Styl formalny i nieformalny, cz. 1

Wypowiedź ustna i pisemna w zależności od formy przybierają różny styl. Codziennie podejmujemy decyzje związane z wyborem odpowiedniego stylu wypowiedzi. Tutaj wyjaśniamy, jak nie popełnić gafy. Informacje te przydadzą się również na maturze z języka angielskiego.
W wymaganiach maturalnych dotyczących wypowiedzi pisemnej na poziomie rozszerzonym pojawia się zapis o dostosowaniu stylu do formy wypowiedzi, z którym wiąże się również odpowiednie słownictwo i struktury składniowe. Łącznie w ramach punktu „bogactwo językowe” można uzyskać od 0 do 4 punktów. Odpowiedni styl należy także dobrać do wypowiedzi sterowanej z egzaminującym zgodnie z sytuacją opisaną w informacji do scenki.
Styl wypowiedzi zależy głównie od adresata. Rozmawiając ze znajomymi lub pisząc do dobrego kolegi czy koleżanki, możemy pozwolić sobie na większą swobodę, czyli styl nieformalny (informal). Natomiast poruszając poważny temat, rozmawiając z osobą starszą lub pisząc do kogoś, kogo nie znamy, należy zachować styl formalny (formal). Czasem wobec kogoś, kogo znamy, ale z którym nie utrzymujemy bliskich kontaktów stosujemy styl półformalny (semi-formal).
Porównajcie poniższe przykłady:
 
Example 1:
This is to inform youthat your book has been rejected by our publishing company as it was not up to the required standard. In case you would like us to reconsider it, we would suggest that you go over it and make some necessary changes.
 
Example 2:
You know that book I wrote? Well, the publishing company rejected it. They thoughtit wasawful. But hey, I did the best I could, andI thinkit wasgreat. I’m not gonna redo it the way they said I should.
 
Styl nieformalny (Example 2) zwykle dotyczy: prywatnej rozmowy telefonicznej, notatki, listu do kolegi/koleżanki, pocztówki.
Styl formalny (Example 1) zaś dotyczy np.: rozmowy kwalifikacyjnej, artykułu, listu do gazety/instytucji, ogłoszenia.
Uwaga: Ta sama wypowiedź w zależności od adresata może różnić się stylem – porównaj recenzję do magazynu filmowego z recenzją do gazetki szkolnej.
Styl nieformalny (Example 2) obejmuje zwykle:

• nieformalne powitania i pozdrowienia, np. Hello! Best wishes, Kisses,
• formy skrócone: it’s, doesn’t, I’m, he’ll, itd.
• wykrzykniki, wtrącenia, np.: well, but hey
• czasowniki frazowe (phrasal verbs), np. give up
• idiomy, np. smell a rat
• wyrażenia potoczne, slang, np.: gonna,Take care!
• pominięcia podmiotu, np. Hope to see you soon!
• pytania skrócone (tzw. question tags), np. It’s beautiful, isn’t it?
• zdania pojedyncze lub współrzędnie złożone ze spójnikami: and, but
• powtórzenia: it was… it was…
• stronę czynną: The publisher rejected it.
• zwroty w pierwszej osobie: I think

Wypowiedź formalna charakteryzuje się brakiem potocznych zwrotów, wyrażeń idiomatycznych oraz skrótów.
Styl formalny (Example 1) może obejmować:

• formalne powitania i pozdrowienia, Dear Sir or Madam,Yours sincerely,
• (wielokrotnie) złożone zdania
• oficjalne zwroty: This is to inform you…
• różnorodne konstrukcje gramatyczne, np. inwersję, imiesłowy, np. In case…
• wyszukane i specjalistyczne słownictwo: the required standard, reconsider
• stronę bierną: The book has been rejected…It is saidthat…
• formy pełne: it was not, I am, cannot, itd.
• synonimy, np. car, vehicle, truck
• zwroty grzecznościowe: we would suggest…Could you…, please?

W kolejnej części zaprezentowane zostaną popularne słowa i wyrażenia w stylu formalnym i nieformalnym.Zobacz także: Matura z angielskiego 2010 – jak radzić sobie z tekstem czytanym?