English Activator: say czy tell?

TOMEK ERNESTOWICZ • dawno temu

Say czy tell, a może speak lub talk? To bardzo ważne czasowniki, bo używane do relacjonowania tego, co ktoś powiedział. Wyjaśniamy, kiedy i jak ich używać.

SAY

Czasownik ten oznacza „powiedzieć” i odnosi się do werbalnego przekazywania informacji:

What did he say? – Co on powiedział?

W odniesieniu do tekstu pisanego czasownik say oznacza “przekazywać informację”:

The map says it should be here. – Według mapy (dosł. mapa mówi, że) to powinno być tutaj.

Po say nie stoi bezpośrednio dopełnienie dalsze (osobowe), a zawsze poprzedza je przyimek to, np.:

She said to him she doesn’t like him. – Powiedziała mu, że go nie lubi.

TELL
Czasownik ten oznacza “(o)powiedzieć coś komuś” i w odróżnieniu od say, po tell bezpośrednio stoi zaimek osobowy, np.:

She told him she doesn’t like him. – Powiedziała mu, że go nie lubi.

Czasownik tell oznacza też „kazać coś komuś” i wówczas konstrukcja przybiera postać:
tell sb to do sth, np.:

The teacher told her to leave the classroom. – Nauczyciel kazał jej opuścić klasę.

SAY i TELL są używane w kilku wyrażeniach:

say a few words – powiedzieć kilka słów
say one’s prayers – modlić się
say one’s piece – powiedzieć swoje
say one’s line – wypowiedzieć swoją kwestię (o aktorze)
say no more – nie powiedzieć nic więcej
say yes/no – wyrazić zgodę/nie wyrazić zgody
say hello/good morning/goodbye – przywitać się/pożegnać się

tell a story – opowiedzieć historię
tell a joke – opowiedzieć dowcip
tell a lie – skłamać
tell the truth – powiedzieć prawdę
tell the time – powiedzieć, która godzina
tell the difference – dostrzec różnicę

SPEAK
Czasownik ten oznacza „mówić”, „rozmawiać” oraz „przemawiać”, podkreślając sam fakt mówienia:

Speak frankly/loudly. – Mów szczerze/głośno.
Do you speak English? – Mówisz po angielsku? (UWAGA: W połączeniu z nazwą języka nie ma przyimka.)
I’ll have to speak to him. – Będę musiał z nim porozmawiać/pomówić. (UWAGA: W amerykańskiej angielszczyźnie używany jest przyimek with zamiast to, który w odmianie brytyjskiej dopuszczalny jest w potocznym użyciu.)
He spoke for an hour at the meeting. – Przemawiał przez godzinę na spotkaniu.

TALK
Czasownik ten ma podobne znaczenie do speak:

I must talk to you. – Muszę z tobą porozmawiać. (UWAGA: W amerykańskiej angielszczyźnie używany jest przyimek with zamiast to, który w odmianie brytyjskiej dopuszczalny jest w potocznym użyciu.)
Animals can’t talk. – Zwierzęta nie potrafią mówić.

W odróżnieniu od speak czasownik talk sugeruje jednak prowadzenie dłuższej rozmowy lub monologu. Porównaj: