Powtórka przed maturą: Present Tenses

Przed egzaminem maturalnym z angielskiego proponujemy powtórkę najważniejszego materiału gramatycznego, jakim są czasy. Postanowiliśmy w przystępny sposób zaprezentować odpowiednie zasady. Bez ich znajomości prawidłowe stosowanie czasów stanowi duże wyzwanie. Dziś czasy teraźniejsze.

Do każdego czasu wypunktowane zostały wszystkie sytuacje z przykładami zdań, w których dany czas się pojawia.
 
PRESENT SIMPLE
1. Trwały stan rzeczy – She lives in Warsaw.
2. Czynności w toku wyrażone czasownikami nieprzyjmującymi formy z końcówką -ing (czasowniki wyrażające stany umysłowe: know, believe, understand oraz inne: admit, apologise, assure, congratulate, declare, demand, deny, guarantee, promise, protest, refuse, suggest itd.) – I apologise for his behaviour.
3. Prawdy ogólne, prawa, reguły – Water boils at 100°C.
4. Czynności i stany powtarzające się regularnie bądź cyklicznie – I always get up at 7 o’clock.
5. Zwyczaje, nawyki, rutyna – He doesn’t smoke.
6. Stan naszych uczuć, wiedzy – Kate loves animals.
7. Opis demonstrowanej czynności – First I put it here, then …
8. Barwny opis przeszłego wydarzenia z naszym udziałem – Suddenly he comes up to me.
9. Komentarze sportowe (kompletny opis jednorazowej czynności) – Boniek passes the ball to Lato and he shoots at goal.
10. Recenzje – Ford acts brilliantly in this film.
11. Narracja wydarzeń, opisy sceniczne – Romeo kisses Juliet whispering 'I love you'.
12. Przyszłość wynikająca z planu zajęć, podróży, rozkładu jazdy itp. – This train leaves at 9.
13. Cytaty, przytaczana treść zapisu, listu – The Bible says …
12. Zdania wykrzyknikowe – Here comes George!
13. Zdania warunkowe i podrzędne po spójnikach czasowych (podkreśla równoczesność czynności) – I will call as soon as I return home.
PRESENT CONTINUOUS
1. Sytuacja obecna – I am reading ‘Crime And Punishment’. (w danym okresie, ale niekoniecznie w chwili mówienia)
2. Czynności w toku (w chwili mówienia) – My mum is cooking now.
3. Stan tymczasowy – For the time being I’m living in Cracow.
4. Cecha chwilowa– He’s being silly.
5. Zmieniająca, rozwijająca się sytuacja – It’s getting darker and darker.
6. Irytacja stanem często powtarzającym się – He’s always biting his nails.
7. Plany na (niedaleką) przyszłość – Susan is visiting her best friend next week.
PRESENT PERFECT(w języku polskim odpowiada najczęściej czasowi przeszłemu)
1. Czynności niedawno ukończone – They have just left.
2. Sytuacje z nieokreślonej przeszłości – I've read the article but I don't understand a word.
3. Zmiana stanu (czasowniki: break, find itd.)– He has opened the door.
4. Skutek, rezultat czynności w teraźniejszości – Look!I have washed your car!
5. Doświadczenia osobiste, zmiany – She has grown her hair.
6. Podkreślenie ilości –I have met Betty twice this morning.
7. Czynność przeszła w niezamkniętym przedziale czasowym – He has written 3 novels so far.Have you seen this play yet?
8. Konstrukcje: Have you ever …? ; I have never … ; I have always … – I have never been to London before. I’ve always wanted to go there.
9. Po wyrażeniach: It is/will be the first time, … ; This is the only/best … – That’s the best car I’ve ever driven.
10. Czynności przeszłe trwające do chwili obecnej wyrażone czasownikami nieprzyjmującymi końcówki –ing (have, love) lub innymi (live, stay, wait, study, work) – Henry has known Diana since 1995.(UWAGA: w języku polskim czas teraźniejszy: Henryk zna Dianę od 1995.)
11. Czynność przeszła kończąca się w chwili mówienia. – I haven’t seen you for ages!
12. Zdanie podrzędne po spójnikach czasowych (podkreśla następstwo jednej czynności po drugiej, nie ich równoczesność) – We won’t go for a walk until it has stopped raining.
PRESENT PERFECT CONTINUOUS
1. Czynności przeszłe trwające do chwili obecnej – How long has she been studying maths?
2. Czynności z nieokreślonej przeszłości odbywające się z dużą częstotliwością lub ciągłością – She has been calling me many times recently.
3. Złość, krytyka – Someone has been sleeping in my bed!
4. Czynności zakończone bardzo niedawno i z wyraźnym skutkiem – They have been running. That’s why they are so hot and breathless.
5. Czynność przeszła kończąca się w chwili mówienia. – I have been waiting for you for two hours! (UWAGA: w języku polskim czas teraźniejszy)
6. Czynność przeszła rozciągnięta w czasie. – I have been weeding the garden all day today.
UWAGA: Czasy Present Perfect odpowiadają w języku polskim zarówno czasowi teraźniejszemu, jak i (częściej) przeszłemu. Klasyfikowane są jednak jako teraźniejsze, dlatego w zdaniach złożonych, w których są użyte w części nadrzędnej, nie stosujemy następstwa czasów w części podrzędnej. Porównaj:
Pol.: Wiedziałem, że ona tam jest.
Past Simple: I knew she was there.
Present Perfect: I have known she is there.