Częste omdlenia

Tymczasowa utrata przytomności wynika bezpośrednio ze spadku
ciśnienia krwi i niedotlenienia mózgu. Omdlenie jest często mylnie postrzegana
jako skutek upadku, a nie jego przyczyna. A często zdarza się, że omdlenie
zwiastuje poważną chorobę serca. Dlatego nigdy nie lekceważ nawet jednorazowego
omdlenia. Poznaj przyczyny omdleń i sposób udzielania pierwszej pomocy
poszkodowanemu.

Przyczyny omdleń

Najczęstszym typem omdleń są omdlenia odruchowe, które są reakcją na bodźce. Czynnik zewnętrzny prowadzi
do zaburzenia odruchów sercowo-naczyniowych, a w efekcie do spadku ciśnienia
krwi i niedotlenienia mózgu. Omdlenia odruchowe dzieli się na omdlenia sytuacyjne
oraz wazowagalne. Pierwsze z nich może spowodować kaszel, stymulacja układu
pokarmowego (np. ból trzewny, połykanie, defekacja), mikcja, wysiłek, śmiech,
podnoszenie ciężarów itp. Omdlenia wazowagalne powstają na skutek przeżywania
silnych emocji (np. strachu, bólu).

Szczególnie niebezpieczne są omdlenia kardiogenne, czyli spowodowane zaburzeniami pracy serca,
wynikłe z nieprawidłowej budowy serca lub chorób serca. Oprócz nich wyróżnia się
jeszcze omdlenia ortostatyczne, związane z przemieszczeniem płynów. Utrata
przytomności to skutek spadku skurczowego ciśnienia tętniczego, które następuje
po przyjęciu pozycji stojącej. Do omdleń dochodzi zazwyczaj przy zbyt szybkim
wstawaniu, choć osłabienie może dopaść daną osobę również w pozycji siedzącej. Niedociśnienie
ortostatyczne wynika z zaburzenia krążenia, a omdlenie jest zaledwie jednym z
symptomów, obok kołatania serca, zawrotów głowy, osłabienia, a nawet bólu
pleców.

Diagnozowanie omdleń i pierwsza pomoc

W celu ustalenia przyczyny omdlenia, wykonuje się badanie
EKG, które pozwala na wykluczenie lub potwierdzenie omdlenia kardiogennego.
Zdiagnozowanie chorób lub arytmii serca wymaga dalszego, szczegółowego badania,
aby móc dobrać odpowiednią terapię. Wyleczenie, a nawet samo leczenie choroby
pozwoli uniknąć kolejnych omdleń. Należy pamiętać, że nie da się leczyć samego
omdlenia, gdyż nie jest ono chorobą, a jedynie symptomem.

Gdy badanie EKG okaże się niewystarczające w zdiagnozowaniu
przyczyny omdlenia i nie można wykluczyć problemów z sercem, coraz częściej
stosuje się metodę ILR, polegającą na wszczepieniu pod skórę rejestratora,
który pozwala na kontrolę rytmu serca.

Jak wyglądapierwsza pomoc w przypadku omdleń? Reaguj, gdy
tylko zauważysz pierwsze objawy omdlenia(osłabienie, „mroczki” przed oczami, szum w uszach, bladość, nadmierna
potliwość). Osoba bliska omdleniu powinna usiąść i pochylić głowę między nogi.
W ten sposób zapewni dopływ krwi do mózgu.

Jeśli jesteśmy świadkami omdlenia w zatłoczonym autobusie
miejskim, należy chwycić osobę w pasie i pochylić w dół. Rozluźniamy obcisłe
części garderoby – rozpinamy guziki pod szyją i paski od spodni. O ile to
możliwe, zapewniamy dostęp świeżego powietrza. Nigdy nie polewamy poszkodowanego
wodą ani nie klepiemy po twarzy. Po czym rozpoznać, że osoba zemdlała?
Poszkodowany pozostaje nieprzytomny, ale będzie miał wyczuwalny oddech i słabe
tętno. Jeśli omdlenie zdarzyło się w większej przestrzeni, układamy poszkodowanego
na plecach i unosimy wszystkie jego kończyny do góry, aby stymulować przepływ
krwi. Gdy zemdleje kobieta w ciąży, układamy ją na lewym boku. Cały czas należy
kontrolować funkcje życiowe poszkodowanego, aby móc szybko zareagować na opadnięcie
języka (który może być przyczyną bezdechu i zatrzymania krążenia!).  Jeśli zastajemy osobę w stanie nieprzytomnym,
nie zakładajmy, że zemdlała. Nie jesteśmy w stanie ocenić, kiedy ono nastąpiło.
Dlatego w takim przypadku należy sprawdzić czynności życiowe i w razie potrzeby
reanimować.