Co kryje się w pigułce antykoncepcyjnej?

Pigułki antykoncepcyjne poprzez uwalnianie estradiolu (hormonu który jest identyczny z produkowanym przez kobiece jajniki od chwili pokwitania aż po menopauzę) w pełni kontrolują cykl miesiączkowy. Nie ma skutecznej metody zabezpieczenia ciąży. Dlatego coraz więcej kobiet przekonuje się do pigułek, a naukowcy nie ustają w badaniach nad coraz to nowszymi środkami antykoncepcyjnymi. Dzięki temu znacząco zredukowano dawkę hormonów oraz uzyskano nowe, bardziej skuteczne gestageny.

Poszczególne marki tabletek antykoncepcyjnych przede wszystkim różnią się ilością hormonów. Im niższa dawka estrogenu, tym mniejszy negatywny wpływ na metabolizm. Inna różnica to rodzaj stosowanego progestagenu. Najnowsze pozbawione są niepożądanego działania androgennego, po którym dawniej mógł pojawiać się trądzik, łojotok, przyśpieszone tycie, niewielkie owłosienie. Odwrotnie — coraz częściej korzystnie wpływają na cerę; mogą być stosowane pomocniczo w leczeniu trądziku. Aby dobrać odpowiedni dla danej kobiety środek, niezbędne jest jednak badanie ginekologiczne i endokrynologiczne. Nie ma bowiem idealnej pigułki dla każdej z pań.

Rodzaje pigułek antykoncepcyjnych:

Tabletki jednoskładnikowe tzw. minipigułki

Zawierają niskie dawki jednego hormonu – progestagenu. Nie zaburzają laktacji, dlatego ta metoda antykoncepcji jest idealna dla kobiet karmiących piersią. Ich zadaniem jest zagęszczenie śluzu szyjkowego i zmniejszenie żywotności plemników, trafiających do pochwy podczas stosunku. Tabletki jednoskładnikowe nie hamują jednak owulacji, a ich wskaźnik Pearla wynosi 4. Dlatego należy być ostrożną z ich stosowaniem.

Tabletki dwuskładnikowe jednofazowe

Pigułki dwuskładnikowe zawierają syntetyczne gestageny i etynyloestradiol. Dostarczają taką samą dawkę estrogenu i progestagenu w ciągu całego cyklu, bo zawierają takie same stężenie hormonów w każdej pigułce. Kolejność ich przyjmowania nie ma więc znaczenia. Po pigułki jednofazowe należy sięgać zwykle przez 21 dni. Tylko niektórzy producenci oferują tabletki 28-dniowe, przy czym te przeznaczone na ostatni tydzień mają wywołać efekt placebo. Zalecane są kobietom, które mają kłopoty z regularnością zażywania pigułek. To najczęściej przepisywane przez lekarzy ginekologów tabletki antykoncepcyjne.

Tabletki dwuskładnikowe dwufazowe

W opakowaniu są dwa rodzaje tabletek z różną zawartością hormonów. Pierwsze zawierają same estrogeny, lub też niewielką ilości progestagenów, a drugie estrogeny i progestageny. Wymagają one nieco więcej uwagi w stosowaniu niż jednofazowe. Kobieta przyjmuje kolejno tabletki serii pierwszej, a następnie po ich zakończeniu tabletki serii drugiej, po czym następuje 7 dni przerwy. Są zalecane tym, które mają nieregularne, obfite i bolesne miesiączki oraz cierpiącym z powodu uciążliwego zespołu przedmiesiączkowego. Powodują regulację cyklów, jednocześnie zmniejszając krwawienie i tłumiąc towarzyszące mu dolegliwości bólowe. Sprawiają także, że niezauważalne stają się objawy PMS.

Tabletki dwuskładnikowe trójfazowe

W opakowaniu tabletek trójfazowych znajdziemy aż trzy różne kolory pigułek. Różnią się one nie tylko barwą, ale i składem. Środkowa seria zawiera najczęściej zwiększoną dawkę estrogenów, a kolejne serie zawierają coraz większe dawki progestagenów. Tabletki dwuskładnikowe trójfazowe są szczególnie zalecane kobietom, u których wystąpiły: obniżenie libido, plamienia w środku cyklu i wahania nastroju.

Tabletki „po”, zw. z antykoncepcją awaryjną

Zawierają bardzo dużą dawkę gestagenu i działają natychmiastowo zagęszczając śluz szyjkowy. Jest najbardziej skuteczna, gdy zażyjemy ją jak najszybciej od „wpadki”, nie później jednak niż 72 godziny po stosunku. Tabletki „po” nie powinny być stosowane więcej niż 3–4 razy w czasie jednego cyklu menstruacyjnego, bowiem całkowicie zaburzają funkcjonowanie gospodarki hormonalnej. I pod żadnym pozorem nie mogą stanowić stałej metody antykoncepcji, tym bardziej, że są dość drogie i wyłącznie na receptę. Znacznie prościej i taniej jest poprosić lekarza o zwyczajne pigułki.