Lecz zęby w ciąży

Co roku w Polsce niemal pół miliona kobiet zachodzi w ciążę. Wiele z nich wciąż nie zdaje sobie sprawy z tego, jak ważna jest dbałość o zęby. Z badań opublikowanych w The Journal of the American Dental Association wynika, że w zachodnim świcie jedynie 25–50 proc. kobiet w ciąży pozostaje pod stałą kontrolą dentysty. Pozostałe, z obawy o zdrowie dziecka, zgłaszają się do lekarza dopiero po jego narodzeniu. Nie idą do dentysty nawet wtedy, gdy zęby sprawiają ból i wymagają natychmiastowego leczenia. Tymczasem próchnica może być źródłem zakażenia, które powoduje ryzyko infekcji u dziecka i przedwczesnego porodu.

Okazuje się, że nie tylko kobiety, ale też nie wszyscy specjaliści wiedzą, jakie leczenie można wdrożyć u kobiet ciężarnych, a z czego lepiej zrezygnować. Badania wskazują, że jedynie 10 proc. stomatologów wykonuje wszystkie konieczne zabiegi, z czego 14 proc. nie decyduje się na podanie znieczulenia miejscowego, zupełnie niesłusznie.

Kiedy do lekarza

Optymalną sytuacją jest kiedy kobieta przygotowując się do ciąży zadba również o swoje uzębienie. I spodziewając się dziecka, musi pamiętać jedynie o wizytach kontrolnych. Najczęstszym problemem kobiet w ciąży jest nadwrażliwość i krwawienie dziąseł. Dotyka to około 10 proc. z nich. Bardziej narażone na choroby dziąseł są też panie, które już wcześniej miały takie problemy. Pojawiają się one zazwyczaj w drugim miesiącu ciąży. Powodem jest wzrost produkcji hormonów i zmiany w funkcjonowaniu systemu immunologicznego. Zazwyczaj dolegliwość mija. Powinna być jednak skonsultowana z lekarzem, bo osłabione dziąsła są, podatne na infekcje, a te zagrażają nie tylko zdrowiu matki, ale też i dziecka.

Dobrze jest zaplanować leczenie zębów na drugi trymestr ciąży. Powszechnie uważa się bowiem, że zabiegów stomatologicznych lepiej nie wykonywać w pierwszym trymestrze, kiedy to u dziecka wykształcają się najważniejsze organy i maluch jest szczególnie wrażliwy na oddziaływanie czynników zewnętrznych. Natomiast w drugiej połowie trzeciego trymestru istnieje ryzyko przedwczesnego porodu. Nie oznacza to, że kobieta musi znosić ból zęba. W nagłych przypadkach przyszłe mamy powinny przyjść do dentysty bez względu na to, na jakim są etapie ciąży.

Nie muszą też cierpieć podczas zabiegów, co potęguje lęk przed dentystycznym fotelem. Mitem jest przekonanie, że pacjentkom spodziewającym się dziecka nie można podawać znieczuleń miejscowych. Ciąża nie jest też przeszkodą do noszenia aparatu ortodontycznego stałego lub tymczasowego. Zawsze jednak trzeba poinformować lekarza o ciąży lub planach dotyczących dziecka.

Z czego można zrezygnować

O ile w nagłych przypadkach zawsze należy zgłosić się do lekarza, to niektóre zabiegi lepiej przełożyć do czasu urodzenia dziecka. Każdorazowo, to doświadczony dentysta oceni jednak, czy potrzebne jest natychmiastowe leczenie, czy można z tym poczekać kilka miesięcy. W razie wątpliwości stomatolog może też skonsultować się z ginekologiem prowadzącym ciążę. Szczególnie, jeśli potrzebne jest pełne znieczulenie, jak przy chirurgii dentystycznej. Przyszłe mamy powinny też, jeśli to tylko możliwe, zrezygnować ze zdjęć rentgenowskich. Kobietom w ciąży nie zaleca się również wybielania i piaskowania zębów. Natomiast jedynym zabiegiem, którego należy bezwzględnie unikać jest zakładanie plomb amalgamatowych, które w 50 proc. składają się z rtęci — toksycznego metalu ciężkiego, który może uwalniać się z plomby i przenikać do wód płodowych. Ale dzisiaj i tak jest on coraz rzadziej stosowany w stomatologii.

Jak dbać o zęby w ciąży

O higienę jamy ustnej należy dbać zawsze, ale w ciąży szczególnie. Czynnikiem mogącym powodować próchnicę lub stany zapalne są poranne wymioty. Kwas żołądkowy ma bardzo niekorzystny wpływ na twarde tkanki zęba. Nie zawsze da się uniknąć mdłości, ale za każdym razem, kiedy dojdzie do wymiotów, należy dokładnie wyszczotkować zęby. Jeżeli szczotkowanie wzbudza wymioty, można zamiast tego przepłukać jamę ustną płynem z fluorem. Przyszła mama powinna regularnie usuwać kamień nazębny w gabinecie, o szczotkowaniu i nitkowaniu przynajmniej dwa razy dziennie nie wspominając. Lepiej też używać miękkiej szczoteczki, żeby uniknąć podrażnień.

Należy też szczególną uwagę zwrócić na dietę, spożywać produkty bogate w białko, wapń oraz witaminy A, C i D. Dieta powinna zawierać dużo świeżych warzyw i owoców, najlepiej białe mięso i ryby, i unikać tłustych potraw. Przyszłe mamy powinny unikać też nagminnego sięgania po słodycze.