Syndrom PAS

Rozstanie rodzicówjest nieraz traumatycznym przeżyciem dla dziecka. Dorośli, nie zdając sobie sprawy z krzywdy wyrządzanej maluchowi, często trwają w tak zwanym konflikcie okołorozwodowym i angażują w niego dziecko. Tymczasem, zamiast pozwalać emocjom brać górę nad rozsądkiem, warto chwilę się zastanowić. Z konsekwencjami takiego zachowania dorosłych dziecko będzie musiało zmagać się przez całe życie. Czym jest koncepcja PAS? Jakie są objawy syndromu PAS?

Co to jest syndrom PAS?

Syndrom PAS dotyka dzieci uczestniczących w okołorozwodowych konfliktach rodziców. Jest to syndrom oznaczający odosobnienie od jednego z rodziców. Zaburzenie powstaje w momencie, gdy dziecko wciągane jest w kłótnie, w obniżanie wartości i krytykowanie jednego z rodziców. Ważnym aspektem powstania syndromu jest fakt, że deprecjonowanie rodzica jest niesłuszne i nieuzasadnione. Oczerniany rodzic nie dopuścił się nigdy niegodnych czynów, tj. przemoc fizyczna, psychiczna, seksualna.

Sprawcą powstania u dziecka syndromu odosobnienia od jednego z rodziców jest zazwyczaj rodzic, z którym dziecko przebywa na co dzień. Ów rodzic stara się nastawić negatywnie malucha do drugiego rodzica, stara się odizolować dziecko od niego. Zachowania rodzica manipulującego dzieckiem mogą być świadome i zamierzone, jednak czasami bywają mimowolne.

Włączanie dziecka do konfliktu z byłym partnerem jest formą przemocy emocjonalnej. Separacja lub rozwód rodziców są dla dziecka przeżyciem traumatycznym. Warto więc starać się chronić dziecko przed tą trudną sytuacją. Maluch związany jest w równym stopniu z obojgiem rodziców. Wyprowadzenie rodzica z domu jest dla dziecka równoznaczne z jego stratą. W związku z tym, maluch nie może być dodatkowo obciążany konfliktami dorosłych.

Dlaczego dziecko angażuje się w konflikty dorosłych? Maluchy w trakcie rozwodu rodziców zmagają się z własnymi lękami, zagubieniem oraz poczuciem winy. Dzieci bardzo często obwiniają się za rozpad rodziny. Uważają, że odejście jednego z rodziców nastąpiło z ich winy. W obawie przed utratą drugiego rodzica, maluchy wypełniają jego polecenia. Starają się zadowolić go i spełnić oczekiwania. W ten sposób próbują się zabezpieczyć przed utratą drugiego rodzica.

Skutki syndromu PAS

Syndrom PAS wyrządza krzywdę maluchowi. Dzieci odczuwają napady lęku, zmagają się z problemami neurotycznymi. Nierzadko występują u nich objawy somatyczne, takie jak ból brzucha, astma (problemy z oddychaniem), ból głowy, zaburzenia przemiany materii, problemy z bezsennością. Maluchy mogą być też nadpobudliwe oraz agresywne. Problemy z zachowaniem uwidaczniają się w kontaktach z rówieśnikami, zwłaszcza w szkole.

Samoocena dzieci jest mocno nadszarpnięta – kompleksy, brak poczucia własnej wartości, brak zaufania do własnych odczuć lub wiedzy. To wszystko sprawia, że maluch jest nieśmiały. Bierze do siebie słowa krytyki. Maluch bierze przykład z rodzica, z którym mieszka. Dlatego też przejmuje jego zdanie, zachowania. W stosunku do odrzuconego rodzica dziecko może odczuwać silną niechęć, w skrajnych przypadkach nienawiść.