Przedwczesna menopauza

Zdarza się, że kobiety, które nie przekroczyły jeszcze 40., zaczynają mieć skąpe miesiączki, suchość pochwy i napady gorąca. Większości z nich w takiej sytuacji do głowy przychodzi wiele wytłumaczeń na te dolegliwości, ale nie to, że zaczynają przekwitać. Są przekonane, że w okres menopauzy wchodzi się w wieku 45 – 50 lat. A kiedy okazuje się, że spotkało je to wcześniej, myślą z przerażeniem: Czy to znaczy, że już się starzeję.

O przedwczesnej menopauzie mówimy, gdy ostatnia miesiączka pojawia się przed 40. rokiem życia. Problem dotyczy 1. proc. kobiet, a u jednej na 10 tysięcy może ona wystąpić nawet przed trzydziestką. Wtedy okres ustaje, a jajniki przestają wytwarzać jajeczka. Naturalna menopauza jest procesem stopniowym, poprzedzonym fazą przedmenstrualną.

Dlaczego tak wcześnie?

Skłonność do wcześniejszego przekwitania można odziedziczyć, dlatego warto zrobić rodzinny wywiad, dowiedzieć się, czy wśród spokrewnionych kobiet, któraś wcześniej przeszła menopauzę. Inny powód to choroby układu immunologicznego (np. przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy). Dzieje się tak, bo układ odpornościowy niszczy tkanki własnego organizmu, również jajniki. Natomiast reumatoidalne zapalenie stawów – odznacza się bólem i obrzękiem najpierw dłoni czy stóp, potem też kolan, barków i łokci. Kolejna przyczyna to leczenie, np. chemioterapia, chirurgiczne usunięcie jajników. Albo przejście w dojrzałym wieku niektórych chorób, np. świnki czy odry. Większe ryzyko przedwczesnej menopauzy mają też palaczki, według niektórych badań w porównaniu z kobietami niepalącymi wynosi ono aż 50%.

Czasami też powody trudno ustalić, bowiem zjawisko nie jest do końca rozpoznane. Na przykład nie wiadomo, dlaczego znacznie częściej występuje u bliźniaczek dwu i jednojajowych.

Objawy przedwczesnej menopauzy

Bywa, że przedwczesna menopauza przychodzi bez ostrzeżenia, miesiączka ustaje nagle. Tego zdarzenia nie poprzedzają charakterystyczne objawy, jak uderzenia gorąca czy zmiany nastroju. Nawet wtedy jednak, kiedy młoda kobieta przeżywa rozdrażnienie, czy brak snu, to szybciej położy to na karb stresu czy przepracowania, niż przekwitania. Powinna jednak zapalić się czerwona lampka w głowie każdej z pań, jeśli zauważy nieregularne miesiączki, nocne poty, problemy ze snem, koncentracją i pamięcią, drażliwość, zmęczenie, niepokój i depresję bez wyraźnych powodów, suchą skórę, suchość pochwy i ból podczas stosunku, obniżoną ochotę na seks, częste oddawanie moczu, a nawet moczenie się, bóle głowy, bóle mięśni. Powinna pójść do lekarza szczególnie wtedy, kiedy zaobserwuje przynajmniej kilka z wymienionych objawów. Przedwczesna menopauza może bowiem być przyczyną niepłodności. Poza tym niesie ze sobą te wszystkie zagrożenia, co i menopauza o czasie, np. osteoporozę, niszczy też życie intymne, z powodu suchości pochwy i bolesnych stosunków.

Koniecznie do lekarza

Jeśli miesiączka nie występuje od trzech, czterech miesięcy, konieczna jest wizyta u lekarza, najlepiej o specjalizacji ginekolog — endokrynolog. Specjalista najpierw zapyta o inne objawy, przebyte choroby i menopauzę u matki czy babki. Zbada jajniki i macicę, następnie skieruje na badania krwi, które pozwolą ocenić czy pęcherzyki dojrzewają normalnie i czy produkcja estrogenu jest prawidłowa. Zleci też badania poziomu hormonów, poza estrogenem, również progesteronu, prolaktyny i hormonów tarczycy.

W przypadku stwierdzenia zaburzeń hormonalnych stosuje się terapię, która zazwyczaj polega na przyjmowaniu estrogenów i progesteronu. W ten sposób często udaje się zatrzymać wygasanie czynności jajników, a miesiączki powracają, przywracając szansę na zajście w ciążę. W tej sytuacji zmniejsza się stopniowo dawkę leków, a z czasem można zrezygnować z podawania hormonów. Gdy jajniki nie są w stanie same pracować, stosowanie terapii hormonalnej powinno trwać do osiągnięcia przez kobietę 50 lat, kiedy przychodzi właściwy czas na menopauzę. Nie bez znaczenia w tym przypadku jest również zmiana trybu życia. Przedwczesną menopauzę może nico powstrzymać rzucenie palenia, nauczenie się rozładowywania stresu, właściwa dieta i ruch.