Nietrzymanie moczu u kobiet

Nietrzymanie moczu to wstydliwy problem dotykający
dwukrotnie częściej kobiet niż mężczyzn. Szacuje się, że na mimowolne
oddawanie moczu cierpi co trzecia kobieta po 50. roku życia. Nietrzymanie moczu
nie jest normą i w większości przypadków może być skutecznie leczone. Ważne,
aby po wystąpieniu objawów zareagować jak najszybciej i podjąć leczenie.

Przyczyny nietrzymania moczu u kobiet

Nietrzymanie moczu pojawia się na skutek niewłaściwej pracy układu
moczowego. Za kontrolę nad czynnościami fizjologicznymi odpowiadają w dużej
mierze mięśnie dna miednicy. U zdrowej osoby, gdy pęcherz jest pełny, pojawia
się potrzeba oddania moczu. Podczas mikcji, mięśnie dna miednicy zostają
rozluźnione, otwierając cewkę. Gdy pęcherz jest już pusty, mięśnie kurczą się i
zamykają światło. Osłabione mięśnie nie są w stanie szczelnie zatkać cewki. W
konsekwencji dochodzi do niekontrolowanego wycieku moczu. 

Bardzo często nietrzymanie moczu pojawia się u kobiet po porodzie,
w wyniku uszkodzenia narządów układu moczowego oraz nadwerężenia mięśni. Gdy
mięśnie się obkurczą, problem mija. Jeśli tak się nie stanie, konieczne jest
leczenie.

W okresie menopauzy następuje niedobór hormonów, odpowiedzialnych
m.in. za pracę mięśni dna miednicy. Dlatego nietrzymanie moczu często towarzyszy
klimakterium. Zwiotczałe mięśnie utrudniają prawidłowe trzymanie moczu.
Kobiety, których dotknął problem z kontrolowaniem mikcji, zwykle wycofują się z
życia zawodowego i towarzyskiego.

Obserwuje się, że problem z trzymaniem moczu występuje
stosunkowo często u kobiet palących papierosy. Dym tytoniowy uszkadza
śródbłonek naczyń krwionośnych, co prowadzi do osłabienia ukrwienia narządów wewnętrznych
i mięśni (w tym mięśni dna miednicy).

Rodzaje nietrzymania moczu u kobiet

Istnieje kilka rodzajów nietrzymania moczu. Do podstawowych
zalicza się:

Wysiłkowe nietrzymanie moczu – objawia się bezwiednym
oddawaniem niewielkich ilości moczu podczas wysiłku fizycznego (przez śmiech,
kaszel czy kichnięcie). W  zaawansowanym
stadium wyciek z pęcherza moczowego następuje niezależnie od natężenia wysiłku
i zapełnienia pęcherza. Charakterystycznym objawem wysiłkowego nietrzymania
moczu jest brak uczucia parcia na mocz.

Osłabienie zwieraczy cewki moczowej może być spowodowane:

• porodem, zwłaszcza mnogim lub porodem zabiegowym (z wykorzystaniem próżniociągu lub kleszczy),
• uporczywym i długotrwałym kaszlem,
• ciężkim wysiłkiem fizycznym,
• otyłością,
• menopauzą,
• zaparciami.

Naglące nietrzymanie moczu – pojawia się na skutek zaburzeń
pracy dolnych dróg moczowych. Przyczyną może być wzmożone czucie w pęcherzu
albo wystąpienie skurczy wypieracza w fazie gromadzenia się moczu. Objawia się
silną, niemożliwą do opanowania potrzebą oddania moczu. Czucie parcia może
pojawić się nawet na skutek słabego bodźca, np. cieknącej wody z kranu. Trudno ustalić
jednoznacznie podłoże neurologiczne zaburzeń. Może to być cukrzyca lub stany
zapalne miednicy mniejszej.

Nietrzymanie moczu z przepełnienia – niewielki odsetek
kobiet (ok. 4%) cierpi na nietrzymanie moczu z powodu upośledzenia kurczliwości
pęcherza moczowego, co w efekcie prowadzi do nadmiernego wypełniania się
pęcherza moczem. U kobiet pojawia się najczęściej z powodu obniżenia dna
miednicy, ale również jako konsekwencja poważniejszych chorób m.in.
stwardnienia rozsianego. Zaburzenie pracy układu moczowego mogą powodować także
niektóre leki.

Leczenie nietrzymania moczu u kobiet

Kobiety cierpiące na nietrzymanie moczu stosują podpaski
higieniczne, które pozwalają uniknąć krępujących sytuacji. Niestety, w ten
sposób nie da się wyleczyć schorzenia. Dlatego konieczna jest wizyta u lekarza
i poddanie się stosownym badaniom. Podstawowym badaniem jest badanie ginekologiczne.
Wskazane jest również wykonanie USG narządów miednicy mniejszej. W następnej
kolejności wykonuje się badanie urodynamiczne oraz cystoskopię. 

W wysiłkowym nietrzymaniu moczu skuteczne jest leczenie
zachowawcze, w ramach którego ćwiczy się mięśnie dna miednicy (ćwiczenia
Kegla), stosuje elektrostymulację owych mięśni, używa pesariów dopochwowych
(krążków podnoszących narządy miednicy ku górze) oraz stosuje hormonalną
terapię zastępczą (zwłaszcza u kobiet z menopauzą).

Gdy powyższe metody okazują się nieskuteczne lub z różnych
względów nie można zastosować terapii farmakologicznej, stosuje się leczenie
operacyjne. Polega na wykonywaniu plastyki krocza, pochwy lub cewki moczowej.