakcji LDL we krwi. Wpływają na utrzymanie odpowiedniej kwasowości jelita, co hamuje rozwój niekorzystnej mikroflory oraz następuje lepsze wchłanianie Wapnia, Żelaza i Cynku. Poprawiają ruchy robaczkowe jelit, a w konsekwencji polepszają przemianę materii. Regularne spożywanie zapobiega tzw. biegunkom podróżnych.Pomagają w zwalczaniu wrzodów żołądka.Uśmierzają ból podczas ataku grzybicy pochwowej, spowodowanej stosowaniem serii antybiotyków - zaleca się tu szczególnie stosowanie jogurtu naturalnego. Stymulują układ immunologiczny poprzez zdolność adhezji (przylegania) do śluzówki jelita, co zmniejsza zdolność oddziaływania na śluzówkę patogenów.
Kiedy stosować, a kiedy nie stosować probiotyków?
Probiotyki mogą być spożywane na co dzień, a jeśli nie, to chociaż raz w tygodniu. Przede wszystkim trzeba je jednak przyjmować po przebyciu kuracji antybiotykowej w celu odbudowania naturalnie bytującej w organizmie ludzkim mikroflory. Natomiast nie powinno się spożywać probiotyków w czasie kuracji antybiotykoterapii, gdyż wtedy zostaną one zabite i nie ma z nich żadnej korzyści.
Gdzie szukać probiotyków?
Otóż występują one w nabiale, tj. bio-jogurtach, kefirze, maślance, mleku acydofilnym i niektórych napojach mlecznych. Probiotyki mogą też być namnożone w naszym organizmie. Ostatnio na rynku pojawiły się soki, płatki kukurydziane a nawet cukierki zawierające oligofruktozę i/lub inulinę, które po spożyciu i dostaniu się do jelita stają się tam pokarmem dla bakterii probiotycznych, stymulując ich wzrost i rozwój.Ceny jednak takich jogurtów, czy też innych produktów na rynku są dość wysokie, dlatego też zapraszam do uruchomienia własnej produkcji bio- jogurtów.
Wyśmienity przepis na wytworzenie żywności bogatej w probiotyki
Składniki: 0,4 l mleka o temp. 65-70°C, 30g mleka w proszku (nie granulat), 40 g biojogurtu.
Sposób przyrządzania: Do mleka (65-70°C) dosypujemy mleko w proszku i schładzamy do temp. ok. 45°C, dodajemy bio-jogurt i dokładnie mieszamy. Całość umieszczamy w termostacie lub innym urządzeniu, gdzie możemy stale utrzymywać temperaturę, w tym przypadku 44°C. Po 2-4 godzinach jogurt schładzamy, przekładamy do pojemników i wkładamy do lodówki na 24 godziny. Po tym czasie możemy przeprowadzić już degustację. Polecam podawanie jogurtu ze słodkimi owocami. Smacznego!1.Pijanowski E. i in., „Ogólna technologia żywności”,
2.Grudzińska M., “Wpływ oligofruktozy na wykorzystanie tiaminy w organizmie szczura przy jej różnych dawkach”,
3.Tannock G. W., “Studies of the intestinal microflora: a prerequisite for the development of probiotics”. Int. Dairy Journal,
4.Cumings J.H., “The large intestine in nutrition and disease.”, Ed. By Institute Danone,
5. Flamm G. and all, “Inulin and oligofructose as dietary fibre; a review of the evidence.”, Crit. Rew. Food Scient. and Nutr.
