ADHD u dzieci

Odmienne zachowanie nierzadko jest szybko diagnozowane przez zwykłych ludzi. Brak dostatecznej wiedzy, pobieżna ilość zebranych informacji i niedowierzanie specjalistom powoduje, że diagnozy bywają nietrafne, a co gorsze, bardzo bolesne dla osób, które są oceniane. Na co dzień łatwo znaleźć przykłady, gdy dzieci ruchliwe, tzw. „żywe”, są określane mianem dzieci z ADHD. Czym jest zatem ADHD?

Co to jest ADHD?

Terminologia tego zaburzenia była wielorako określana przez wiele lat. Aktualnie w piśmiennictwie światowym oficjalnie używane są dwie nazwy:

• Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi wg DSM-IV
• ADD – czyli deficyt uwagi wg ICD-10.

Każda z tych nazw jest dokładnie opisana i są w niej wyselekcjonowane typowe zachowania mogące świadczyć o występowaniu zaburzenia zachowania. Jednakże sam ten opis jest niewystarczający do ostatecznego określenia kogoś, że ma ADHD. Ważne jest także przeanalizowanie przyczyn, np. genetycznych, sposobu dojrzewania układu nerwowego oraz metod wychowawczych. Dzięki dokładnej analizie zachowania dziecka w określonych miejscach życia codziennego, obserwacji przez inne osoby, a nie tylko przez rodziców, przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu z rodzicami oraz badaniu lekarskiemu u neurologa, specjalista może podjąć ostateczną diagnozą potwierdzającą lub wykluczającą ADHD. Znając już drogę w stawianiu diagnozy, warto zauważyć, że pochopne przyczepianie dzieciom łatek w postaci określania ich jako dzieci z ADHD może działać krzywdząco. 

Charakterystyka dziecka z ADHD

Jednoznacznej charakterystyki dziecka z ADHD nie da się przedstawić, gdyż każde dziecko jest indywidualnością. Konieczne jest jednak przeanalizowanie zachowania malucha przynajmniej na dwóch płaszczyznach, w których spędza wystarczająco dużo czasu. Zaliczyć do nich można np. dom i szkołę/przedszkole. Ważne, by niepokojące zachowania trwały ciągiem przez 6 miesięcy, najwcześniej u dzieci w okresie od 3 do 5 roku życia. Oczywiście najsilniejsze objawy obserwowane są najczęściej w wieku wczesnoszkolnym. Do najbardziej charakterystycznych objawów mogących świadczyć, że u dziecka następują problemy w koncentracji, zachowaniu należą:

• dziecko wykazuje znaczne trudności w koncentracji uwagi na wykonywanej czynności, szybko ją przerywa, zajmuje się czymś innym;
• osobom opiekującym się dzieckiem wydaje się, że maluch nie słucha, gdy bezpośrednio się do niego mówi;
• dziecko jest mało ostrożne, nie zwraca uwagi na szczegóły, detale;
• męczy się i samodzielnie nie podejmuje wysiłku przy zadaniach wymagających dłuższego skupienia uwagi, głównie umysłowej;
• jest jakby w ciągłym ruchu, wierci się, kręci;
• nie potrafi w spokoju wysiedzieć, wystać w przypadku, gdy wymaga tego sytuacja;
• nie potrafi bawić się spokojnie, wiecznie coś niszczy i co chwilę uwagę skupia na czymś innym;
• jest bardzo gadatliwe, trudno mu chwilę wyczekać na swoją kolej, itp.

Dzieci z ADHD są często nielubiane przez towarzyszy zabawy, ale i przez osoby dorosłe. Z uwagi na fakt, że nie potrafią same zapanować nad swoimi emocjami, niewłaściwym zachowaniem powinny być poddawane terapii uczącej właściwych sposobów rozładowywania emocji i ich kontrolowania.