Rozwój mózgu dziecka i składniki odżywcze ważne dla tego procesu

Rozwój mózgu w życiu płodowym

Mózg zaczyna rozwijać się między 6. a 7. tygodniem ciąży – wtedy powstają półkule mózgowe. Są one w pełni ukształtowane w 10. tygodniu ciąży. Następnie, do końca 3. miesiąca ciąży, powstanie wzgórze, czyli część mózgu odpowiedzialna za przesyłanie i odbieranie komunikatów nadawanych m.in. przez zmysły. Wzgórze w ciągu kilku tygodni będzie stopniowo zakrywane przez rozrastające się półkule mózgowe. Wytworzy się między nimi ciało modzelowate zbudowane z milionów komórek nerwowych – neuronów, które powstają w ramach procesu neurogenezy. Komórki nerwowe pozostają jednak w tym czasie nieaktywne, ponieważ nie są jeszcze między nimi wykształcone połączenia nazywane synapsami. W 5. miesiącu ciąży wszystkie najważniejsze elementy mózgu są już rozwinięte, a kora mózgowa jest już wyraźnie pofałdowana. W 7. miesiącu ciąży mózg dziecka może już kontrolować oddechy pierwotne i temperaturę organizmu. Postępujący rozwój mózgu można zaobserwować już w 8. miesiącu ciąży – oznaką tego jest znacznie większą objętość głowy w stosunku do reszty ciała. Ostatni miesiąc ciąży to czas, gdy organizm dziecka może już podjąć podstawowe funkcje życiowe poza łonem mamy.

Pierwsze wsparcie dla rozwoju „supernarządu”

Rozwój mózgu dziecka przyszła mama może wspierać już na etapie planowania ciąży, przyjmując kwas foliowy w ilości 0,4 mg na dobę[1]. Jest to bardzo ważne, ponieważ wady w układzie nerwowym, takie jak rozszczep kręgosłupa, powstają już w czasie ciąży. Przyjmowanie kwasu foliowego zaleca się również kobietom ciężarnym, przynajmniej do końca II trymestru ciąży. Poza suplementacją warto także wkomponować w dietę produkty bogate w kwas foliowy, takie jak: zielone warzywa liściaste, brokuły, kalafior, bób, buraki, pomarańcze czy groch.

Istotne, aby dieta mamy była bogata w długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega 3. W III trymestrze ciąży płód wykazuje szczególnie duże zapotrzebowanie na kwas dokozaheksaenowy (DHA). Kwas ten jest głównym materiałem budulcowym mózgu – aż 60% kory mózgowej składa się z wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, m.in. kwasu DHA[2]. Wraz z rozwojem ciąży zapotrzebowanie na długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe zwiększa się, dlatego przyszła mama, układając swój codzienny jadłospis, powinna uwzględniać w nim produkty będące źródłem tych cennych składników: ryby, orzechy, siemię lniane, olej rzepakowy, sojowy. Jeżeli kobieta w ciąży spożywa mało ryb morskich, powinna przyjmować 400–600 mg DHA/dziennie. W przypadku, gdy jadłospis ciężarnej bogaty jest w ryby, zalecana suplementacja kwasu DHA wynosi 200–300 mg na dobę[3].

Jadłospis przyszłej mamy powinien także uwzględniać źródła żelaza (np. czerwone mięso, drób, jaja, warzywa strączkowe) oraz źródła witaminy B6 (np. kaszę gryczaną, mięso i wędliny, paprykę czerwoną, ziemniaki i warzywa liściaste).

Po narodzinach

Rozwój mózgu dziecka po narodzinach polega przede wszystkim na rozroście neuronów. Dziecko rodzi się ze 100 miliardami neuronów. W ciągu dwóch lat w mózgu dziecka w każdej sekundzie powstaną dwa miliony kolejnych połączeń. Pierwsze lata życia dziecka to także intensywny wzrost masy mózgu – w ciągu 1. roku życia dziecka wielkość jego mózgu zwiększa się prawie trzykrotnie, by w wieku 5 lat „supernarząd” osiągnął masę mózgu osoby dorosłej.

Najważniejsze wciąż kwasy tłuszczowe

Mózg to najbardziej energochłonny narząd organizmu – do zwiększania masy, budowy neuronów i synaps potrzebuje odpowiednich składników odżywczych. Niezwykle istotnym jest, by dziecku dostarczyć kwas alfa-linolenowy, który jest prekursorem ważnego budulca mózgu – kwasu DHA. Kwas alfa-linolenowy może również przekształcić się w biologicznie aktywny kwas eikozapentaenowy (EPA). Kwasy tłuszczowe zawarte są w najbardziej wyjątkowym pokarmie na świecie – mleku matki, które zawiera je w odpowiednich ilościach i proporcjach. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca wyłączne karmienie piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia niemowlęcia i kontynuację karmienia piersią do ok. 2. roku życia lub dłużej, przy jednoczesnym rozszerzeniu diety dziecka.

Receptura inspirowana przełomowym odkryciem

Z myślą o dzieciach, które z różnych przyczyn nie mogą być karmione piersią, naukowcy, zainspirowani badaniami nad unikalnym składem mleka matki, wciąż doskonalą receptury mlek modyfikowanych. Odkrycie w 1982 roku w mleku matki wielonienasyconych kwasów tłuszczowych pozwoliło na włączenie ich w 1992 roku do receptur mlek modyfikowanych – np. mleko Bebilon 2 z Pronutra+ posiada w swoim składzie kwas alfa-linolenowy*, ważny dla rozwoju mózgu i tkanek nerwowych.

* Bebilon 2 z Pronutra+, zgodnie z przepisami prawa, zawiera kwas alfa-linolenowy.

Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.

[1] Instytut Matki i Dziecka, Program Pierwotnej Profilaktyki Wad Cewy Nerwowej.

[2] Poradnik żywienia kobiet w ciąży, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2013.

[3] Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie suplementacji witamin i mikroelementów podczas ciąży.

Źródło: Artykuł sponsorowany