Zaburzenia mowy u dzieci

Wraz z rozwojem dzieci wykształcają się u nich nowe umiejętności. Dzieci rozwijają się w indywidualnym tempie, nie każde opóźnienia rozwoju są spowodowane zaburzeniami. Niestety, czasami u podłoża opóźnień leżą poważne problemy. Zaburzenia rozwoju mowy należą do częstych wad. Jak pomóc dzieciom z wadami wymowy? Warto zapisać maluchy na ćwiczenia logopedyczne (ćwiczenia buzi i języka) do specjalisty.

Co to są zaburzenia mowy?

Zaburzenia mowy mają podłoże patologiczne. Oznaczają wszystkie nieprawidłowości mowy, rozpoczynając od nieskomplikowanych wad wymowy, a na całkowitym zaniku możliwości komunikacyjnych kończąc. Wady wymowy nie są równoznaczne z zaburzeniami. Wady są pojęciem węższym znaczeniowo, gdyż obejmują problemy wynikłe na skutek czynników biologicznych, tj. endogennych. Zaburzenia rozwoju mowy mogą być sprowokowane, oprócz czynników endogennych, czynnikami środowiskowymi.

Istnieje też zjawisko opóźnień rozwoju mowy. Dzieje się tak pod wpływem długotrwałego oddziaływania niekorzystnych czynników na organizm. W takim wypadku rozwój mowy u dziecka (zdolności nadawania lub zdolności odbierania) rozpoczyna się ze znacznym opóźnieniem i jest wolniejszy. Objawy opóźnienia rozwoju mowy to: późne gaworzenie, późne wypowiadanie pierwszych słów, niewielki zasób słownictwa, późne rozpoczęcie budowy prostych zdań, a także długo utrzymujący się prosty język dziecka.

Najczęstsze zaburzenia mowy

• Dyslalie

Dziecko nie jest w stanie poprawnie wymówić jednego/kilku dźwięków mowy. Dziecko może niewłaściwie wymawiać jeden fonem, kilka fonemów, a nawet wszystkie. Wymowa dziecka jest wówczas zupełnie niezrozumiała. Jednym z rodzajów dyslalii jest seplenienie u dzieci. Seplenienie polega na niewłaściwej artykulacji głosek syczących (s, z, c, dz), szumiących (sz, cz, ż, dż) oraz ciszących (ś, ć, ź, dź). Przyczynami seplenienia mogą być: nieodpowiednia budowa narządów mowy, nieprawidłowy zgryz, wady słuchu, naśladownictwo, niesprawność języka i ust.

• Rotacyzm

Polega na niewłaściwej wymowie spółgłoski „r”. Rotacyzm powstaje na skutek niesprawności języka, niewłaściwej budowy anatomicznej, upośledzeń słuchu, braku umiejętności koncentracji uwagi na dźwiękach mowy, upośledzenia umysłowego.

• Kappacyzm, gammacyzm

Dziecko niewłaściwie wymawia głoski „k” i „g”. Zazwyczaj wymawia je jak „t”.

• Mowa bezdźwięczna

Dziecko wymawia głoski dźwięczne jako bezdźwięczne. „Buty” maluch wymówi jako „puty”. Maluchy cierpiące na tego typu zaburzenie mowy mogą mieć zaburzenia słuchu fonemowego lub słabą motorykę narządów artykulacyjnych.

• Jąkanie

Jąkanie u dzieci polega na niewłaściwym tempie, płynności oraz rytmie mówienia. Skąd się bierze jąkanie? Przyczyną jest nadmierne napięcie mięśni oddechowych, mięśni fonacyjnych lub mięśni artykulacyjnych. Jąkanie kloniczne objawia się krótkimi zahamowaniami mowy i powtarzaniem dźwięków. Jąkanie toniczne objawia się skurczami tonicznymi, które są przyczyną bloków podczas mowy. Jąkanie kloniczno-toniczne objawia się przerwami podczas mówienia, powtarzaniem głosek oraz ruchami głowy i kończyn.