Siatki centylowe

Siatki centylowe służą do interpretacji wyników wzrostu i masy ciała oraz obwodu głowy i klatki piersiowej, w zależności od wieku dziecka. Krótko mówiąc, dzięki nim możemy sprawdzić, czy maluszek rośnie i przybiera na wadze prawidłowo. Co więcej, pozwalają stwierdzić, czy dziecko ma nadwagę albo niedowagę. 

Siatki centylowe dla dzieci

Siatki centylowe dzielą się na siatki centylowe wzrostu i siatki wagi. Osobne siatki opracowano dla chłopców i dziewczynek.

Każda siatka centylowa składa się z dwóch osi symetrii – na osi pionowej znajduje się podziałka wzrostu lub wagi, na osi poziomej podziałka wieku. W polu wyznaczonym osiami symetrii poprowadzono 7 wartości centyli: 3, 10, 25, 50, 75, 90 i 97. Centyle oznaczają procent dzieci w danym wieku, posiadających daną wagę lub wzrost.

Siatki zostały opracowane na podstawie pomiarów przeprowadzonych na losowo dobranej próbie (dziewczynek albo chłopców) z populacji dzieci zdrowych. Grupy badane musiały być odpowiednio liczne, aby uzyskane wyniki odzwierciedlały jak najlepiej stan rzeczywisty.

Jak „działa” siatka centylowa?

Zanim dowiemy się w jakim centylu znajduje się twoje dziecko (a to pozwoli na ocenę rozwoju maluszka), trzeba je dokładnie zważyć i zmierzyć.

Jak zważyć niemowlę? Najlepszym przyrządem do pomiaru byłaby waga dla niemowląt. Jeśli nie posiadasz takowej, możesz skorzystać z tej znajdującej się w gabinecie waszego pediatry. Jednak nie wybieraj się specjalnie na ważenie niemowlęcia do przychodni, gdyż niepotrzebnie narazisz dziecko na obcowanie z unoszącymi się tam wirusami i bakteriami. Zważ maluszka „przy okazji” podczas wizyty kontrolnej lub szczepienia.

Jak zmierzyć niemowlę? W pierwszym roku życia dziecka pomiar wzrostu powinno wykonywać się etapowo. Najpierw mierzymy długość ciała od głowy do bioder i zapisujemy wynik. Następnie należy zmierzyć odległość od biodra do kolana, a na koniec od kolana do stóp. Sumując te wszystkie wyniki otrzymasz wzrost dziecka. Pamiętaj! Nigdy nie próbuj prostować nóżek dziecka, gdyż możesz uszkodzić delikatny staw biodrowy! Nie mierz dziecka na siłę. 

Co teraz? Wystarczy na osi poziomej odnaleźć punkt odpowiadający wiekowi dziecka, a na osi pionowej wzrost albo wagę, który uzyskałaś podczas pomiaru maluszka. Poprowadź przez te punkty linie proste. Punkt ich przecięcia to tzw. pozycja centylowa.

Jak interpretować pomiar?

Prawidłowy przyrost i przybieranie na wadze

Za prawidłową wagę i wzrost dla dziecka w danym wieku uznaje się taką pozycję centylową, która mieści się pomiędzy 3. a 97. centylem. Jeśli wynik dziecka znajduje się powyżej 97. centyla, albo poniżej 3. centyla, wówczas można mówić o pewnej nieprawidłowości. Pamiętaj jednak, że głównym wyznacznikiem zdrowia dziecka jest jego prawidłowy rozwój! Nieznaczne odbieganie od tych granic wcale nie musi oznaczać, że z dzieckiem dzieje się coś niedobrego. Niemniej zawsze w takich sytuacjach należy skonsultować się z pediatrą, by mógł ocenić stan zdrowia dziecka.

Wzrost i waga dziecka a grupa rówieśnicza

Jak już zostało wcześniej wspomniane, centyle odnoszą się do wartości procentowej. Np. jeśli wzrost dziecka znajduje się na 10. centylu oznacza to, że 10% dzieci w jego wieku jest od niego niższych, a 90% wyższych.

Nadwaga i niedowaga

Zestawiając wagę i wzrost na siatkach centylowych możemy stwierdzić, czy stosunek masy ciała dziecka jest proporcjonalny do wzrostu. Może się okazać, że zarówno waga jak i wzrost mieszczą się w normie, jednak znajdują się na skrajnych końcach wykresów. To może wskazywać na nadwagę lub niedowagę dziecka.

Prawidłowy stosunek masy ciała i wzrostu jest wtedy, gdy pozycje centylowe wzrostu i wagi nie różnią się o więcej niż o 2 pasma centylowe. Dlatego jeśli wzrost i waga nie mają proporcjonalnego wzrostu, należy skonsultować się z lekarzem. Niepokojącą sytuacją jest również taka, w której dziecko przestaje rosnąć i przybierać na wadze lub ich przyrost jest gwałtowny. Nie zwlekaj i powiedz o tym waszemu pediatrze.