Opóźniony rozwój mowy

Wszystkie nieprawidłowości w rozwoju dziecka wzbudzają niepokój rodziców. Rozwój fizyczny dziecka nie jest jedynym, który z uwagą obserwują rodzice. Równie ważny jest rozwój psychiczny, emocjonalny, społeczny itd. Gdy dziecko, mimo prawidłowego rozwoju psychicznego, nie chce mówić lub ma mały zasób słów, być może ma problemy. Niemniej jednak, nie warto wyciągać zbyt pochopnych wniosków. Każde dziecko rozwija się inaczej, dlatego też nie należy oceniać swojego malucha względem innych.

Przyczyny zaburzeń rozwoju mowy

Jeżeli rozwój mowy u dziecka jest opóźniony o około pół roku, nie należy się martwić. Niepokój powinien wzbudzić mały zasób słów u trzylatka. Dzieci, które wkroczyły w czwarty rok życia powinny wypowiadać więcej niż kilka słów. Jeżeli tak się nie dzieje, wówczas należy umówić się na wizytę do logopedy. Niewielkie opóźnienia w rozwoju mowy diagnozowane są około 2–3 roku życia. O niewielkich opóźnieniach można mówić, gdy dzieci nie wykazują zaburzeń umysłowych i nie mają problemów ze słuchem, a mimo to ich mowa odbiega od mowy rówieśników. W jaki sposób przebiegają zaburzenia mowy? U dzieci do 1,5–2 lat obserwuje się zupełny brak mowy. Do 2–5 roku życia dziecko wyrównuje braki.

Niewielkie opóźnienia rozwoju mowy nie są wynikiem ani upośledzeń sensorycznych, ani umysłowych, ani zaburzeń motoryki, ani też deprywacją środowiskową. Maluchy doskonale rozumieją to, co się do nich mówi, większy problem sprawia im samo mówienie. Choć nie ma reguły. Opóźnienia mogą dotyczyć również rozumienia i mówienia, jak i samego rozumienia, samego słownictwa, gramatyki lub artykulacji. Bezpośrednie przyczyny opóźnienia mowy dziecka nie są znane. Podejrzewa się, że ma to związek z opóźnieniem dojrzewania włókien nerwowych.

Duże znaczenie dla rozwoju dziecka ma środowisko. Dzieci pochodzące z rodzin patologicznych, zaniedbane wychowawczo, mające problemy emocjonalne mogą mieć problemy z kontaktami werbalnymi. Żeby dziecko mogło prawidłowo rozwinąć narząd mowy, musi mieć właściwe wzorce językowe. Poza tym musi mieć zapewnioną możliwość ćwiczenia oraz motywację.

Dziecko, które poza niemożnością mówienia nie rozumie również tego, co się do niego mówi, cierpi na poważne problemy. Warto poćwiczyć z dzieckiem. Poproś malucha, by pokazał ci krzesło, żółtą ścianę itp.

Ćwiczenie mowy przez dzieci

Do dziecka trzeba mówić jak najczęściej. Warto opowiadać dziecku to, co akurat się wykonuje. Opisywanie aktualnych czynności to tzw. kąpiel słowna. Mów, że myjesz podłogę zieloną szmatką. Powiedz, że szmatka jest mokra, poproś, by dziecko dotknęło szmatki. Mowa powinna być wyraźna i powolna. Dzięki temu wypowiadane przez ciebie słowa będą zrozumiałe i czytelne.

Zabawy dla dziecka to najlepszy sposób na naukę. Dziecko chętnie wyraża emocje przez zabawę. Zazwyczaj dziecko w takiej sytuacji zaczyna gaworzyć, mówi samo do siebie zrozumiałe sobie słowa. Dziecku nie można przerwać. Bardzo ważne jest, by maluch rozwinął słuch fonematyczny. Warto w rozmowie z dzieckiem stosować onomatopeje (jak mówi krówka, jak robi traktor). Czytanie dziecku również wpływa na jego rozwój.