Kleptomania

Kleptomania jest zaburzeniem psychicznym przejawiającym się nieodpartą pokusą do przywłaszczania sobie cudzych rzeczy. Chory zwykle nie czerpie z procederu korzyści materialnych, podczas aktu kradzieży odczuwa jednak ulgę, przyjemność i satysfakcję. Przed dokonaniem kradzieży kleptoman czuje podniecenie i rosnące napięcie. To schorzenie obsesyjno-kompulsywne objawia się wieloma czynnikami i jest trudne do wyleczenia, jednak pacjent poddany odpowiedniej terapii może wyjść z choroby.

Objawy kleptomanii

Badania przeprowadzone na osobach przyłapanych na kradzieży wskazują, że nawet 5% spośród nich może cierpieć na kleptomanię. Jednak wielu chorych doskonale maskuje objawy schorzenia, więc statystyki te mogą być znacznie zaniżone. Jak wskazują liczby, większość przypadków kleptomanii dotyczył kobiet.

Osoba dotknięta chorobą nie kradnie dla uzyskania osobistych korzyści i najczęściej stać ją na zakup przywłaszczonej rzeczy. Co więcej, doskonale zdaje sobie sprawę z konsekwencji prawnych swojego czynu. Wielu kleptomanów jest w stanie wskazać poszczególne bodźce, które zachęcają ich do dokonania kradzieży. Przed popełnieniem wykroczenia chory czuje wzrost napięcia w ciele i impuls do kradzieży, a po jego dokonaniu uczucie ulgi i przyjemności. Jednak w wielu przypadkach zaraz po pokusie, której ulegają, pojawia się poczucie winy i wstydu.

Chory może dokonywać kradzieży regularnie lub sporadycznie. Często między kolejnymi nawrotami bodźców zachęcających do popełnienia wykroczenia następują długie okresy złagodzenia objawów kleptomanii. Wielu chorych jest w stanie wykształcić strategie samokontroli, dzięki którym powstrzymują się od kradzieży. Często zdarza się, że kleptoman unika dużych centrów handlowych, na zakupy chodzi tylko w towarzystwie zdrowych przyjaciół lub w ogóle zaprzestaje odwiedzania sklepów. Osoba dotknięta chorobą może izolować się społecznie w celu wykluczenia okazji do dokonania kradzieży.

Pierwsze objawy choroby pojawiają się najwcześniej w okresie dojrzewania, lecz mogą dać o sobie znać nawet dwadzieścia lat później. Niewielu chorych zgłasza się za swoim problemem do specjalisty, dlatego dokładny przebieg choroby nie jest wciąż znany. Wiadomo jednak, że kleptomania jest silnie powiązana z zaburzeniami nastroju – przede wszystkim z depresją, zaburzeniami odżywiania, z zaburzeniami lękowymi, uzależnieniami od substancji odurzających i innymi zaburzeniami kontroli impulsów.

Leczenie kleptomanii

Badania wyraźnie wskazują na przewlekły charakter zaburzenia, jednak trudno wyznaczyć najskuteczniejszą metodę leczenia uzależnienia od kradzieży. Pozytywne rezultaty przynoszą metody behawioralne, jednak ostatnio doceniono również ogromną rolę leków przeciwdepresyjnych w zwalczaniu objawów choroby. Generalnie do najczęściej stosowanych metod leczenia kleptomanii należy farmakoterapia i psychoterapia. Skuteczna okazała się terapia racjonalno-emotywna i poznawczo-behawioralna. Problem w skutecznym łagodzeniu objawów kleptomanii wynika z faktu, że chory najczęściej nie ujawnia się z dotykającym go schorzeniem i dopiero po przyłapaniu go na gorącym uczynku możliwe staje się zdiagnozowanie zaburzenia obsesyjno-kompulsywnego.