Stres u dziecka

Bezstresowe wychowanie to mit jakich wiele. Stres u dziecka można zminimalizować, ale nie da się go wykluczyć. Poza tym stres u dzieci, oprócz negatywnych reperkusji, może mieć i pozytywny wpływ na ich rozwój.

Wpływ stresu na rozwój dziecka

Wszystko zależy od poziomu natężenia stresu. Nadmierny stres może doprowadzić do zahamowań rozwojowych i problemów w życiu dorosłym. Jak się bowiem okazuje, przewlekły stres powoduje zmiany w funkcjonowaniu mózgu. Próg tolerancji stresu znacząco się obniża i dzieci stają się "przewrażliwione". Oznacza to, że nawet najmniejsze niepowodzenia biorą mocno do siebie i niechętnie podejmują się nowych wyzwań. Co więcej, permanentny stres obniża odporność u dziecka, zwiększając ryzyko infekcji. Trzeba również pamiętać, że zestresowane dziecko ma problemy z zapamiętywaniem i koncentracją, co ma swoje odzwierciedlenie w problemach z nauką.

Z drugiej jednak strony stres mobilizuje dziecko do działania. Podwyższa poziom glukozy we krwi, zwiększając poziom energii w organizmie. Stres w małych dawkach poprawia koncentrację i pomaga przezwyciężyć lęk. Gdyby nie stres, dziecko nie nauczyłoby się chodzić. Zauważ, że nadopiekuńcze mamy, tzn. te, które nadmiernie chronią dziecko przed stresem, hamują rozwój dziecka. Przykładowo mama, która nie puści rączki dziecka podczas nauki chodzenia, odsuwa w czasie pierwsze kroki dziecka,które postawi ono samodzielnie. Malec musi kilka razy upaść, zanim opanuje trudną sztukę koordynacji ruchowej. Poza tym, stopniowo zrozumie zależność przyczynowo-skutkową (np. upadek boli). Im dłużej będziesz pozbawiać dziecko możliwości samodzielnego zrobienia kanapki, umycia ząbków, wejścia po schodach, tym dłużej dziecko będzie od ciebie uzależnione. Stres towarzyszy nauce każdej nowej umiejętności, co nie oznacza, że rodzice powinni wyręczać malca we wszystkim. Oczywiście w trakcie nauki samodzielności niezbędna jest asekuracja rodziców, ale bez przesady. Zamiast wnosić dwulatka na pierwsze piętro, złap go pod pachami i pokaż, jak należy przebierać nóżkami, aby samodzielnie zdobyć szczyt schodów.

Stres u dziecka a stres u rodziców

I kolejny mit do obalenia. Prawdą jest, że stres rodziców negatywnie wpływa na rozwój dziecka. Jednak dużą przesadą jest stwierdzenie, że zestresowany rodzic jest przyczyną niepowodzeń życiowych dziecka. Wręcz przeciwnie. Jak się bowiem okazuje, to rodzice stresują się przez dzieci. Każdą porażkę pociechy przeżywają bardziej, niż osiągnięty przez nią sukces. 

Największy wpływ stresu rodziców na zachowanie dziecka można zaobserwować u niemowląt. Karmienie piersią w sytuacji, gdy mamie towarzyszy uczucie stresu jest częstą przyczyną tego, że dziecko nie chce jeść. Malec w pierwszych miesiącach życia uczy się emocji poprzez naśladowanie rodziców, a zwłaszcza opiekującej się nim mamy. Dlatego podczas czynności pielęgnacyjnych – kąpieli, przewijania, masażu niemowlęcia, mama powinna być zrelaksowana, aby pociecha nie przejęła jej złego nastroju.

Gdy z niemowlaka dziecko zmieni się w przedszkolaka, warto nauczyć je technik radzenia sobie ze stresem. Przelewanie złych emocji na papier, liczenie do dziesięciu, bieganie po podwórku czy skakanie na skakance, to kilka prostych, ale skutecznych sposobów radzenia sobie ze stresem.