Nieswoiste zapalenie jelita, czyli choroba Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita to schorzenia przewlekłe o przebiegu nawrotowym. Na nieswoiste zapalenie jelita chorują głównie ludzie młodzi w wieku 20-40 lat bez względu na płeć. Szacuje się, że liczba chorych w Polsce wynosi około 17 000, z czego 6 000 stanowią potwierdzone przypadki.
Choroba L-C
Jako pierwszy w Polsce tę chorobę opisał prof. Antoni Leśniowski. W 1904 r. przedstawił przypadek zapalnego guza jelita cienkiego z przetoką. W 1932 r. nowojorscy lekarze - Crohn, Ginzburg, Oppenheimer zapalenie końcowego odcinka jelita krętego wyodrębnili jako nową jednostkę kliniczną i patologiczną. Stąd połączenie w nazwie choroby określanej w Polsce jako choroba Leśniowskiego-Crohna.
Charakteryzuje się ona przewlekłym stanem zapalnym występującym na całej grubości ściany jelita. Obszary zmienione chorobowo są oddzielone od siebie zdrowymi odcinkami.
Jej przyczyny nie są do końca znane. Przyjmuje się jednak, że są to czynniki genetyczne i środowiskowe, gdyż wskazują na to różnice w występowaniu tej choroby wśród różnych populacji i regionów geograficznych. O ile pierwotna przyczyna nieswoistych zapaleń nie jest wyjaśniona, to udział zaburzeń immunologicznych w mechanizmie powstawania tych chorób został już udowodniony.
Objawy:
Zależą od miejsca, rozległości i stopnia zaawansowania zmian w przewodzie pokarmowym. Często choroba zaczyna się skrycie, co utrudnia jej rozpoznanie.
Są to:
bóle brzucha o kolkowym lub wrzodowym charakterze, gorączka, niedokrwistość,zaburzenia wzrostu u dzieci,biegunka,brak apetytu,nudności, wymioty, krwawienia z odbytu,spadek masy ciała,ogólne wyniszczenie organizmu,zmiany okołoodbytnicze - ropnie, przetoki, szczeliny, naddatki skórne,guz wyczuwalny w miejscu zmian patologicznych.
W przypadku tej choroby występują okresy zaostrzeń objawów lub ich ustąpienia. Bywa jednak i tak, że wymagana jest stała terapia, a nawet liczne zabiegi operacyjne. Niestety taka jej postać może prowadzić do inwalidztwa.
Leczenie
Leczenie, a właściwie „zaleczenie” tej choroby polega na wyeliminowaniu stanu zapalnego, uzupełnieniu niedoborów pokarmowych, złagodzeniu objawów, a u dzieci przywróceniu normalnego rozwoju fizycznego. Bardzo ważne jest także zastosowanie leczenia podtrzymującego mającego na celu zapobieganie nawrotom. W aktywnej fazie choroby stosowane są leki o działaniu przeciwzapalnym i immunosupresyjnym. Nie zawsze jednak taki sposób leczenia bywa skuteczny. Najnowocześniejsze leczenie biologiczne w terapii chorych na Leśniowskiego-Crohna przynosi zadowalające rezultaty. Zapewnia ono długotrwałą poprawę stanu zdrowia, co ułatwia codzienne funkcjonowanie. W Polsce dostępne są dwa leki - infliksymab i adalimumab. Pierwszy z nich można stosować także w leczeniu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Drugi z nich przeznaczony jest tylko dla dorosłych. Ich skuteczności dowodzą liczne potwierdzone badania kliniczne.
W przypadku braku oczekiwanych efektów w leczeniu farmakologicznym ostatecznym rozwiązaniem pozostaje operacja polegająca na usunięciu zajętego procesem zapalnym odcinka jelita. Leczenie operacyjne nie zapewni nam jednak całkowitego wyzdrowienia, gdyż w dalszym ciągu mogą występować nawroty, co może wiązać się z koniecznością następnych operacji. W wyniku tego pacjenci mają trudności z normalnym odżywianiem się i dochodzi do wyłonienia się tzw. sztucznego odbytu.
Wrzodziejące zapalenie jelita
Proces zapalny występujący w odbytnicy może się szerzyć na dalsze odcinki jelita grubego. W 50% zajęta jest odbytnica, a w 20% całe jelito grube. Czasem zmiany mogą objąć końcowy odcinek jelita cienkiego. W przypadku jelita grubego stan zapalny zazwyczaj obejmuje błonę śluzową.
Objawy:
biegunka (można dostrzec smugi krwi), bóle brzucha,zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego,gorączka,utrata masy ciała,w cięższych przypadkach niedokrwistość, podwyższona leukocytoza, osłabienie, odwodnienie, przyspieszony rytm serca, obniżone stężenie sodu, potasu, krwawienie lub perforacja jelita.
Przyczyny nawrotów choroby pozostają nieznane, ale wiąże się je ze stresem, zmianami w odżywianiu, zakażeniami pokarmowymi, infekcjami oraz stosowaniem leków przeciwbólowych.
