Czasowniki specjalne: be

Mianem „czasowników specjalnych” określa się niekiedy angielskie czasowniki be, have i do. Są to czasowniki najważniejsze i najczęściej występujące, nie tylko ze względu na ich podstawowe znaczenie własne, ale także występowanie w roli tzw. czasowników posiłkowych służących do tworzenia form złożonych i pełniących wówczas jedynie funkcje gramatyczne. Angielskie czasowniki pomocnicze występują także w wielu ciekawych wyrażeniach.

Czasownikbe jest nieregularny i przybiera różne formy osobowe. Poza funkcją leksykalną angielski czasownik „być” pełni funkcję gramatyczną czasownika posiłkowego w budowie czasów w aspekcie niedokonanym (progresywnym). Są to wszystkie czasy typu continuous (ciągłego), w których czasownik główny przybiera końcówkę -ing, np. John is writing a letter. Be służy ponadto do tworzenia strony biernej, np. The letter was written by John.
W roli czasownika posiłkowego be występuje też w konstrukcjach be to do sth (mieć coś zrobić) oraz if sb/sth were to do sth (używanej w trybie przypuszczającym), np.:

• What am I to do? – Co mam zrobić?
• They are to be married in June. – Mają się pobrać w czerwcu.
• If the were to offer me the job, I’d take it. – Gdyby zaproponowali mi pracę, przyjąłbym ją.

 a także wyrażeniach: be about to do sth (właśnie mieć coś zrobić) i be going to do sth (zamierzać coś zrobić).
Warto zapamiętać idiomatyczne zwroty z czasownikiem be. Do najczęściej używanych należą:

• be in – być w domu, np. Is your mother in? – Czy twoja mama jest w domu?
• be on – (o filmie, sztuce) być granym, np. What’s on at the cinema tonight? – Co grają dziś wieczorem w kinie?
• be off – (o filmie w kinie lub potrawie w restauracji) skończyć się, np. I’m sorry, but chicken’s off the menu. – Przykro mi, ale kurczak się skończył.
• be out – być nieobecnym, poza domem, np. Mother is out. She’s gone to do some shopping. – Mamy nie ma w domu. Poszła zrobić zakupy.
• be up to – robić, kombinować, np. What is he up to? – Co on kombinuje?
• be up to sb – zależeć od kogoś, np. It’s up to you. – To zależy od ciebie.
• (not) be yourself – być sobą, np.: Just be yourself! – Po prostu bądź sobą! I’m not myself this morning. – Tego ranka nie jestem sobą.

Zobacz także: Phrasal Verbs: Telephone