Szczepionka przeciw błonicy

Błonica to ciężka choroba zakaźna, którą wywołują bakterie tzw. maczugowce błonicy. Bakterie powodują martwicę tkanek i zaburzają pracę wielu narządów, w tym mięśnia sercowego. Jak podaje kalendarz szczepień dziecka, szczepionka przeciw błonicy należy do szczepień obowiązkowych. Jeśli zastanawiasz się nad tym, czy szczepić czy nie szczepić swoją pociechę, zapoznaj się z kilkoma istotnymi faktami na temat choroby i szczepionki.

Szczepienie przeciw błonicy

W przeszłości błonica dziesiątkowała ludność obszarów, w których panowała epidemia. Obecnie, dzięki wprowadzeniu obowiązkowego szczepienia na błonicę, choroba nie występuje.

W Polsce od 1960 roku szczepienia obowiązkowe poszerzono o szczepionkę przeciw błonicy. Podaje się ją w postaci skojarzonej, łącznie ze szczepionką przeciw tężcowi i krztuścowi. Zgodnie z kalendarzem szczepień, szczepionka DTP (przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi) podawana jest dzieciom w 4 dawkach:

I dawka – 2 miesiąc życia,

II dawka – 3–4 miesiąc życia (ale po 6–8 tygodniach od poprzedniego szczepienia),

III dawka – 5–6 miesiąc życia (po 6–8 tygodniach od poprzedniego szczepienia),

IV dawka — 16–18 miesiąc życia.

Ze względu na to, że nabyta odporność z czasem mija, wykonuje się szczepienia przypominające przeciw DTP, w 6, 14 i 19 roku życia. Jeśli szczepionka skojarzona z różnych powodów nie może zostać podana (np. gdy ktoś niedawno został zaszczepiony przeciw tężcowi), stosuje się szczepionkę monowalentną, tzn. uodporniającą wyłącznie na bakterie błonicy.

Szczepionki nie podaje się osobom, które przechodzą silną infekcję, przebiegającą z gorączką. Przeciwwskazaniem jest również choroba przewlekła, a także reakcja alergiczna, która wystąpiła po podaniu poprzedniej dawki szczepionki.

Generalnie szczepionka przeciw błonicy uważana jest za bardzo bezpieczną. W rzadkich przypadkach, po podaniu szczepionki DTP lub monowalentnej, mogą pojawić się skutki ubocznew postaci: miejscowego zaczerwienienia, obrzęku i bolesności skóry, bólu głowy, gorączki, uczucia osłabienia, zmęczenia i rozbicia, które ustępują po upływie doby od pojawienia.

Objawy błonicy

Osoby niezaszczepione, które zachorują na błonicę, mogą spodziewać się kilku charakterystycznych objawów.

Na migdałkach, podniebieniu, w krtani, na błonach śluzowych narządów płciowych, niekiedy w nosie pojawia się szary, półprzeźroczysty nalot. Wszelkie próby oderwania powstałej błonki kończą się krwawieniem i powstaniem ranki.

Choroba przebiega z gorączką i bólem gardła. Chory ma problemy z przełykaniem. Gdy infekcja obejmie krtań i tchawicę pojawia się kaszel, a oddychanie staje się utrudnione. Do objawów dołącza chrypka, a niekiedy dochodzi nawet do utraty głosu. Toksyny produkowane przez bakterie sprawiają, że osobom zainfekowanym towarzyszy uczucie zmęczenia i ogólnego „rozbicia”.  

Do zakażenia maczugowcami błonicy dochodzi drogą kropelkową, w wyniku bezpośredniego kontaktu z chorym. Bardzo rzadko zakażenie wynika z kontaktu z zainfekowanymi przedmiotami lub produktami spożywczymi.

Gdy toksyny wnikną do mięśnia sercowego może dojść do zatrzymania akcji serca, a zatrucie mięśni oddechowych może zakończyć się niewydolnością oddechową. Obie sytuacje mogą zakończyć się śmiercią.