Zapalenie zatok

Zapalenie zatok należy do najczęstszych i najbardziej
uciążliwych schorzeń. Objawy zapalenia zatok często mylnie przypisywane
przeziębieniu, odsuwają podjęcie leczenia w czasie. W konsekwencji może dojść
do niebezpiecznych dla zdrowia powikłań. Aby uniknąć takiej sytuacji, sprawdź
czym objawia się zapalenie zatok oraz jakie warianty leczenia zatok oferuje
współczesna medycyna.

Przyczyny i objawy zapalenia zatok

W strukturze kostnej czaszki znajdują się otwory wyścielone
błoną śluzową i wypełnione powietrzem. To właśnie są zatoki. Kanaliki
zlokalizowane są wokół nosa i oczu. Wszystkie posiadają ujście w jamie nosowej.
Niektórzy lekarze postrzegają zatoki jako atawizm, zbędną pozostałość po
przodkach, która w przyszłości zaniknie. Tymczasem zatoki pełnią wiele istotnych funkcji: nawilżają i ogrzewają
wdychane powietrze,  zmniejszają ciężar
twarzoczaszki oraz wpływają na barwę głosu. Śluzówka zatok produkuje specjalną
wydzielinę, która oczyszcza wdychane powietrze, wiążąc zanieczyszczenia i
przesuwając je do jamy nosowej, a stamtąd na zewnątrz.

Gdy pojawia się infekcja, a wraz z nią katar, o zapalenie
zatok nietrudno. Opuchnięta błona śluzowa nosa i zatok zaczyna produkować coraz
więcej wydzieliny. Światło kanalików zatokowych staje się coraz mniejsze, a
nagromadzona wydzielina nie nadąża z wyciekaniem. Zalegające złogi śluzu
stanowią znakomitą pożywkę dla drobnoustrojów, które namnażając się, powodują
stan zapalny zatok.

Infekcje zatok
mogą pojawić się na skutek każdej infekcji górnych dróg oddechowych czy jamy
ustnej. Nawet nieznacznie nadpsuty ząb może przyczynić się do zapalenia zatok.
Winą za nawracające stany zapalne obarcza się również krzywą przegrodę nosową
oraz polipy. Natomiast bezpośrednią przyczyna ognisk zapalnych są wirusy i
bakterie.

Drobnoustroje sprawiają, że wydzielina produkowana przez
błonę śluzową zatok zamienia się w gęstą ropę. Z czasem pojawia się gorączka i
ból głowy, a ropna maź zaczyna spływać po tylnej ściance gardła. Odczuwalny
jest ucisk i zwiększony ciężar twarzy. Jeśli stan zapalny będzie postępował, a
chory nie podejmie leczenia jest wysoce prawdopodobne, że infekcja
rozprzestrzeni się na pozostałe kanaliki zatokowe. Zapalenie zatok zmieni się
stopniowo w stan przewlekły. W dalszej perspektywie może dojść do rozszerzenia
stanu zapalnego na uszy, gardło a nawet opony rdzeniowo-mózgowe.

Leczenie zapalenia zatok

W przypadku powyższych objawów koniecznie udaj się do
laryngologa. Po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu oraz wykonaniu prostych
badań lekarz będzie w stanie postawić diagnozę i dobrać terapię. W diagnostyce
ogląda się ujście zatok, sprawdza drożność nosa, wygląd błony śluzowej,
obecność ewentualnych polipów oraz zniekształceń budowy nosa. Lekarz może
zlecić USG zatok, w zaawansowanych przypadkach tomografię komputerową. Zanim
podejmie leczenie, może przeprowadzić badanie
endoskopowe, czyli wprowadzić przez nos mikronarzędzia i kamerkę, w celu
dokonania oglądu zaistniałych zmian.

Udrażnianie zatok może odbywać się poprzez leczenie
farmakologiczne, punkcję zatok, balonikowanie zatok czy też zabiegi
chirurgiczne zatok. Osuszenie kanałów zatokowych osiąga się za pomocą
14-dniowej terapii farmakologicznej, w czasie której chory zażywa antybiotyk.
Leki obkurczają błonę śluzową, łagodzą ból oraz obniżają gorączkę. Nie wolno
przerywać rozpoczętej terapii, gdyż wysiłki związane z oczyszczaniem zatok
pójdą na marne. Leki wymagają tak długiej aplikacji, gdyż zatoki są miejscami
trudnodostępnymi. Jeśli wydzielina jest zbyt gęsta, aby została rozpuszczona
przez leki lub jest jej zbyt dużo, konieczna bywa punkcja zatok. Lekarz wprowadza przez nos do zatoki igłę, odciąga
nagromadzoną wydzielinę i wpuszcza leki. Zabieg odbywa się w znieczuleniu
miejscowym. Pobraną  maź bada się pod
kątem obecności bakterii chorobotwórczych, co ułatwia dobór leków. Leczenie
operacyjne jest ostatecznym rozwiązaniem. W czasie zabiegu wykonuje się
nacięcia na twarzy i usuwa zmienione fragmenty śluzówki. Niestety, nawet taki
zabieg może okazać się niewystarczający, aby uniknąć nawrotów choroby.
Ostatnimi czasy zyskuje na popularności balonikowanie
zatok. Ten bezkrwawy zabieg wykorzystuje jedynie elastyczne przyrządy: endoskop
z włóknem światłowodu oraz miniaturowy cewnik z balonikiem. Pacjent pozostaje w
znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Wprowadzony balonik napełnia się
powietrzem do czasu odetkania zatoki, a następnie powietrze zostaje spuszczone.
Cewnik z balonikiem przesuwany jest stopniowo w głąb zatoki, do czasu odetkania
całego przewodu.