Choroby serca są jedną z najczęstszych przyczyn zgonów w Polsce. Jak sobie z nimi radzić?

Jakie są najczęstsze choroby serca?

Zgodnie ze statystykami Głównego Inspektoratu Sanitarnego z 2015 roku, do najczęstszych chorób serca zalicza się:

• przewlekła choroba niedokrwienna serca – co roku zapada na nią ok. 250–300 osób na 100 tys. mieszkańców. Jej przyczyną jest niedokrwienie mięśnia sercowego, spowodowane przez blaszkę miażdżycową tętnic wieńcowych;

• zawał serca – każdego roku występuje u ok. 80 tys. osób, spowodowany jest zakrzepem naczynia wieńcowego, które wywołuje nagłe niedokrwienie mięśnia sercowego;

• migotanie przedsionków – występuje u 1,5–2,5 proc. populacji dorosłych, natomiast u prawie 10 proc. osób po 70 roku życia. Jest to arytmia, która charakteryzuje się chaotyczną, nieregularną pracą przedsionków serca.

Do innych, częstych chorób serca zalicza się m.in. schorzenia mięśnia sercowego, czyli kardiomiopatie, a także wady zastawek serca i niewydolność serca. Do rzadziej występujących należą choroby infekcyjne, m.in. zapalenie mięśnia sercowego czy osierdzia.

Zalecenia Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego – jak chronić się przed chorobami serca?

Zdecydowana większość chorób serca rozwija się w wyniku niewłaściwego stylu życia. Ograniczając bądź całkowicie eliminując najbardziej istotne czynniki ryzyka, możesz zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania.

W tym celu eksperci z Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego zalecają:

• modyfikację diety na dietę śródziemnomorską lub zbliżoną do niej;

• ograniczenie spożywania alkoholu i palenia papierosów;

• zwiększenie aktywności fizycznej do minimum 150 minut w tygodniu;

• regularne profilaktyczne pomiary poziomu glukozy, lipidów we krwi oraz ciśnienia tętniczego.

Jeżeli z jakichkolwiek powodów masz problemy z utrzymaniem właściwej diety, pomocna może okazać się suplementacja. Warto wybierać produkty, zawierające w składzie m.in. kwasy omega-3, np. Mollers Heart Complex. Preparat zawiera również czosnek oraz witaminę D3 dla kompleksowego wsparcia prawidłowej pracy serca.

Typowe objawy chorób serca – po tym je rozpoznasz

Choroby serca mogą dawać różnorodne objawy. Do najczęstszych zalicza się obrzęki, duszność, bóle w klatce piersiowej, kołatanie serca oraz zawroty głowy.

Duszności

Duszności to podstawowy objaw wielu chorób serca, m.in. niewydolności serca. Przez pacjentów opisywana jest często jako uczucie braku powietrza i tchu w płucach.

Obrzęki

Obrzęki w przebiegu chorób serca mogą być obwodowe (np. obrzęki kostek czy ud) bądź może być to obrzęk płuc. Niezależnie od lokalizacji są spowodowane gromadzeniem się przesączonego płynu z naczyń w przestrzeni międzykomórkowej.

Dzieje się tak, ponieważ niewydolne serce jest zbyt słabe, aby efektywnie przepompować krew na obwód do układu tętniczego. Przyczyną obrzęków obwodowych najczęściej jest prawostronna, a obrzęku płuc – lewostronna, niewydolność serca. Warto jednak pamiętać, że w ostatnim przypadku, gdy choroba jest zaawansowana, również mogą występować obrzęki obwodowe.

Kołatanie serca

Kołatanie serca to subiektywne uczucie zbyt szybkiego i silnego bicia serca. Pojawia się ono jako objaw wielu chorób serca, m.in. migotania przedsionków i innych zaburzeń rytmu serca, kardiomiopatii czy niewydolności serca.

Zawroty głowy i omdlenia

Zawroty głowy i omdlenia to kolejne objawy chorób serca. U chorych na serce dochodzi do nich często w trakcie wysiłku fizycznego bądź w pozycji leżącej. Zawroty głowy i omdlenia mogą pojawić się u osób z migotaniem przedsionków, zaburzeniami rytmu serca czy ze zwężeniem zastawki aortalnej.

Dolegliwości bólowe

Pacjenci z chorobami serca mogą odczuwać również różnorodne dolegliwości bólowe. Przykładowo osoby z chorobą wieńcową mogą cierpieć na napady dławiącego bólu w klatce piersiowej za mostkiem.

Może on promieniować do żuchwy, szyi, lewego barku bądź ramienia. Zwykle ustępuje w ciągu 1–3 minut po wzięciu tabletki z nitrogliceryną, co odróżnia go od bólu w przebiegu zawału serca.

Szybsze męczenie się i senność

Szybsze męczenie się i senność to objawy chorób serca, które mają różnorodne podłoże. U większości pacjentów wynikają z pogorszenia wydolności organizmu. Natomiast ich przyczyną mogą być również obrzęki związane z niewydolnością serca, bądź inne dolegliwości, np. ból w klatce piersiowej czy duszność.

Plamki pod paznokciami i przebarwienia na skórze

Plamki pod paznokciami i na skórze są nietypowym objawem chorób serca, występującym głównie w przebiegu infekcyjnego zapalenia wsierdzia. Wynikają one z obecności drobnych zakrzepów w najmniejszych naczyniach.

Te zlokalizowane pod paznokciami mogą być bolesne, natomiast w obrębie skóry zazwyczaj są niebolesne (jest to tzw. objaw Janewaya). Najczęściej występują na skórze palców rąk i stóp, jednak mogą się lokalizować również w obrębie siatkówki.

Bezdech senny

Bezdech senny jest jednym z czynników ryzyka chorób układu krążenia, w tym chorób serca. W trakcie bezdechów poziom tlenu we krwi może obniżać się znacznie poniżej normy, co zwiększa aktywność układu współczulnego i uwalnianie amin katecholowych (adrenaliny i noradrenaliny).

Pod ich wpływem dochodzi do skurczu naczyń krwionośnych, a w konsekwencji do wzrostu ciśnienia tętniczego. Gdy taka sytuacja powtarza się co noc, po pewnym czasie może dojść do utrwalenia się zbyt wysokiego ciśnienia i rozwoju nadciśnienia tętniczego. A ono sprzyja m.in. chorobom serca, zawałowi serca czy udarowi mózgu.

Choroby serca to poważny problem, któremu można zapobiegać głównie przez zmianę swojego stylu życia. Warto przeanalizować codzienne nawyki i wdrożyć te elementy, które pozwolą utrzymać serce w dobrej kondycji!

Źródła:
1. Szczeklik A., Gajewski P. Interna Szczeklika 2023. Medycyna Praktyczna, Kraków 2023.
2. Główny Urząd Statystyczny. Zachorowalność i umieralność na choroby układu krążenia a sytuacja demograficzna Polski. https://bip.stat.gov.pl/files/gfx/bip/pl/zamowieniapubliczne/426/248/1/81_gp_rrl_2015_monografia_kardiologiczna.pdf dostęp: październik 2023.
3. It4u, Wytyczne ESC 2021 dotyczące prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego w praktyce klinicznej [na:] „Ptkardio.pl”, https://ptkardio.pl/wytyczne/42-wytyczne_esc_2021_dotyczace_prewencji_chorob_ukladu_secowo_naczyniowego_w_praktyce_klinicznej, 2021 r., dostęp 22 października 2023 r.

Artykuł sponsorowany przez Möller’s