Czarny bez znajduje się w oficjalnym spisie leków. Charakteryzują go białe kwiaty o kolistych koronach i czarne owoce, które (gdy są w pełni dojrzałe) wypełnia ciemnofioletowy sok. W ziołolecznictwie wykorzystuje się zarówno kwiaty, jak i owoce tej rośliny.
Kwiaty bzu czarnego zawierają sole potasu, garbniki, kwasy fenolowe i flawonoidy. W owocach znajdują się antocyjanozydy, kwas foliowy, a także witaminy A, B i C oraz sambunigryna szkodliwa substancja, której zbyt duże ilości mogą powodować mdłości i wymioty. Dużo sambunigryny znajduje się w surowych, niedojrzałych owocach, które są trujące. Ważne jest, aby dokładnie sprawdzić, czy w baldachu obok dojrzałych owoców nie ma niedojrzałych, zielonych. Najlepiej byłoby zatem gotować bez dopiero dwa, trzy dni po zbiorach, aby mógł on przez ten czas dojrzeć na słońcu lub na parapecie. Zbiera się go późną jesienią.
Działanie bzu czarnego:
rozrzedza wydzielinę oskrzelową,ma właściwości moczopędne,działa napotnie,działa jako środek przeczyszczający, wzmacnia odporność,obniża gorączkę,działa wspomagająco przy zmniejszaniu świądu i stanów zapalnych skóry (maści i balsamy zawierające bez).
Sok z czarnego bzu zalecany jest do picia tylko po przegotowaniu. Wystarczy zażyć jedną lub dwie łyżki stołowe soku lub powideł podczas posiłków, aby wzmocnić odporność organizmu.
Sok z czarnego bzu pomaga w leczeniu zapalenia oskrzeli, grypy, reumatyzmu i artretyzmu. Jest stosowany też jako środek przyspieszający rekonwalescencję oraz przynoszący ukojenie w depresji.
Dużą rolę odgrywają też kwiaty (baldachy), które są stosowane jako środek napotny, przeciwgorączkowy, antyreumatyczny i antyalergiczny. Kwiaty wzmacniają też odporność organizmu.
W przeziębieniach i stanach gorączkowych zaleca się spożywanie naparu z bzu w połączeniu z naparami lipy. Napar przygotowany z 3 g kwiatów bzu i 3 g lipy należy zalać filiżanką wrzącej wody. Najlepiej pić 6-8 filiżanek dziennie.
Na zapalenie gardła, krtani i jamy ustnej skutecznie działa odwar. Należy zalać 1 litrem wrzątku 50 g kwiatów i gotować przez 5 minut. Po wystudzeniu płukać gardło 4-6 razy dziennie po posiłkach.
Gorące napary z kwiatów bzu czarnego przygotowane w proporcji 1 łyżka stołowa na szklankę wrzącej wody wzmagają wydzielanie potu i działają moczopędnie. Podczas leczenia przeziębienia należy pić w dużych ilościach, kilka razy dziennie po pół szklanki.
