Wypalenie zawodowe

Czy lubisz swoją pracę? A może zmuszasz się każdego ranka, żeby wstać, wyszykować się i do niej pójść. Czujesz się przemęczona, przestajesz się rozwijać zawodowo, odpoczynek weekendowy nie wystarczy, żebyś zregenerowała swoje siły. Być może dopadł cię syndrom wypalenia zawodowego. W wyniku przepracowania pojawia się najczęściej stres. Wypalenie zawodowe bywa też skutkiem wcześniejszego pracoholizmu.

Co to jest wypalenie zawodowe?

Syndrom wypalenia zawodowego może dopaść każdego niezależnie od tego, jakie stanowisko zajmuje. Na największe ryzyko wystawione są osoby zajmujące stanowiska kierownicze, gdyż wiąże się to z częstszymi sytuacjami stresowymi. Wśród najbardziej narażonych zawodów znajdują się: nauczyciele, trenerzy, pedagodzy, lekarze, pielęgniarki, handlowcy, psychologowie, doradcy klienta, jednym słowem wszyscy ci, którzy mają częsty kontakt z ludźmi.

Organizm poddawany działaniu długotrwałego stresu w pracy reaguje wypaleniem zawodowym. Zbyt odpowiedzialne stanowiska, natężenie obowiązków, monotonna i nudna praca, to czynniki ryzyka. Pracownik przestaje mieć motywację do pracy, traci jakąkolwiek przyjemność, a wszystkim jego działaniom towarzyszy przymus. Nieprzyjemne objawy wypalenia zawodowego, które początkowo odnosiły się jedynie do pracy, powoli zaczynają obejmować inne sfery życia.

Wyróżnia się trzy fazy wypalenia zawodowego:

• 1 etap – bóle głowy, bezsenność, zaburzenia apetytu, symulacje choroby, wyczerpanie fizyczne, emocjonalne i psychiczne, poczucie zmęczenia, które nie ustępuje nawet po weekendowym wypoczynku;
• 2 etap – zachowania wobec innych ludzi, zwłaszcza wobec podwładnych, charakteryzujące się cynizmem, unikaniem kontaktów, poniżaniem innych; kontakty interpersonalne zostają poważnie zaburzone;
• 3 etap – osoba cierpiąca na wypalenie zawodowe staje się konfliktowa, agresywna, niekiedy wycofana; jej życie jest puste; czuje się osamotniona; może dopaść ją depresja.

Pierwszy etap to wyczerpanie emocjonalne. Drugi charakteryzuje się depersonalizacją, czyli cynicznym i bezdusznym podejściem do innych. W ostatnim – trzecim etapie – następuje obniżenie oceny własnych dokonań.

Jak radzić sobie z wypaleniem zawodowym?

Zastanawiasz się, jak wyjść z wypalenia zawodowego? Jak każdej chorobie i tej lepiej jest zapobiegać, niż ją leczyć. Dlatego też warto rozejrzeć się za pracą zgodną z naszym kierunkiem wykształcenia i zainteresowaniami. Każda osoba pracująca powinna umieć radzić sobie ze stresem i nie poddawać się mu. Należy też rozwijać swoją osobowość oraz umieć dokonać prawidłowej samooceny.

Jeśli poczujesz się wypalona zawodowo, idź na długi urlop. Ewentualnie, jeśli to możliwe, nie zmieniając stanowiska, zmień zakres obowiązków. Pracownicy, którzy muszą na co dzień kontaktować się z ludźmi, powinni zdystansować się wobec otoczenia. Dzięki temu uchronią się przed zbytnią eksploatacją psychiczną i emocjonalną. Po przebyciu wypalenia zawodowego można wrócić do pracy. Jeśli jednak nie możesz sobie sama poradzić, skorzystaj z pomocy specjalisty – psychologa.