Czasowniki specjalne: have

Mianem „czasowników specjalnych” określa się niekiedy angielskie czasowniki be, have i do. Są to czasowniki najważniejsze i najczęściej występujące, nie tylko ze względu na ich podstawowe znaczenie własne, ale także występowanie w roli tzw. czasowników posiłkowych służących do tworzenia form złożonych i pełniących wówczas jedynie funkcje gramatyczne. Angielskie czasowniki pomocnicze występują także w wielu ciekawych wyrażeniach. 

Czasownikhave, przybierający w trzeciej osobie liczby pojedynczej formę has, oznacza „mieć”, „posiadać” i w tym znaczeniu nie przyjmuje formy ciągłej. Pytania i przeczenia z have można tworzyć przy pomocy czasownika pomocniczego do lub bez niego, w pytaniach przesuwając have na początek zdania (tzw. inwersja), a w przeczeniach dodając not, np.:

• She has (got) a car. → Has she got a car?/Does she have a car?; She hasn’t got a car./She doesn’t have a car.

Poza funkcją leksykalną have pełni funkcję gramatyczną czasownika posiłkowego w budowie czasów w aspekcie dokonanym (Perfect), np.:

• They had already told us the news.
• I haven’t seen you for ages.
• Have you been waiting long?

Jako czasownik posiłkowy have tworzy angielskie imiesłowy czynne uprzednie (PerfectParticiple), np.:

• Having dressed, she left home. – Ubrawszy się, wyszła z domu.

Have występuje także w konstrukcjach have sth done, zwanej formą kauzatywną lub sprawczym have (causative have) oraz have sb do/doing sth. Pierwszej używamy, jeśli chcemy przekazać, że komuś zleciliśmy wykonanie jakieś czynności lub opisujemy nieprzyjemną sytuację, jaka się nam przytrafiła. Druga oznacza „sprawić, żeby ktoś coś zrobił”.

• I had my car repaired last week. – Naprawiłem samochód w zeszłym tygodniu. (Oddałem go do naprawy do mechanika.)
• I have had my car stolen. – Skradziono mi samochód.
• She had him close the door. – Powiedziała mu, żeby zamknął drzwi.
• She had them digging the garden.–Kazała im kopać w ogródku.

Zwróćmy również uwagę na formę have to do sth, która wyraża konieczność zrobienia czegoś i w przeciwieństwie do czasownika modalnego must jest używana także w czasach przeszłych i przyszłych.
Czasownik have użyty z niektórymi rzeczownikami odpowiada wielu polskim czasownikom i wówczas może występować w czasach typu Continuous, np.: have dinner (jeść), have a drink (napić się), have a cigarette (zapalić), have a bath/shower (brać kąpiel/prysznic, kąpać się).
Na koniec warto zapamiętać idiomatyczne zwroty z czasownikiem have:

• have (got) sth against sb/sth – mieć coś przeciwko komuś lub czemuś
• have sb on – nabierać kogoś, np. Don’t listen to what Jim says – he’s only having you on.
• have (got) sth on – 1) mieć na sobie, np. What did the man have on?  lub 2) mieć w planie, np. I’ve got a lot on this week.
• have sth out – usuwać (np. wyrostek), wyrywać (np. ząb)

Zobacz także:
English Activator: have czy take?