Napady snu

Osobom, którym zdarza się nagle zasnąć — stojąc na przystanku, jedząc zupę, myjąc zęby, rozmawiając ze znajomym — może dolegać narkolepsja. To chorobowe zaburzenie snu występuje bardzo rzadko i nie jest śmiertelne, chyba, że wyłączy naszą świadomość w najmniej odpowiednim momencie, np. podczas prowadzenia samochodu.

Przyczyny zaburzenia snu

Narkolepsja jest zaburzeniem snu, które powoduje niekontrolowaną senność w ciągu dnia. Pierwsze symptomy choroby można zaobserwować już w okresie dojrzewania, ale równie dobrze zaburzenie może rozwinąć się między 35. a 45. rokiem życia. Narkolepsję diagnozuje się dziesięciokrotnie częściej u osób, które mają w rodzinie chorych, choć nie udowodniono bezpośredniego związku choroby z dziedziczeniem. Przyczyn doszukuje się przede wszystkim w nieprawidłowej regulacji stanu snu głębokiego (faza REM), który może nadejść nawet przed zaśnięciem.

Narkolepsja objawy

Odczuwana w ciągu dnia senność może być pierwszym sygnałem ostrzegawczym. Stan przewlekłej senności może trwać miesiącami, nim choroba na dobre się rozwinie. Do głównych objawów choroby należą:

• Nadmierna senność - zwiększona senność dotyka wszystkich cierpiących na narkolepsję. Objawia się najczęściej jako 10–20 minutowe napady snu, które powtarzają się wielokrotnie w ciągu dnia.
• Katapleksja - występuje u większości chorych. Katapleksja oznacza nagłe rozluźnienie wszystkich mięśni, oprócz przepony. Dzięki temu chory może nadal oddychać, zachowuje świadomość tego, co się wokół niego dzieje, ale nie jest w stanie poruszyć się ani nic powiedzieć. Z reguły po kilku minutach atak mija. Niestety, może powtórzyć się nawet kilkadziesiąt razy w ciągu dnia!
• Porażenie przysenne - to niemożność poruszenia się ani mówienia, która występuje na kilka minut przed zaśnięciem. Dotyka ok 40% chorych na narkolepsję.
• Omamy - między snem a jawą pojawiają się u narkoleptyków halucynacje i omamy senne. Wynika to z nagłego "wpadania" w fazę REM.

Co dziwne, chorzy często mają problem z zasypianiem w nocy i często się budzą. Wykonują wiele czynności automatycznie, nie pamiętając ich później. Zdarza im się zapominać, że kartka się już skończyła, a oni nadal piszą, że lodówka to nie półka na książki, a odkładają do niej czytaną przed chwilą pozycję.

Narkolepsja — leczenie

Ze względu na brak wiedzy, co do konkretnych przyczyn narkolepsji, leczenie ma wyłącznie charakter objawowy. O ile lekarze pierwszego kontaktu mogą zbagatelizować sprawę i przypisać symptomom niewłaściwe przyczyny (np. przemęczenie, niewysypianie się itp.), to psychiatrzy i neurolodzy częściej będą doszukiwać się przyczyn nagłego zasypiania w narkolepsji. W leczeniu stosuje się środki farmakologiczne (m.in. leki na depresję). Zaleca się również krótkie drzemki w ciągu dnia (co 4 godziny) oraz prowadzenie regularnego rytmu dnia.